Erik Jonk Video 2 feb 2023, 18:01

Leestijd: 5 minuten

Hein, dubieus veroordeeld in De pompmoord: ‘Na 14 jaar wil ik wel eens van die naam moordenaar af’

Eigenlijk gelooft niemand meer dat de vier veroordeelde mannen in de zogeheten zaak ‘De pompmoord’, daadwerkelijk een vrouw om het leven hebben gebracht. Een celstraf hebben zij echter wel achter de rug. In de docu-serie De pompmoord zoekt KRO-NCRV haarfijn uit of hier sprake was van ‘een nieuwe gerechtelijke dwaling’.

Nieuwe, ja. Anderhalf jaar geleden zond de zender namelijk al de geruchtmakende serie De villamoord uit. Daarin werd knap onthuld hoe politie en justitie de wet overtraden om negen mannen hoe dan ook veroordeeld te krijgen. Over de moord op de 63-jarige Geke uit Arnhem, werd toen gesteld: „Willens en wetens werd de boel belazerd.” Vanaf vanavond is het tijd voor een nieuwe dubieuze zaak, De Pompmoord. Metro keek de drie afleveringen van 45 minuten alvast vooruit voor Blik op de Buis. Erik Jonk bespreekt in deze rubriek nieuwe en opvallende programma’s van regulieren omroepen en streamingdiensten.

De pompmoord uit 1985

‘De pompmoord’ zegt je misschien niets en dat kan heel goed kloppen. We hebben het namelijk over 1985. De 28-jarige Michelle, getrouwd en kassière van een Shell-tankstation in Warnsveld wordt na het afsluiten van de pomp met een mes afgeslacht. Michelle, een vrolijke bediende waarvoor mensen speciaal omreden, wordt dood in haar auto aangetroffen. Een groot politieteam zoekt uit wat er gebeurd kan zijn, maar de zaak belandt uiteindelijk zonder antwoord als dossier in de kast. Zeventien (!) jaar na de moord, worden vier Gelderse mannen na een hoger beroep alsnog voor zes tot acht jaar achter slot en grendel opgesloten. Dat hoger beroep kwam er nadat een eerste rechter de vier wegens gebrek aan bewijs had vrijgesproken en het Openbaar Ministerie dat allerminst zinde.

Onderzoeksjournalisten van KRO-NCRV hebben het met de documentaire-serie De pompmoord voor elkaar gekregen om de originele verhoor-tapes terug te luisteren en het dikke politiedossier in te zien. Tientallen gesprekken zijn gevoerd. Met veroordeelden (ze leven niet allemaal meer), rechtsdeskundigen zoals een rechtspsycholoog en een criminoloog van VU Amsterdam, de rechter van de vrijspraak en met advocaat Paul Acda die zich in de zaak heeft vastgebeten. En ja, sportief, ook enkele rechercheurs van weleer durven voor de camera hun verhaal te doen. Net als Jänis, dochter van een van de overleden veroordeelden. Zij wil dat de zaak wordt heropend en dat, al is haar vader er niet meer, alsnog duidelijk wordt dat hij niets met De pompmoord te maken had. Als kind mocht Jänis van haar pleegfamilie nooit weten ‘waarom haar vader bij de politie woonde’.

Hein Krombos werd uitgeput en gaf toe

De hoofdrol, als je het zo mag noemen, in De pompmoord is voor Hein Krombos. Hein is een van de vier veroordeelden en zat meerdere jaren gevangen in Veenhuizen. Hij vertelt op een indrukwekkende manier hoe hij meer dan twintig jaar geleden tijdens verhoren eindeloos werd doorgezaagd: „Soms na amper een uur slaap.” Hein werd uitgeput en hij… bekende. De bekentenis was vals, geeft hij nu toe. „Ik ging dat toen niet maanden volhouden. Wat zou jij doen?”

Mensen die naar De pompmoord kijken, zien de verhoren van Hein en drie anderen ook in beeld. Dat maakt de serie natuurlijk sterk. Zelfs dromen van Hein werden als verklaring opgenomen. Advocaat Paul Acda over één van de verhoren: „Dit is een broddelverklaring waar je geen waarde aan zou mogen hechten.” Dat deden de rechercheurs wel. Eigenlijk leverden zij de verdachten puzzelstukjes aan die maar tot één kloppende puzzel moesten leiden. En de vier radeloze mannen legden de stukjes aan elkaar. Op de vader van Jänis na. Die heeft altijd volgehouden onschuldig te zijn. Hoe dubieus de verhoormethoden misschien ook waren.

Dossier De pompmoord kon worden heropend

We gaan op deze plaats niet verraden hoe de zaak aan het begin van de eeuw, preciés op het moment dat dossier De pompmoord zou verjaren, alsnog kon worden heropend. Een tipje van de sluier draagt de naam Kobus. Deze voormalige werknemer van het tankstation van Warnsveld raakte geobsedeerd door de niet opgeloste moord. Hij bleek de politie – tot vervelens toe – met nieuwe bevindingen ‘na eigen onderzoek’ te bestoken. Wat dat betreft is er na al die jaren weinig veranderd. In de huidige tijd doen nog talloze mensen meer ‘eigen onderzoek’, om vervolgens met krankzinnige aannames op de proppen te komen. Oh ja, die Kobus behoorde uiteindelijk tot het kwartet dat op water en brood werd gezet.

De pompmoord-docu is een stukje vakwerk geworden dat kijkers verdient. Je weet werkelijk niet wat je allemaal hoort en ziet. Mocht Hein destijds inderdaad een valse verklaring hebben afgelegd, dan verdient hij die kijkers ook. En meer. Je hebt werkelijk met de man te doen als je hem hoort spreken. Hein is het liefst alleen, heeft zelden contact met zijn familie en zijn tweede kleinkind heeft hij zelfs nog nooit gezien. „De naam moordenaar raak ik blijkbaar nooit meer kwijt. Als ik buiten iemand tegenkom, dan is het van ‘daar heb je die moordenaar weer’. Na veertien jaar wil ik wel eens van die naam moordenaar af.”

Het OM heeft aan KRO-NCRV laten weten ‘kennis te hebben genomen van de serie’. Een reactie op het herzien van de zaak is er niet gekomen.

Behalve de docu-serie heeft KRO-NCRV een extra podcastreeks gemaakt: De verhoorkamer. In zes delen gaan oud-politierechercheurs en rechtspsychologen dieper in op de verhoortapes uit De pompmoord. Vragen als ‘waarom beken je een moord als je die niet hebt gepleegd’, worden beantwoord.

Aantal blikken uit 5: 4

De pompmoord is vanavond, 9 en 16 februari om 22.15 uur op NPO 2 te zien. De serie is in z’n geheel te bingen op NPO Plus.

Film KLEM zoals KLEM hoort te zijn: ‘Hé, derderangs bloembollenlul!’