Erik Jonk Televisie 18 aug 2024, 17:01

Leestijd: 4 minuten

De Taxioorlog in Amsterdam: chauffeurs vochten letterlijk voor hun bestaan

Leuk (nou ja…) om op tv iets terug te zien wat velen misschien al weer bijna vergeten zijn, op de betrokkenen na natuurlijk. De Taxioorloog in Amsterdam, zoals de docu van PowNed heet: wat een onvoorstelbaar gedoe en wat ging het er hard aan toe.

Als je de beelden van De Taxioorlog ziet, lijkt het straatbeeld een jaartje of veertig geleden. Maar we hebben het hier toch echt over het jaar 2000. De vierdelige reeks van PowNed is vanaf morgen te streamen via NPO Start (en vanaf 2 september te zien op televisie). Metro bekeek alvast een deel voor tv-rubriek Blik op de Buis. Misschien herinner je alle heibel rond Uber veel beter, maar beloofd: dat stelde niets voor in vergelijking met wat je in De Taxioorlog krijgt voorgeschoteld.

Knokken voor je bestaan in de taxi

„Ik heb nog nooit van m’n leven gevochten”, zegt een vrouwelijke taxi-chauffeur. „Maar voor dit ben ik bereid om héél hard te vechten.” Dat gebeurde in Amsterdam dan ook letterlijk, want er vielen rake klappen. Door vuisten van woedende taximensen en door wapenstokken van ME’ers. In een persaankondiging over De Taxioorlog wordt gesproken over een oorlogszone, mishandelingen, klemrijden, chaos, geweld, corruptie en maffiapraktijken. Daar is geen woord van gelogen.

De Taxioorlog had te maken de toenmalige taxiwet van 1 januari 2000, bedacht door Annemarie Jorritsma en uitgevoerd door Tineke Netelenbos, minister van Verkeer en Waterstaat in kabinet Kok II. De wet moest meer concurrentie mogelijk maken, maar chauffeurs pikten dat niet. Hun vergunningen waren een vermogen waard, maar plotseling bij wijze van spreken amper een stuiver meer. Voor veel mensen golden ze als een appeltje voor de dorst voor hun leven na de taxi; nu vochten ze – letterlijk – voor hun bestaan.

Taxi concurrent lag zo ‘met de wieltjes omhoog’

Zo’n tweeduizend gezinnen hadden door de taxiwereld in de hoofdstad te eten. Door de nieuwe wet kon eigenlijk iedereen met een rijbewijs taxichauffeurtje gaan spelen. Oud-chauffeur Cees Meester in de docu: „Opeens reden er vijfduizend taxi’s in Amsterdam rond.” Meester trad voorop in de ‘strijd tegen de overheid’. Voor het avontuur was hij ‘op de taxi’ gaan zitten, elke tien minuten zag z’n leven er weer anders uit. Ook belangrijk: „Amsterdam wás een gezellige stad hè.”

Taxi Centrale Amsterdam (TCA) was eigenlijk machthebber in de stad. Of dat nou zo goed was, daar valt natuurlijk ook over te twisten. Maar plotseling kwam daar bijvoorbeeld Taxi Direkt met een stuk of honderd auto’s bij. Chauffeurs schroomden niet om belangrijke standplaatsen in te nemen. Dat werd – opnieuw – oorlog. Cees Meester over zijn collega’s: „De jongens waren niet meer te houwe. Zo’n nieuwe van Taxi Direkt lag binnen de korste keren met de wieltjes omhoog.”

Top Taxi Centrale Amsterdam

Later bleek TCA ook nog eens een duidelijke link met de onderwereld te hebben. De top van het bedrijf, onder wie directeur Dick Grijpink, werd in de boeien geslagen. Tot een veroordeling kwam het uiteindelijk nooit. De Telegraaf-misdaadverslaggever John van den Heuvel: „Het is eigenlijk een wonder dat ze het allemaal hebben overleefd.” De haat die nu via X zou worden verspreid, werd destijds recht op de man gespeeld. Of op de vrouw, zoals die bijna ‘arme’ minister Netelenbos die de wet ook maar moest uitvoeren. Cees Meester sprak haar aan als Tineke de Waanzinnige, maar ze kreeg ook de vreselijkste verwensingen binnen op haar antwoordapparaat van haar huistelefoon (kinders, dat was toen een soort voicemailmachine).

Het is knap van PowNed dat ze zoveel betrokkenen in de documentaire hebben gekregen. Wie ontbreken zijn Annemarie Jorritsma (Netelenbos neemt het nogmaals over) en Dick Grijpink. Maar chauffeurs van toen zitten erin, Van den Heuvel, zijn gravende collega van TV Noord-Holland Sander ‘t Sas, Royce de Vries (zijn vader Peter R. speelde een rol bij het ontdekken van de maffiapraktijken), de genoemde Tineke Netelenbos en ook Ad Smit. Hij was de politiecommissaris die zijn ME met wapenstokken op de razende mensen van de taxi afstuurde. Aan zijn tijd in Amsterdam, ook met de rellende krakers, heeft hij een bijnaam overgehouden: „Tot op de dag van vandaag heet ik Adje Latje.”

Aantal blikken uit 5: 4

Noot: Mooie revanche van PowNed, al is het niet zo bedoeld, op het onlangs (waarschijnlijk) bij een zwaar uit de hand gelopen vrijdagmiddagborrel bedachte item over Taylor Swift. Daarover is wel genoeg gezegd, maar zoals De Taxioorlog kan het dus ook. Of het vier keer een half uur interessant blijft is een tweede, maar dat gaan we zien.

De Taxioorlog is gebaseerd op een podcast van BNR Nieuwsradio. Vanaf morgen, maandag 19 augustus, kun je de vier delen streamen via NPO Start. Vanaf 2 september kun je het ook vier weken bekijken op NPO 3 (21.20 uur).

Tieners leven samen met senioren: ‘Hoe noemen jullie ouderen eigenlijk?’ ‘Bejaarden!’

Yvonne overleefde de tsunami in Thailand en vraagt zich nu af: wie was die reddende engel?

Reacties