Dit doet muziek met je brein: ‘Rijkdom voor ontwikkeling van kinderen’
Wie opgefokt is, doet er goed aan rustgevende muziek te luisteren. In Erik Scherder en het nut van optimisme gaat de hoogleraar neuropsychologie op zoek het belang van optimisme en hoop. En wat blijkt? Muziek speelt daarin een grote rol.
Onlangs bleek nog dat veel mensen vrezen voor een Derde Wereldoorlog en dat ze het leven pessimistischer bekijken. Met grote internationale spanningen, de steeds zichtbaar wordende gevolgen van klimaatverandering en een overspannen huizenmarkt is het soms lastig om het leven nog zonnig in te zien. Toch is dat wat Scherder probeert te doen met zijn serie over het nut van optimisme, juist in tijden als deze.
Optimisme door muziek
Zo ging hij voor de derde aflevering op bezoek bij Het Leerorkest, om te zien wat veerkracht betekent en wat muziek daarin doet. Het Leerorkest is een orkest dat kinderen met verschillende sociale achtergronden de kans biedt om een muziekinstrument te leren spelen.
„Heel veel kinderen worden vooral gezien voor wat ze niet kunnen”, legt oprichter Marco de Souza uit aan Scherder. „Wat er gebeurt met muziek maken in Het Leerorkest, is dat je maar een paar noten hoeft te kunnen. Maar met elkaar heb je een fantastisch resultaat.”
Meegeven aan alle kinderen
Hij richtte Het Leerorkest op vanwege zijn eigen jeugdervaringen. „Ik ben opgegroeid in een gezin met heel veel problemen. Ik heb niet zo’n makkelijke jeugd gehad. Maar ik heb wel muziek ontdekt, en dat heeft me heel veel hoop gegeven. (…) Die ervaring die ik heb gehad, wil ik aan alle kinderen meegeven.”
De jonge musici herkennen dat gevoel. „Ik had een jaar geleden een moeilijke tijd. Mijn ouders waren toen net gescheiden”, zegt Nadia. „Toen ik naar Het Leerorkest ging, vergat ik het gewoon helemaal. Toen was ik meer bezig met de muziek.”
Muziek maakt rustig
Muziek luisteren en maken kan ons helpen de wereld optimistischer te bekijken. „De klanken van muziek komen hier binnen”, zegt Scherder, als hij de hersenstam aanwijst. „Daar liggen ook de kernen voor ademhaling, bloeddruk, hartregulatie. Stel dat u bent opgefokt door iets, u heeft een hoge ademhaling, hoge hartfrequentie en u denkt: jonge, ik ben super gestresst. En u zet dan muziek op, met een heel rustig ritme. Uw hart, uw ademhaling en uw bloedruk synchroniseren dan met het ritme.”
Zelf muziek maken is van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen, legt Scherder uit. Hij verwijst hierbij naar een studie van kinderen die piano speelden. Hun motorische vaardigheden werden beter, maar ook het gebied dat een grote rol speelt bij cognitieve vaardigheden, zoals taal en rekenen, verbeterde.
Bovendien reageert het hersengebied dat een belangrijke rol speelt in het beheersen van impulsen, bijzonder positief op het bespelen van een muziekinstrument, legt Scherder uit. „Muziek, aan alle kanten, is een rijkdom van de ontwikkeling van kinderen die ze eigenlijk nooit mogen missen.”
Quinty’s strijd tegen depressies en annorexia ging langs meer dan 100 hulpverleners