Erik Jonk Televisie 23 nov 2023, 16:58

Leestijd: 4 minuten

Carmen Curlers: deze jaren 60-revolutie bezorgde duizenden vrouwen hun eerste baan

Soms zijn verhalen te mooi om te laten liggen. Voor een boek, een film of – in dit geval – een tv-serie. Carmen Curlers heet dat mooie Deense verhaal dat nu te zien is. Dat betekent toch iets met krulspelden?, horen we je denken. Klopt. Elektrische krulspulen uit de jaren 60 in dit geval, die voor veel vrouwen een nieuwe wereld openden.

De VPRO zond de eerste twee afleveringen van Carmen Curlers eerder uit op een onmogelijk tijdstip: om 23.10 uur begon deel één. Wie al sliep, kan alles kijken via de streamingdienst, NPO Plus in dit geval. Heel veel mensen zullen door de wat onzalige uitzendtijd niet zijn warmgedraaid. Metro helpt daarom een handje mee in de tv-rubriek Blik op de Buis. Want dat verdient de serie wel.

Een simpele advertentie was de start van Carmen Curlers

Deze verslaggever kan zich niet herinneren dat we ooit eerder over het fenomeen ‘van toen’, krulpspelden schreven. En al helemaal niet over elektrische krulspelden, waarmee de Deense ondernemer Arne Bybjerg Pedersen in de jaren 60 groot werd. Tien jaar eerder brachten vrouwen wekelijks nog een paar uur onder de droogkap van een kapsalon door, om wat van hun kapsel te maken. Met de carmen curlers werd plotseling in tien minuten tijd hetzelfde resultaat behaald: super veel sneller en minder pijnlijk.

Pedersen zag in 1963 een advertentie in de krant, waarin een uitvinder van die elektrische krulspelden om kapitaal vroeg. Pedersen stapte in en na een moeizame start waarbij het haar van zijn eigen zakenpartner bijna in brand vloog, kocht hij de uitvinder uit. Het bleek de beste beslissing in zijn leven. Voor zijn portemonnee, maar ook voor duizenden vrouwen die in een Deens stadje door de krulspelden hun eerste baan vonden en hun eigen geld gingen verdienen. En wereldwijd voor al die vrouwen die die dingen op dat moment de beste uitvinding ooit vonden. De krulspelden-fabriek had op een gegeven moment 3500 werknemers, vooral dames.

Carmen Curlers in een tijd van onbegrensde mogelijkheden

Carmen Curlers is gebaseerd op het verhaal van die Arne Bybjerg Pedersen. In de serie heet hij Axel, een rol van Morten Hee Andersen. De acteur schijnt een opvallende gelijkenis met de man van zestig jaar eerder te vertonen. De setting van Carmen Curlers is leuk: de swinging sixties. De tijd van opkomende popmuziek, onbegrensde mogelijkheden (ook door Amerikaanse producten als de vaatwasser, de wasmachine en wegwerpluiers). De tijd van big
hair, ofwel het Beehive kapsel, als grote haarmodetrend met iconen als Brigitte Bardot, Jacqueline Kennedy en The Supremes met frontvrouw Diana Ross als grote voorbeelden.

Carmen Curlers is vaak zo’n wat trage Scandinavische serie, met een begin om even van te schrikken. Een jong stoer meisje mag op de boerderij van haar vader een varken doodschieten en het dier wordt geslacht. Gadver. Zo ging dat toen, krijgen we als kijkers te horen. In elk boerengat, want daar wonen ze, gaat alles altijd hetzelfde. Jaar in, jaar uit. Heeft een vrouw haar kapsel bij de kapper laten doen? Dan moet ze zittend slapen. „Op de derde dag zit het wel.”

Vrouwen mochten geen klanten te woord staan

Ook Axel woont er, als man met een radio- en televisiewinkel. Hij is een wat apart figuur, die vindt dat vrouwen in zijn winkel de klanten niet te woord mogen staan. Achterlijk natuurlijk, maar ja: „Zo ging dat.” Het aparte blijkt uit zijn jeugd te komen. Axel zou de wereld gaan veroveren, zag zijn vader al. Leeftijdsgenoten op de kostschool timmerden hem echter regelmatig in elkaar en vernederden hem diep. Maar die wereld veroveren? Axel deed heet. Hij wilde volgens zijn eigen woorden ‘het gouden ei’ vinden en die vond ie.

Het uit het oogpunt van nu vaak bekrompen tijdsbeeld is mooi om te zien. De mensen roken continu en schreeuwende meisjes voor The Beatles op tv worden ‘knettergek’ gevonden. Jongens dragen tegen hun zin het versleten oude pak van hun vader.

Verhaallijnen genoeg in Carmen Curlers

Het verhaal van Carmen Curlers en één van de grootste Deense zakelijke successen wordt vooral verteld vanuit Axel, maar ook vanuit het boerengezin met de varkens. Bovendien zijn er aardige zijpaden naar bijvoorbeeld een rijke familie uit het dorp en de kapper (zonder krulspelden) uit die tijd. Zoon Sven wil bovendien zijn vader als boer niet opvolgen, maar veel liever ‘een Beatle’ worden.

Verhaallijnen genoeg voor nog eens zeven afleveringen dus. Deze kijker is in ieder geval benieuwd waarom de krulspelden Carmen heten en of het succes lang heeft aangehouden.8 Want daar draait het uiteindelijk allemaal om natuurlijk: die vernuftige krulspelden. En dan te bedenken dat de moeder van de eerder genoemde uitvinder die dingen daadwerkelijk heeft bedacht. Soms zitten er schitterende geschiedenissen achter uitvindingen. Een geniale in dit geval, een revolutie in de schoonheidsindustrie.

Aantal blikken uit 5: 4

Carmen Curlers is op vrijdagavond te zien op NPO 2 en in z’n geheel via NPO Plus.

X Days Outside: Gen Z zonder mobieltjes in de wildernis, zielig of ‘ze moeten niet zeuren’?

Reacties