Erik Jonk Televisie 12 sep 2024, 11:05

Leestijd: 5 minuten

Familie niet te spreken over serie Marianne Vaatstra, maar hij komt binnen: ‘Jij had het ook kunnen zijn’

Een van ons is een tv-serie geïnspireerd op de schokkende moord op Marianne Vaatstra. Niet alleen schokkend vanwege de ‘wijze waarop’ en de dertien jaar lange zoektocht naar de dader, maar ook doordat veel mensen zonder enig bewijs wisten dat het een asielzoeker moest zijn geweest. Vanaf vandaag kan iedereen Een van ons beoordelen, op CANAL+.

Zo ook Metro, we bekeken deel één (van de zes) voor tv-rubriek Blik op de Buis. Voor wie het niet (meer) weet: Marianne Vaatstra was een Fries meisje van 16. Zij fietste na het vieren van Koninginnedag 1999 naar huis in Zwaagwesteinde, maar kwam daar nooit aan. Haar eigen vader Bauke – dit voorjaar overleden – vond zijn dochter in een weiland bij Veenklooster: verkracht, vermoord, de keel doorgesneden. De moord op Marianne Vaatstra hield Nederland lang in z’n greep. De aandacht verdween toch langzaam, tot dna-onderzoek mogelijk werd. Een boer uit de buurt, zo bleek in 2012, had de tiener om het leven gebracht.

Familie niet blij met serie over Marianne Vaatstra

Zo’n serie trekt direct de aandacht en is er eentje om met een dijk van een cast naar uit te kijken. Maar Een van ons heeft een bijsmaakje. De zussen en broer van Marianne Vaatstra zijn helemaal niet blij met de reeks. Tegenover De Telegraaf meldt de familie „het afschuwelijk te vinden dat de tragedie die ons is overkomen inspiratie is voor een tv-serie”. Zij stellen vooraf niet geïnformeerd te zijn en geen medewerking te hebben verleend. CANAL+ beweert het tegenovergestelde. De advocaat van de familie zou zijn ingelicht. Niet fraai, zo’n welles-nietesspelletje over zoiets, maar stappen zijn uiteindelijk niet ondernomen. Een van ons wordt uitgezonden in tien landen.

Een asielzoeker moest Marianne Vaatstra wel hebben gedood

Een van ons slaat als titel op alle Friezen die de moord op Marianne Vaatstra zouden kunnen hebben gepleegd. Maar ook op asielzoekers, want Kollum had een azc. Veel inwoners van de gemeente Kolummerland richtten de pijlen, net als mensen uit het hele land, op vluchtelingen. Eén van hen moest zoiets gruwelijks wel hebben gedaan. In de serie klinkt het ook: een keel doorsnijden, zoiets doet een Fries toch niet? Bij een informatiebijeenkomst van het COA werd de toenmalige burgemeester door dorpsbewoners zelfs met eieren bekogeld. Twee asielzoekers werden in de loop van het onderzoek gearresteerd, maar weer vrijgelaten.

Toen dna-onderzoek mogelijk werd, kon de moordenaar van Marianne Vaatstra alsnog worden opgespoord. De in 2021 zelf om het leven gebrachte Peter R. de Vries speelde daarbij een rol. 8000 mannen uit de regio werden opgeroepen, 7300 van hen kwamen hun dna afstaan. Onder hen ook Jasper S., een boer van 45. Hij bekende in 2012 en werd het voorjaar daarop veroordeeld tot achttien jaar cel.

Telkens vanuit een ander personage

Een van ons draait om Anneke Boorsma, het personage dat is geïnspireerd op Marianne Vaatstra. Richelle Plantinga (Swanenburg, Whitestar) speelt haar. We zien haar in het begin nog weinig. Scenarioschrijver Willem Bosch en regisseur Michiel van Erp schotelen het verhaal elke aflevering vanuit het perspectief van een ander personage voor. We zagen deze manier eerder in het zojuist genoemde familiedrama Swanenburg. Een beetje verrassend misschien is dat in het eerste deel Fenna, de dochter van de boer en uiteindelijke dader, te zien is. Fenna wordt goed neergezet door Eefje Paddenburg. Zij is de zus van Joep Paddenburg, de momenteel schittert als Erik Hazelhoff Roelfzema in de vernieuwde Soldaat van Oranje.

De cast kent verder klinkende namen van onder meer Hans Kesting (hij zet de in het begin norse vader schitterend neer), Gijs Blom, Imanuelle Grives en Aus Greidanus jr. (als de boer).

Koude rillingen om Marianne Vaatstra

Al klinkt de naam Marianne Vaatstra nergens, wie oud genoeg is om zich de zaak goed te herinneren, denkt met koude rillingen toch even terug aan hoe die verschrikkelijke nacht moet zijn gegaan. Een alleen fietsend tienermeisje op het Friese land, die verkrachting, met een doorgesneden keel achtergelaten worden in een weiland. Pfff… Of je dat ook gaat zien laten we hier in het midden.

De zaak uit 1999 is te oud om exact door te hebben wat in Een van ons nou letterlijk gebeurde en wat niet. De serie zit echter goed in elkaar. De makers hebben er op een of andere manier voor gezorgd dat het zelfs spannend is, terwijl je de uitkomst al weet. Intrigerend is het sowieso, al helemaal als je ziet hoe er wordt gedacht over die asielzoekers.

Complottheorie

Een van ons, een CANAL+ Original, heeft ondanks het onderwerp soms leuke teksten. Zo zegt een jonge dorpeling: „Er stond gewoon een busje van de BBC in onze hoofdstraat en wij hebben thuis niet eens BBC.” En rake, zoals de moeder van Fenna, vrouw van de dader, nog nietsvermoedend tegen haar dochter: „Jij had het ook kunnen zijn.”

Kwamen er later excuses van al die mensen die maar riepen dat een van de asielzoekers de dader wel moetst zijn? Welnee, het bleef angstvallig stil. Sterker, tot op de dag van vandaag is er een complottheorie die daar nog steeds vanuit gaat. Natúúrlijk, het zal eens niet. Dat de dader de moord op Marianne Vaatstra heeft bekend, met dna werd opgespoord en zijn lange celstraf accepteerde, kan aanhangers van die complottheorie niets schelen.

Aantal blikken uit 5: 4

Een van ons is vanaf nu (donderdag 12 september) wekelijks te streamen bij CANAL+. Vanaf zaterdag is de reeks ook wekelijks om 20.30 uur te bekijken op CANAL+ Action.

Pijn in de buik van film over toeslagenaffaire: ‘Gewoon dieper graven, dan vind je wel wat’

Influencers flink aangepakt: Nederlandse Andrew Tate tot kankergenezer door handoplegging

Reacties