Emma Jansen Televisie 7 apr 2023, 11:38

Leestijd: 3 minuten

Experts bij Beau: ‘Dankzij dieren kunnen mensen veroudering tegengaan’

Een geamputeerd ledemaat aan laten groeien of wel vijfhonderd jaar oud worden. Voor mensen klinkt het als een film, maar voor sommige dieren is het mogelijk. De platworm en de salamander Axolotl werden gister besproken bij talkshow Beau. Die dieren hebben namelijk de superkracht om geamputeerde ledematen zelf te laten aangroeien. Gisteravond zaten hoogleraar Andrea Maier en bioloog Mátyás Bittenbinder aan tafel bij Beau en zij spraken over hoe wij straks zelf veroudering kunnen tegengaan.

In een video bij Beau is te zien hoe een platworm door midden wordt gesneden. Geen zorgen: ze hebben een ander zenuwstelsel dan een mens, dus ze ervaren waarschijnlijk geen pijn. De stamcellen van de platworm hergroeperen zich en na een twaalf dagen groeit er een nieuw hoofdje met ogen aan de worm. Hoe kunnen wij als mens hiervan leren?

„De stamcellen van het dier zijn net zo belangrijk als onze stamcellen. Als we de stamcellen uit organen halen, kunnen we deze organen kweken in een laboratorium”, zegt Maier aan tafel bij Beau. „Vervolgens kunnen we deze organen weer bij de persoon in het lichaam stoppen. Zo proberen we mensen langer te laten leven.”

Dieren met superkracht bij Beau

De axolotl, te gast bij Beau, heeft dezelfde superkracht als de platworm. In tegenstelling tot andere salamanders leeft deze echter permanent in het water. De salamander blijft qua uiterlijk levenslang jong, maar hij is niet onsterfelijk. Het dier kan volledige delen van het lichaam terug laten groeien, zoals ogen en zelfs een deel van het hart. „Als wij kunnen achterhalen hoe deze dieren dat doen, kunnen wij gaan onderzoeken of dat ook bij mensen werkt”, aldus Bittenbinder.

Maier bestudeert het proces van ouder worden en heeft over de hele wereld verschillende klinieken geopend. „Veroudering gaat gepaard met ziektes, zoals dementie of hart- en vaatziektes. Als we veroudering zelf ook als ziekte gaan zien, kunnen we dit aanpakken en tegengaan”, zegt Maier. „Je moet er dan al wel vroeg bij zijn, want op twintigjarige leeftijd begint de veroudering al.”

Marc-Marie Huijbregts zit ook aan tafel bij Beau en springt in: „Maar dan gaan mensen toch voordat ze ziek zijn naar de dokter? En de dokters zijn nu al zo overbelast.” Het gaat volgens Maier echter niet om onsterfelijkheid, maar om zo lang mogelijk gezond blijven. „Een Nederlandse man van 51 jaar oud krijgt al zijn eerste chronische aandoening en een vrouw al op 49-jarige leeftijd. We willen dit simpelweg uitstellen, zodat de periode van ziekte korter is.”

Tips om langer te leven

Het oudste gewervelde dier op aarde is de Groenlandse haai en leeft in de koudere wateren van onze planeet. „Hij leeft erg diep in het water, dus door de kou is zijn metabolisme heel traag”, vertelt Bittenbinder bij Beau. „Het hart van de haai klopt maar zes keer per minuut, terwijl die van een mens zestig keer per minuut klopt. Hierdoor slijten de cellen in zo’n haai minder snel.” Een aantal haaien is naar boven gehaald en daar werd een schatting gemaakt dat deze haaien ongeveer vierhonderd tot vijfhonderd jaar oud waren.

En een laag metabolisme is ook mogelijk bij mensen. Volgens Maier kunnen we van deze dieren leren hoe we ons eigen metabolisme omlaag krijgen. Toch zijn er al een aantal tips die je tijd op aarde kunnen verlengen. Intermittent fasting, waarbij je je lichaam met rust laat en je ontbijt overslaat, heeft een positief effect op je metabolisme. Daarnaast zijn vegetarische maaltijden en een handje noten per dag ook goed. 25 gram noten per dag zou je maximale leeftijd verhogen met twee jaar.

Kijk hier de hele aflevering van Beau.

Politiechef over Feyenoord – Ajax bij Op1: ‘Baas in eigen stadion heeft een prijs die we met z’n allen moeten willen betalen’