Pim Pauwels Televisie 28 mrt 2023, 10:15

Leestijd: 7 minuten

Joost Eerdmans botst met Extinction Rebellion-activist bij Op1: ‘Dat vind ik heel eng’

Extinction Rebellion-activisten waren dit weekend weer onderwerp van gesprek, nadat ze door de hekken wisten te komen op het vliegveld in Eindhoven. Een deel van de Tweede Kamer ziet de demonstraties van de klimaatactivisten met lede ogen aan. De maat is vol, zei JA21-voorman Joost Eerdmans gisteravond bij Op1. Die botste in de talkshow flink met activist Lucas Winnips. „U legt mij woorden in de mond die ik nooit gezegd heb!”

De twee zaten gisteravond tegenover elkaar om het over de acties van Extinction Rebellion te hebben. „Je ziet het hier ook weer, er worden strafbare feiten gepleegd”, zei Joost Eerdmans, doelend op de afgelopen demonstratie op de landingsbaan van Eindhoven Airport. „Er wordt een hek opengesneden, na tien keer sommeren wil men niet weggaan. Als ze niet weggespoten waren, hadden ze er nog gezeten.”

„We zitten opgescheept met activisten die steeds meer hun terrein willen winnen en steeds agressiever worden”, waarschuwde hij. Hij wees naar ‘schilderijen die met soep overgoten worden’. Een ‘zorgelijke ontwikkeling’ noemde de politicus dat. „De activisten zoeken steeds meer de grens op en gaan eroverheen.”

Activist bij Op1: ‘Klimaatverandering is een zaak van leven op dood’

Activist Lucas Winnips van Extinction Rebellion, die zelf ook vaak bij acties betrokken is, komt dan aan het woord. Hoe luistert hij naar de harde woorden van Joost Eerdmans, wilden Op1-presentatoren Welmoed Sijtsma en Jort Kelder van hem weten. „Ik ben zelf dus vaak bij acties, klimaatverandering is een zaak van leven op dood. Er gaan nu al tienduizenden, nee, honderdduizenden mensen dood aan hongersnoden op het Afrikaanse continent. Die worden veroorzaakt door klimaatverandering.”

Als we niet snel actie ondernemen, ‘komt al die ellende langzaam hierheen’, aldus de klimaatactivist. „Denk aan een vluchtelingenstroom, voedseltekorten. De regering doet veel te weinig. Petities en marsen helpen niet. Dan is er een ander middel dat rechtsstatelijk verantwoord is en dat is vreedzame burgerlijke ongehoorzaamheid. Dat is wat Extinction Rebellion doet en wat is toegestaan door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.”

Volgens klimaatactivist is demonstreren op vliegveld toegestaan

Presentator Jort Kelder snapt de woorden van Winnips niet. „Maar op een vliegveld een hek doorknippen en daar demonstreren, dat mag toch niet?”, vraagt hij. Jawel hoor, beweert de klimaatactivist. „Je mag binnen zicht en geluid bij het targetobject, in dit geval Eindhoven Airport, demonstreren. Dat is gewoon toegestaan.”

Dat vindt Jort Kelder toch wel ‘heel merkwaardig’. „Dat betekent dat je van de wet een hek open mag knippen en dan naar binnen mag op privéterrein. Dat geloof ik eerlijk gezegd niet”, zegt de presentator. Maar Lucas Winnips houdt voet bij stuk. „Om een voorbeeld te noemen. Ik heb zelf ooit gedemonstreerd bij een pensioenfonds. Daar gingen we in de lobby zitten, vreedzaam. We zijn met zo’n vijftien mensen gearresteerd, maar in hoger beroep oordeelde de rechter dat het onder het demonstratierecht viel. We worden niet vervolgd.”

Joost Eerdmans: ‘Misschien willen jullie mensenlevens opofferen om het klimaat te redden’

Joost Eerdmans kan het dan niet meer aanhoren. „Zie jij het gevaar er ook van in?”, wil hij van de klimaatactivist weten. Hij doelt daarmee op het gevaar van de acties van Extinction Rebellion. Maar Lucas Winnips gaat daar niet in mee. „Nou, ik zie vooral het gevaar van een kabinet wat veel te weinig doet tegen klimaatverandering. Dat is het grote gevaar.”

Maar Joost Eerdmans is nog niet klaar met hem. „Ik hoor wat je zegt, maar dan kun je ook over vluchtstroken gaan rennen. Of je gaat enorme containers tegenhouden. Ik vind het allemaal erg risicovol. Klimaat is massamoord, dat zeg je. Dat vind ik heel eng. Als jij zegt: ‘De planeet vergaat en mensen worden massaal vermoord’, dan zijn er misschien wel heel veel middelen die je wil inzetten om dat te stoppen. Misschien zijn het wel gewone mensenlevens die je wil opofferen om het klimaat te redden. Dat zie ik bijna in jullie pamfletten terugkomen.”

‘Klimaatactivisten worden volledig verwend’

Van die woorden is Lucas Winnips niet gediend. „U legt mij nu woorden in de mond die ik nooit gezegd heb. Wij zijn altijd vreedzaam. Altijd geweldloos. Als je ziet welke schade het kabinet aan het klimaat aanricht, er wordt 13 miljard aan fossiele subsidies uitgegeven. Dat zijn vele miljarden meer dan dat er naar klimaatbeleid gaat.”

Joost Eerdmans vindt dat klimaatactivisten ‘volledig worden verwend’. „Er zijn allerlei klimaattafels uitgerold, het voltallige kabinet staat aan jouw zijde. We denderen op een klimaattrein die wat ons betreft wel wat zachter mag rijden. Het dendert maar door. Je kunt toch niet zeggen dat de wereld stilstaat met Nederland voorop op dit terrein?”

Maar volgens Winnips is het allemaal niet zo rooskleurig. „We hebben niet eens klimaatbeleid in Nederland. Per saldo hebben we alleen maar fossiele subsidies.”

Mensen moeten ‘een zekere mate van overlast dulden’

Dan komt Ed Nijpels, voormalig VVD-Kamerlid aan het woord. „Ik vind het een zegen dat jullie geweldloos zijn. Maar je kan niet zeggen dat het kabinet niks doet”, geeft hij als weerwoord.

Volgens de klimaatactivist aan tafel zal je ‘een zekere mate van overlast moeten dulden’ bij klimaatacties. „Het kabinet doet echt te weinig. Het is een noodsituatie. Daar wordt keer op keer door onafhankelijke instanties op gewezen.” Hij wijst naar het recente rapport van IPCC. „We moeten onze uitstoot flink verminderen.”

Een klimaatactivist die als ambtenaar voor de overheid werkt, gaat dat samen?

Jort Kelder wil ook wat zeggen. Hij benoemt het feit dat activist Lucas Winnips als ambtenaar bij de gemeente Amsterdam werkt. „Er is zoiets als democratie, waarbij wetten wordt vastgesteld. Hoe kun je bij een overheid werken die volgens jou niks doet? Dat is best ingewikkeld. Sommige wetten respecteer je niet?”

„Nou, dat ik bij de overheid werk, wil niet zeggen dat ik afstand doe van mijn burgerrechten. Ik mag ook gewoon demonstreren”, kaatst Winnips terug. „Ik zeg ook niet dat je dat niet mag. Maar ik bedoel te zeggen dat als iedereen die grens voor zichzelf gaat bepalen…”, maar Jort Kelder kan zijn zin niet afmaken. „Ik bepaal dat niet voor mezelf. Het zijn allerlei instanties die zeggen: het kabinet doet te weinig. Dat is gevaarlijk.”

Joost Eerdmans ziet oneerlijke behandeling: ‘Als een azc bezet wordt, is het een schande’

Ondertussen heeft Joost Eerdmans nog iets bedacht om op het gevaar van Extinction Rebellion te wijzen. „Er is nu een Zweedse klimaatactivist, die zegt: ‘We moeten uiteindelijk oliepijpleidingen gaan opblazen’. Ik zeg niet dat jij dat zegt, maar het is wel een trend bij links. Daar gebeurt dat altijd: als een azc wordt bezet, dan wordt er schande van gesproken. Maar bij jullie is het allemaal maar die romantische burgerlijke ongehoorzaamheid.”

„Jullie willen maar goed gevonden worden. Maar je staat toch niet boven de wet, Lucas?”, vraagt Joost Eerdmans aan hem. Die blijft volhouden dat het om een noodsituatie gaat. Hij wil een halt toeroepen aan subsidies voor fossiele brandstoffen. „We zijn het er toch in ieder geval over eens dat we moeten stoppen met fossiel brandstofgebruik?”

„Ja, er is een einde aan fossiele energie, dat weten we allemaal, Lucas”, reageert Eerdmans. „Maar jij wil het afdwingen, zoals klimaatactivisten altijd te ver gaan. Ze zijn te dwingend en over de top. Je zult met bedrijfsleven moeten praten en geleidelijk moeten zorgen voor overgang.”

Eerdmans en klimaatactivist ruziën: ‘Dat is niet waar, neem die woorden terug!’

Wel willen de Op1-presentatoren nog van Lucas Winnips weten hoe ver Extinction Rebellion uiteindelijk wil gaan in hun strijd. „Daarin zijn we heel duidelijk: altijd vreedzaam, daar ligt de grens.” Al zegt hij erbij dat het protest ‘zal escaleren’. Op die woorden haken Jort Kelder en Joost Eerdmans direct aan. Wat bedoelt Lucas Winnips daarmee? „We blijven geweldloos, maar we worden groter”, verduidelijkt hij.

„Maar je verliest de mensen als je op deze weg doorgaat, zeker als je zegt: ‘We gaan escaleren’. De NCTV heeft al gezegd dat er een militante tak binnen jullie groep is. Dat is een gevaar.” Volgens Winnips is daar ‘niks van waar’. „Je moet die woorden terugnemen.”

„Dat neem ik niet terug, dat staat gewoon in het NCTV-rapport uit 2022.” Maar Winnips blijft volhouden dat dat er niet instaat. „Jawel, daar worden zorgen uitgesproken dat klimaatactivisten steeds agressiever worden. Daar moet je mee uitkijken, want daarmee verlies je aan sympathie.”

Vervanger Wilfred Genee bij Vandaag Inside valt niet bij iedereen in de smaak: ‘Wie bent u?’