Erik Jonk Televisie 11 aug 2024, 18:05

Leestijd: 4 minuten

Nieuwe reeks Roosen & Borst over dementie: hoe doe je dat in hemelsnaam, goed dood gaan?

Een gezamenlijke vijand die ze door hun beide moeders al jaren hebben. Zo noemen Adelheid Roosen en Hugo Borst de aandoening dementie. Ze maken er al jaren tv over, vanaf morgenavond weer. De rode draad in vier afleveringen: de dood. En dan vooral: hoe doe je dat eigenlijk goed, sterven?

De één, Roosen, is theatermaaktster en actrice. De ander, Borst, schrijver en radiopresentator. Samen delen zij dus die gezamenlijke vijand. Hun moeders stierven aan dementie, die ziekte die velen te wachten staat en ook de moeder van Youp van ‘t Hek overkwam. De cabaretier sprak er dit voorjaar over in talkshow Sophie & Jeroen. Sinds 2018 (zie kader) maken Roosen en Borst al aangrijpende tv-programma’s over het onderwerp. Zij blijven zich telkens hard maken voor een ‘menswaardige omgang’ met dementie. Metro bekeek de eerste aflevering – morgenavond te zien – van Roosen & Borst voor tv-rubriek Blik op de Buis.

Dementie en ‘de laatste grote reis’

In deze nieuwe reeks Roosen & Borst onderzoeken Adelheid Roosen en Hugo Borst hoe je je zo goed mogelijk kunt voorbereiden op ‘de laatste grote reis in je leven’. De dood dus, waar de meesten van ons nogal onvoorbereid op afkoersen. Adelheid en Hugo creëren in deze reeks de ruimte om dit best lastige onderwerp samen met de hoofdpersonen uit deze serie aan te snijden. Hoe krijg je het voor elkaar om ‘goed’ te sterven? Wat is ‘een goede dood’? En nee, zo wijst de serie uit, niet iedereen heeft het goed voor elkaar en alles wat eigenlijk nodig was uitgesproken.

Borst zegt over de vierder reeks: „Als je de diagnose dementie krijgt, betekent dat je doodvonnis. We gaan het hebben over die dood. We (hij en Adelheid, red.) zijn zelf een beetje bang om dementie te krijgen en daaraan dood te gaan. Ben je eigenlijk wel klaar voor de dood en is je omgeving dat ook? Je kunt maar beter je shit opruimen, voor je gaat.”

Dementie op een goede manier benaderd

Roosen en Borst vormen ‘een goed stel’ voor dit soort programma’s. Zij zijn rustig, benaderen de onderwerpen dementie en de onvermijdelijke dood op een menselijke manier (lijkt logisch voor tv, maar goed). De twee zijn open, goudeerlijk – ook in hun vraagstelling – en soms ook grappig. Moet kunnen, terwijl ze het thema uiteraard ook serieus behandelen. Er is respect voor de mensen die aan dementie lijden en voor hun naasten die daarmee moeten dealen.

Zoals voor Frits, die dementie heeft, zijn drie dochters en zoon. Volgens de oudste dochter was haar vader altijd een (café)gangmaker, in zijn dorp als aannemer sponsor van van alles en nog wat, oprichter van de carnavalsvereniging en ga zo maar door. Maar thuis? „Een tiran”, zegt zijn kind. Door de dementie is Frits opnieuw een heel ander persoon: een totaal afhankelijke oudere man in een rolstoel. „Hij zegt nu dank je wel”, meldt de dochter, „dat deed hij vroeger nooit”.

Om ‘kwart voor twaalf uit het leven stappen’

Bij deze familie wordt al snel duidelijk dat er best wat onuitgesproken oud zeer is. Het is maar één van de verschillende dementie-voorbeelden die de kijker de komende vier maandagen te zien krijgt. Zo volgen we Goede Tijden Slechte Tijden-actrice Chrisje Comvalius. Zij overleed vorig jaar augustus en leed aan Alzheimer. Comvalius vroeg zich lang af of een zelfgekozen levenseinde zou lukken. De actrice wilde „om kwart voor twaalf uit het leven stappen”, net als Hugo Borst trouwens, als het zover is.

We zien ook Conny’s 50ste verjaardag, die tegelijkertijd uitbundig en intens triest is. Het is waarschijnlijk haar laatste verjaardag thuis, vertelt haar man Dirk-Arie aan Adelheid, als de limo met Conny en vriendinnen de hoek omrijdt. Conny heeft FTD, een erfelijke vorm van dementie die zich vaak op zeer jonge leeftijd openbaart.

Ja, met het onderwerp dementie pakken Roosen en Borst je bij de lurven. Zeer bezienswaardig, alweer.

Aantal blikken uit 5: 4

Roosen & Borst is vanaf morgen (12 augustus) vier maandagen om 20.25 uur te zien op NPO 2. Veel meer informatie over het programma en dementie vind je bij omroep HUMAN.

Denk jij aan zelfdoding? Je bent niet alleen. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via www.113.nl of bel 113 (lokaal tarief) of 0800-0113 (gratis).

Babes: gaan een moeder en een flierefluitende (zwangere) vrijgezel als vriendinnen samen?

Dilemma: ‘Ik maak me zorgen over de nieuwe ‘beste vriendin’ van mijn dochter’

Reacties