Erik Jonk Televisie 16 nov 2023, 14:04

Leestijd: 4 minuten

De Genderpoli: wat doe je als behandelaar met een 13-jarige die van geslacht wil veranderen?

Als er ergens een regenboogvlag hangt, springt er tegenwoordig een hele bevolkingsgroep krijsend op tilt. Je zou zeggen dat de ‘teledoc’ Genderpoli – vanavond op tv – niet voor deze groep bedoeld is. Terwijl het misschien juist wel goed is om te zien en na vijf kwartier een (wellicht wat meer genuanceerd) oordeel uit te spreken.

Wat doe je als behandelaar met een 13-jarige die van geslacht wil veranderen? Deze Metro-verslaggever vindt de vraag van omroep VPRO al interessant genoeg om Genderpoli te gaan bekijken voor de tv-rubriek Blik op de Buis.

Ik realiseer me dat ik in dit artikel de mist in kan gaan met het gebruik van hij, zij, hen of welke benaming dan ook. Excuses alvast, mocht dat zijn gebeurd. En mensen die meteen al roepen ‘dat dat onzin is’ en ‘het is hij of zij en niks anders’: voor jou is dit artikel niet.

Stoere Genderpoli

Dat er veel te doen is om genderidentiteit en de weerstand ertegen: ja, dat zie ik ook wel. Des te stoerder dat De Genderpoli in Zaandam daarom camera’s toeliet om te laten zien hoe behandelaars / psychologen omgaan met jongeren die worstelen met hun genderidentiteit en hoe zij hen begeleiden. Want, zo eerlijk is men in Zaandam ook: „We zijn een poli onder vuur.”

Een letterlijke tekst uit het programma van Forum voor Democratie voor de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november: ‘Er komt een verbod op transgender-propaganda op scholen en in tv-programma’s voor de jeugd. Ook wordt het onmogelijk voor minderjarigen om geslachtsveranderingsoperaties te ondergaan of
hormoontherapie / puberteitsremmers te nemen.’

Genderpoli gaat over heel veel nachten ijs

Je zou zoiets maar lezen als je tiener bent en er hard over nadenkt om van geslacht te veranderen. Simpelweg omdat jij dat wilt. Wie weet stelt het FvD gerust dat men in De Genderpoli niet over één nacht ijs gaan en niet over twee ook. Men gaat over heel veel nachten ijs. Je kunt anders gezegd niet even aankloppen met de vraag ‘hey dok, kunt u mij even een geslachtsverandering doen?’ Nee, er volgt een protocol van hier tot Tokio. Bij jonge mensen hebben behandelaars van De Genderpoli ook zo hun morele dilemma’s, echt wel. Twijfels zullen zij tegenover de kinderen altijd delen.

Genderpoli laat op een rustige (wel langdradige) manier zien hoe adviezen van behandelaars de opmaat zijn voor een verandering van het geslacht in een paspoort, of een ingrijpende medische behandeling. In Zaandam weet men dondersgoed: hier praten we met tieners over hun onomkeerbare keuze.

Wat doe je dan als een laagbegaafde puber van geslacht wil veranderen? Kunnen die behandelaars dan ook een keiharde nee adviseren?

Bekende achter de camera

De openheid van deze Noord-Hollandse Genderpoli is bijzonder. De dame achter de camera was voor de medewerkers een bekende, dat zal ermee te maken hebben. Ingrid Kamerling werkte namelijk zelf voor de kliniek, voor zij zich op documentaires ging richten. Metro interviewde Kamerling vijf jaar geleden over een andere indrukwekkende docu: Als Je Vrolijke Zusje Niet Meer Verder Wil. Haar zusje nam dat letterlijk, door in 2010 uit het leven te stappen.

Hoewel het in De Genderpoli allemaal niet makkelijk gaat (gedoe met geld, het invullen van papieren, werkdruk), één groep gaat vaak met een grote glimlach de deur uit: de kinderen / tieners. Zij voelen zich gehoord, iets wat buiten die deur vaak niet gebeurt. Uitgangspunt van de medewerkers: „De jongere zelf is degene die het ‘t beste zelf kan voelen.”

Skai en Felix in De Genderpoli

De jongeren die voor de camera verschijnen, zijn zeer open. Zo zien we Skai (15), die dolgraag een medische transitie wil. „Mijn lichaam ziet er te veel als een meisje uit, dat is niet okay.” Felix (ook 15) kwam als meisje op de wereld, maar weet het zeker: hij voelt zich man. In Zaandam kunnen Skai en Felix dat kwijt, ook in gespreksgroepen met lotgenoten en behandelaars. Daarin klinkt in Genderpoli: „Fijn dat we hier in een groep met transgendermensen dingen kunnen bespreken in een veilige omgeving.” Dat het woordje veilig in die zin wordt uitgesproken, zegt veel.

Is het alleen maar zware kost wat je op de buis krijgt te zien? Soms niet, zeker als met Felix over een eventuele kinderwens wordt gesproken. Het antwoord is stellig, onverwacht en grappig: „Néé. Als een kind huilt denk ik eerder ‘hou je bek’ dan dat ik me afvraag wat er met het kindje aan de hand is. Ik kan er superslecht tegen.”

Aantal blikken uit 5: 3,5

De Teledoc Genderpoli ging afgelopen weekend in première op het documentairefestival IDFA in Amsterdam. Vanavond (16 november) is hij om 22.35 uur te zien bij de VPRO op NPO 2.

De Jeugdkliniek op Videoland: ouders bellen met ‘haal zoon of dochter van de wachtlijst, hij of zij is er niet meer’

Reacties