Erik Jonk Televisie Gisteren, 19:33

Leestijd: 7 minuten

Danny Ghosen in de wereld van vuurwerkbommen: ‘Niet alleen zware criminelen, zelfs mensen met liefdesverdriet’

Ooit was vuurwerk afsteken een haast onschuldige oud en nieuw-traditie (die soms wat vingers kostte). De ‘rotjes’ werden echter steeds zwaarder en inmiddels zijn we in het tijdperk van de vuurwerkbommen en zelfs -aanslagen beland. Danny Ghosen dook voor Videoland in de wereld van dat zware vuurwerk en aanslagen en maakte daarover de driedelige documentaire Explosief Nederland. Metro sprak met de man die op televisie al zoveel heftige onderwerpen behandelde.

Explosief Nederland is Ghosens eerste Videoland Original („ik blijf echter een freelancer die voor Videoland, maar ook bijvoorbeeld voor de NPO kan werken”). Dat hij met het onderwerp vuurwerk komt, is gezien de schaduwzijde naast de leuke knallen en het prachtige siervuurwerk, helemaal niet gek. De politie verwacht dat we in ons land over 2024 ‘met gemak’ duizend aanslagen met zwaar vuurwerk gaan noteren.

Danny Ghosen tegenover mensen met de vuurwerkbommen

De documaker ging voor Explosief Nederland – vanaf morgen op Videoland te bekijken – daarom op zoek naar (internationale) handelaren, vaak zeer jonge crimineeltjes die de vuurwerkbommen aan deuren hangen, tussenhandelaren (de zogeheten makelaars), een vuurwerkslachtoffer en een arts. En, Danny Ghosen kennende: hij vond ze en kreeg ze te spreken; én te horen. Hij kijkt namelijk mee bij ongelooflijke cobra-klappers, echt dan wel namaak („nóg gevaarlijker”).

Zijn docureeks start – geheel toevallig – net in de week waarin ons land met de zwaarste klap van het jaar te maken kreeg, die verschrikkelijke explosies in Den Haag. Al zegt dat verder niets, want het onderzoek loopt nog. Danny Ghosen: „Het is wel gek ja, maar vooral wrang omdat er zes mensen zijn overleden. Vreselijk en pijnlijk. Er is niet bevestigd dat er een link met vuurwerk is hè, dat moeten we bij dit verhaal niet vergeten. De tijd zal het uitwijzen en het is verdrietig en onomkeerbaar. Vooral omdat er nu een jongetje van 8 zonder zus en zonder zijn ouders achterblijft.”

Serie zou niet over vuurwerkaanslagen gaan

Hoe kwam Ghosen er eigenlijk toe, om zich in de wereld van de vuurwerkbommen te begeven? „Eerlijk gezegd was mijn idee om iets te maken over het vuurwerkverbod. Ik merkte dat daarover in Nederland veel spanningen zijn. Zoals zo vaak tegenwoordig waren we weer voor of tegen iets. Toen ik eenmaal in dat wereldje zat, kwam ik achter zóveel dingen. Het werd interessanter, want het ging over meer dan een vuurwerkverbod. Er kwamen aanslagen en dat werden er steeds meer. Maar niet alleen dat: hoe zwaar het vuurwerk is begon op te vallen. Toen ben ik de focus van de serie daarop gaan richten.”

Via Telegram en mensen aanspreken op straat, kwam de tv-maker tot een reeks van ‘gasten’ die hun woordje over vuurwerk en wat daarbij komt kijken aan hem wilden doen. „Tot mijn schrik kwam ik erachter dat veel mensen, jonge gasten, het allemaal heel normaal vinden. Shocking.” Voelde hij zich welkom, of meer een indringer? „Veel jongens kennen me wel en weten dat ik dingen over de drugswereld en andere soorten criminaliteit heb gemaakt. Ik spreek altijd zonder te oordelen, dat geeft me wat credits. Kritische vragen stel ik natuurlijk wel en dat vinden ze meestal prima, maar ik ga daar niet als een soort pastoor de les zitten lezen. Spannend is het zeker, want ik spreek met mensen zoals vuurwerkhandelaren af die ik niet ken. Dan is het maar weer afwachten of ze komen opdagen. En wat hun intentie is, dat weet je vaak echt niet.”

Vuurwerkbom van 5,5 kilo

Maar de benaderde betrokkenen kwamen. En ze lieten Danny Ghosen weten hoe het toch komt dat het vuurwerk van weleer is veranderd tot enorme bommen waarmee talloze aanslagen worden gepleegd. Hij zegt: „Op een gegeven moment kwamen er cobra’s en nog zwaarder vuurwerk en de jongeren worden dan steeds nieuwsgieriger. Ze willen weten: hoe hard kan dit? Onlangs werd er nog ergens een vuurwerkbom van 5,5 kilo samengesteld en tot ontploffing gebracht. Dan vinden jongens leuk, even lekker knallen. Ik snap dat niet hoor, vind het levensgevaarlijk, maar voor die jongens is het blijkbaar een belevenis, cool, leuk en tof. We hebben dan gewoon te maken met vuurwerkfreaks.”

De stap van ‘slechts een freak’ zijn naar deuren en brievenbussen opblazen met vuurwerkbommen, is voor de gemiddelde Nederlander niet snel gemaakt. Ze zijn er toch genoeg en het is misschien niet eens onbegrijpelijk. De eerder genoemde makelaars zoeken op straat jochies, tieners nog, die de bommen willen plaatsen. Zij krijgen voor zo’n gevaarlijke, maar relatief eenvoudige klus zomaar 500 tot 2000 euro in het handje gedrukt. Ze daar maar eens ‘nee’ tegen als je het misschien niet zo gemakkelijk hebt en zo heel snel geld kunt verdienen.

‘Werken in de supermarkt loont niet’

Danny Ghosen weet ook niet precies wat daar nou tegen te doen is: „Ik vrees weinig. Volgens mij worden heel veel jongeren op social media helemaal gek gemaakt. Ze zien mensen rondlopen met dure dingen en willen ook een dure telefoon, een tasje of een horloge. Werken bij de supermarkt loont gewoon niet zo snel als zo’n klus. Dan is zo’n bom van vuurwerk aan een deur hangen veel gemakkelijker een heel snel verdiend. Wil je het uitbannen, dan moet je bij de grote jongens zijn. De gasten die de opdrachten verzorgen. Maar ja, ik denk dat we allemaal wel weten hoe ingewikkeld dat is.”

Daar komt nog bij dat de vuurwerkbommen en -aanslagen niet alleen voorkomen in schimmige criminele milieus. Neem alleen al de vuurwerkexplosies in Den Bosch, waar een soort dakdekkersoorlog gaande lijkt. Ghosen: „Inderdaad, dakdekkers! Die maken elkaar zo het leven zuur. Met vuurwerkbommen… Ik heb ook een verhaal gelezen over een jongen die boos was op z’n ex-vriendin en wraak wilde nemen. Die deed dat met een cobra, waardoor het meisje is overleden. Als het om aanslagen met zwaar vuurwerk gaat hebben we het niet alleen over zware criminelen, maar zelfs over mensen met liefdesverdriet of die boos over iets anders zijn. Dat is toch heftig?”

Lost een vuurwerkverbod iets op?

Meer Nederlanders dan ooit zijn voor een vuurwerkverbod en dat lijkt ook de oplossing om alle ellende tegen te gaan. Maar ja, een verbod… iedereen snapt dat vuurwerk daarmee niet verdwijnt, de (illegale) markt is er veel te groot voor. „Drugs is ook verboden, maar ja. Wat voor drugs wil je, hoeveel en wanneer wil je het hebben? Dat gaat heel gemakkelijk. Nee, ik weet ook de oplossing niet. Er wordt te veel geld mee verdiend en door heel wat mensen ook. Dat gaat van hand tot hand tot hand.”

Wie Explosief Nederland bekijkt, zal ook zien dat het mensen die met zwaar vuurwerk bezig zijn, (verkopers, makelaars en aanslagplegers) allesbehalve boeit of mensen door hun toedoen gewond raken, of erger. „Nee, het gaat om jongens die blind zijn door geld. Het gaat om geld, geld, geld. Al er iets ergs aan de hand is, ach ja, kan gebeuren…”

Kattekwaad met vuurwerk

De Metro-verlaggever durft best toe te geven dat hij tot hij een jaar of 14, 15 was, met z’n zakken vol vuurwerk als een soort levende bom over straat liep (daarna nooit meer één rotje of vuurpijl afgestoken trouwens). De cobra van nu was toen echter maximaal een strijker, waarmee je hoogstens een putdeksel van zo’n plaats kon knallen. Ghosen moet lachen, er is iets van herkenbaarheid. Hoe was hij dan? „Ja, dat deed ik vroeger natuurlijk ook. Ik was ook zo’n jongen die voor de lol een beetje vuurwerk afstak. Dan gooide je het tussen je vrienden, die dan misschien nog net op tijd konden wegrennen. Zie het als kattekwaad, dat is toch heel wat anders dan een deur uit een gebouw blazen.”

Explosief Nederland is vanaf morgen (woensdag 11 december) op Videoland te streamen. De documentaire bestaat uit drie delen van een half uur.

Voor je werk, dag in dag uit, kinderporno kijken en dat zonder emotie moeten doen

Opa Richard meteen weer ster in De Tatta’s: de serie: ‘Lekker, zo’n koppie Turkse drab’

Reacties