Waarom vasten na carnaval? ‘Pas uit je dak gaan, als er een dak is’
Carnaval zit er (net aan) op, en na carnaval hoort eigenlijk een periode van vasten in te gaan. Vast niet iedereen die in Kielegat, Lampegat of Oeteldonk stond te hossen de afgelopen dagen, houdt die aan. Bij Op1 schuift monnik Thomas Quartier aan om uit te leggen waar die vastenperiode vandaan komt.
In de periode tussen carnaval en pasen, veertig dagen lang, vasten christenen. Tegenwoordig geven velen van hen daar zelf een invulling in: ze eten bijvoorbeeld veertig dagen lang geen vlees, snoep of stoppen in die periode met social media. Monnik Thomas Quartier is in elk geval overtuigd vaster.
‘Pas uit je dak gaan, als er een dak is’
Dat vasten zit zelfs al in de naam. Carnaval betekent eigenlijk, in het Latijns, ‘vaarwel vlees’. Gisteravond, zo noemt Op1-presentator Charles Groenhuijsen het, was het „vette dinsdag”. Volgens de monnik wordt het ook wel „vastenavond” genoemd. Vandaag is het namelijk Aswoensdag, de dag waarop sommige christenen met as een kruisje op hun voorhoofd krijgen. „Het is interessant dat het vastenavond heet, want het is natuurlijk een dag waarop niet gevast wordt. Vanavond, morgen, mag je nog helemaal uit je dak gaan. Maar ik zeg altijd maar: je kunt pas uit je dak gaan, als er ook een dak ís”, vertelt Quartier. En dat dak, zegt hij, is de vastenperiode.
Vasten is een universeel iets, noemt de monnik. „Je ziet het in alle culturen. Er zijn mensen die zeggen dat Aswoensdag in de middeleeuwen is ontstaan, maar er zijn veel oudere bronnen waarin deze dag ook al terugkomt. Bijvoorbeeld bij de oude Romeinen. Zij hadden ook al deze bezinningsdagen, zuiveringsdagen.”
„Het heeft ook met het oogsten te maken, toch? ‘Alle voorraden die er zijn, eten we dan op, en we gaan richting het voorjaar'”, noemt Groenhuijsen. Volgens Quartier heeft carnaval – en het vasten dat daarbij hoort – „hele oude papieren”. „Je ziet het in allerlei vormen. In veel culturen is de maand februari op de één of andere manier een tijd dat mensen aan een soort ‘reset’ doen.”
‘Hippe vormen van vasten na carvanal’
Ook Op1-presentatrice Margje Fikse kent die periode van een ‘reset’. „Mijn vrienden doen aan de Februaristaking, die drinken geen alcohol in februari.” Quartier noemt dat dat geen toeval is. „Dat vind ik het leuke eraan. Tegenwoordig zegt men vaak dat de katholieken vasten, maar ik denk dat dat veel breder is. Vasten kan ook op allerlei manieren, niet alleen op de manier van de katholieke kerk.”
Er zijn zelfs „hele hippe vormen van vasten”, aldus de monnik. „Therapeutisch vasten bijvoorbeeld. Het kan alle mogelijke dingen zijn. Die ontwikkeling van eerst volledig uit je dak, dan een hele periode van ingetogenheid, van je iets ontzeggen en dan naar het nieuwe leven toe. Dat is de beweging die we nu tegemoet gaan.”
Je kunt Op1 terugkijken via NPO Start.
Tranen bij Over Mijn Lijk-kijkers na laatste beelden Zoë: ‘Veel plezier aan de andere kant’