Erik Jonk Televisie 20 aug 2024, 19:34

Leestijd: 5 minuten

Al die Nederlandse huishoudens met schulden: eigen schuld of wurggreep van een industrie?

KRO-NCRV duikt de komende weken diep in de schulden; problematische schulden van Nederlandse huishoudens om precies te zijn. Dossier Schuld trapt morgenavond af met de documentaire Schuld en boete. Daarin zien we een aantal landgenoten die flink in de financiële problemen zitten. Is dat nou vooral eigen schuld dikke bult? Of neemt de ‘boete-industrie’ deze mensen (ook) in een wurggreep?

Volgens KRO-NCRV kampt momenteel één op de elf Nederlandse huishoudens (730.000) met problematische schulden. We hebben het dan over mensen waarbij schulden hun dagelijks leven verlammen en die het vaak ook maar laten voor wat het is (brieven niet meer openmaken, met alle gevolgen van dien). Het Nibud kwam dit voorjaar met iets rooskleuriger cijfers, maar dan gaat het om huishoudens die ‘soms moeite hebben met rondkomen’.

Metro bekeek uit de reeks Dossier Schuld (zie kader) alvast de openingsdocu voor tv-rubriek Blik op de Buis.

Machteloosheid door schulden

Schulden niet meer kunnen aflossen en uiteindelijk ook de kracht niet meer hebben om er überhaupt over na te denken. Waarbij machteloosheid, onzeker worden en geïsoleerd raken voor donkere wolken boven je bestaan zorgen. De meeste Nederlanders hebben dat niet en kunnen het financieel gelukkig prima rooien in een landje waarin veel dingen goed geregeld zijn. Maar hoe zit dat als je in de schulden raakt? Ook dan is er veel geregeld, misschien wel té veel.

Wie 2Doc: Schuld en boete ziet, zal tot de conclusie komen dat een echtscheiding zelden een goed idee is als het om geld gaat. En dat, echt iets van deze tijd als het om webshops gaat, kopen op afbetaling killing is. Schuldhulpverlener Sylvia in de docu over dat laatste: „Wie dát heeft bedacht…”

Over 154 maanden klaar met betalen

Behalve schuldhulpverlener Sylvia zien we in Schuld en boete ook haar collega’s Gabriella en Joris. Laatstgenoemde heeft een ‘cliënt’ die op z’n vroegst over 154 maanden klaar is met afbetalen. Maar wie we vooral zien en horen: mensen met schulden. Het zijn op het oog allemaal volstrekt normale mensen, die ergens een verkeerde afslag namen of iets voor de kiezen kregen wat zij niet zagen aankomen.

Berg schulden, maar Dennis had geen idee

Zo zien we Ellen, rijdend in haar scootmobiel. Ze heeft een scheiding achter de rug en zag de incassokosten („alleen al”) oplopen tot 40.000 euro. Bij Dennis begonnen de problemen na het overlijden van zijn dochtertje. Hij scheidde, ontmoette een nieuwe vriendin, werd vader van een zoontje en zag de tweede vriendin opeens vertrekken. Wat ze achterliet? Een berg schulden die hij nooit had zien aankomen: huur, gas, elektriciteit… er was helemaal niets betaald. Deurwaarders trokken zijn hele woning leeg. „Ze lieten alleen een stoeltje staan.” Een beslaglegging op zijn salaris was probleem ‘nummer zoveel’ en daardoor werd het kiezen: „Koop ik een brood of los ik iets af?”

Jurrien had best een aardige baan bij KLM, maar ja… het woord scheiding klinkt weer. Sharon was 18 jaar toen zij in verwachting was. Haar moeder had beloofd de zorgzekering te betalen, maar dat totaal verzaakt. Toen Sharon kraamzorg nodig had en spullen voor haar huisje met een baby op komst, kwam zij flink in de schulden. De teller kwam op 20.000 euro en da’s niet niks voor tiener.

Zijn er nou schuldigen aan te wijzen?

Als docu-kijker krijg je steeds het gevoel van ‘ja, maar die schulden zijn toch ooit ergens bij jezelf begonnen’? Uiteindelijk wel natuurlijk. Zo is er een Thea die verhuisde, maar de incassobrieven bleven door de brievenbus in haar voormalige huis in Amsterdam-Noord vallen. ‘Kom op zeg, hóe dan?’, is bij haar je eerste gedachte. Aan de andere kant: iedereen heeft ook wel z’n redenen gehad om in de schulden te komen. Zoiets wil je natuurlijk niet, al is niet op tijd aan de schulden-bel trekken nooit een goed idee.

Conclusie van deze kijker: die torenhoge incassokosten helpen in ieder geval niet mee bij het oplossen van het probleem. Voor sommigen voelt dit als ‘een wurggreep van de schulden-industrie’. Jurrien, die voormalig KLM-man, daarover: „Als iemand een schuld heeft van 100 euro en je doet er 50 euro incassokosten/boete bovenop, denk je dat ie dan opeens wél kan betalen?” Schuldhulpverlener Joris zegt het ook treffend: „Iemand die iets verkoopt, wil daar geld voor zien. Dat is logisch. Maar het is een beetje doorgeschoten in de stapeling van de kosten (boetes, red.) die je maakt op relatief kleinde bedragen.” Wie daar bovenop brieven over incasso- en/of gerechtskosten krijgt… tja, dan is het einde meestal zoek.

Interessant kijkvoer dit. Goed dat er een Dossier Schulden wordt gemaakt. Metro sprak onlangs Patricia, die ooit 70.000 euro schuld had.

Aantal blikken uit 5: 4

2Doc: Schuld en boete is morgen (woensdag 21 augustus) om 20.25 uur bij KRO-NCRV op NPO 2 te zien. Terugkijken kan via de website van 2Doc.

De Taxioorlog in Amsterdam: chauffeurs vochten letterlijk voor hun bestaan

Lowlands: dijk van een festival, maar op tv boeit het bijna niemand

Reacties