Roos Ravensbergen Televisie 20 sep 2023, 10:55

Leestijd: 4 minuten

‘Geld verdienen kost geld’, Arjen Lubach legt uit waarom meer werken niet altijd loont

Iemand die veertig uur per week werkt, zou netto twee keer zoveel moeten overhouden als iemand die ‘maar’ twintig uur per week werkt, toch? In ons land is dat niet zo, verre van. Meer werken wordt amper beloond. In De Avondshow met Arjen Lubach legt presentator Arjen Lubach het probleem uit.

Hij begint het segment met een verhaal over de baas van de ANWB, die op de radio sprak over het personeelstekort. Diezelfde ANWB trok overigens bij het kabinet aan de bel, de prijzen voor benzine stijgen inmiddels wel heel ver, vindt de organisatie. Marga de Jager, CEO van de ANWB, vertelt dat haar bedrijf mensen die minder uren werken, parttime dus, probeert te verleiden om meer te werken. Toch lukt dat niet.

„Daar word je weer geconfronteerd met het feit dat mensen zeggen: ‘Als ik meer uren ga werken, ga ik er netto op achteruit’.” En dat is waar voor velen nou net de schoen wringt.

‘Meer werken loont niet’

„Wat een raar verhaal is dit”, begint Lubach in zijn avondshow. „Mensen willen niet méér werken, omdat ze dan netto minder overhouden. En dit lees ik steeds vaker.” In beeld zijn een aantal krantenkoppen te zien, waaronder ‘hoe het kan dat het niet altijd loont om meer te werken’, of ‘meer werken loont nog steeds niet’. „En dat terwijl we overal tekorten hebben.”

Lubach heeft dat tot op de bodem uitgezocht en begint bij het belastingstelsel. „Het idee is ‘hoe meer je verdient, hoe meer belasting je betaalt’. Dat is een mooi systeem, maar om de laagste inkomens nog meer te helpen, zijn er ook allerlei toeslagen bedacht. Huurtoeslag, zorgtoeslag, kinderopvangtoeslag, kindgebonden budget en sinds de oorlog in Oekraïne ook nog een energietoeslag.”

Dat is volgens Lubach allemaal heel mooi, dat we zorgen dat iedereen een beetje rond kan komen. Maar er is een probleem. „Die toeslagen zijn een mooi vangnet, maar het is heel lastig om uit een vangnet te kruipen. Als je meer gaat verdienen, krijg je minder toeslagen. Dat is logisch, want je hebt ze minder nodig, maar het kan ook betekenen dat je minder overhoudt, terwijl je meer verdient.”

De Avondshow met Lubach zoekt verschil parttime en fulltime uit

Om het uit te leggen, heeft Lubach twee situaties geschetst. Er is een alleenstaande ouder die twintig uur per week werkt en daarmee 1600 euro per maand verdient. Die persoon betaalt daarover ‘nauwelijks’ belasting (zo’n 600 euro), maar krijgt wel ‘heel veel’ toeslagen. Die toeslagen komen uit op 12.960 euro per jaar, wat het uiteindelijke maandbedrag opschroeft naar 2629 euro.

Gaat die zelfde ouder voltijd werken, oftewel twee keer zoveel, verdient die in eerste instantie 3200 euro per maand. Logischerwijs twee keer zoveel als bij een werkweek van twintig uur. Maar ook de belasting gaat omhoog (nu 7064 euro per jaar), en de toeslagen gaan omlaag (7020 euro per jaar). Uiteindelijk komt die ouder dan uit op een bedrag van 3196 euro per maand, ruim 500 euro meer dan voorheen. Dat is twee keer zoveel werk voor maar 22 procent meer geld.

„In de extra uren die je werkt, verdien je een netto uurloon van 6,66 euro”, legt Lubach uit. „Dat is (ongeveer) de helft van het minimumloon. Tuurlijk, het gaat niet alleen om geld. Je hebt ook heel nuttig werk gedaan, je hebt 7000 euro belasting betaald, dank daarvoor. Maar dan moet je dus wel een goed en ijverig mens zijn om dat nog steeds te willen, voor 6,60 euro per uur.”

Kosten kinderopvang komen er ook nog eens bij

Nu lijkt de geschetste situatie al erg genoeg, maar de kosten voor de kinderopvang zijn nog niet eens meegerekend. Lubach: „Nog een voorbeeld: Suus en Achmed zijn getrouwd, hebben twee kleine kinderen die allebei Hubert heten, lang verhaal.” Het publiek ligt in een deuk, Lubach schetst de situatie verder. Suus werkt 20 uur per week, Achmed 40. Suus verdient daarmee 1600 euro, Achmed 5000. Daar gaat jaarlijks 27.674 euro belasting vanaf, 9288 euro voor de opvang en ze krijgen 9840 euro aan toeslagen. Netto maandelijks bedrag: 4340 euro. De kinderen gaan in deze situatie één dag naar de opvang.

„Maar nu wil Suus een dag extra gaan werken”, doet Lubach het voorzetje voor de tweede situatie. „Ze gaat van 20 naar 28 uur.” Haar salaris gaat omhoog naar 2240 per maand, het stel betaalt nu jaarlijks 31.975 euro aan belasting, de opvang krijgt een bedrag van 18.576, omdat de kinderen daar een dag extra zijn, en de toeslagen komen uit op 15.360. Netto maandelijks bedrag: 4307 euro. Minder dus, dan wanneer Suus 20 uur per week werkt.

Op sociale media reageren kijkers vooral verontwaardigd, maar ook gevat. Zo schrijft een kijker: „Let op, geld verdienen kost geld.” Anderen vinden deze berekening van Lubach precies op tijd komen tijdens Prinsjesdag en op de dag waarop minister Karien van Gennip van Sociale Zaken bij Nieuwsuur zegt dat je van een euro die je verdient door te werken, 60 tot 80 cent overhoudt.

Hieronder zie je het fragment en de berekeningen:

Je kunt De Avondshow met Arjen Lubach terugkijken via NPO Start.

Jesse Klaver bij Op1: ‘Hoef geen premier meer te worden’

Reacties