Julia Osendarp Televisie 9 feb 2023, 17:03

Leestijd: 4 minuten

Janny van der Heijden onderzoekt waarom we ongezond eten: ‘Misleid en verleid’

Hoewel we Janny van der Heijden vooral kennen als ‘zoetekauw’-jurylid van Heel Holland Bakt, slaat ze voor haar nieuwe serie Voeding en ons Brein een andere weg in. Op zoek naar trucjes waarmee ons brein misleid wordt en waarom we ongezonde keuzes maken. Maar hoe draaien we dat om?

In zes MAX-afleveringen neemt van der Heijden allerlei facetten van ons brein en ons eetgedrag onder de loep. Samen met toponderzoekers bekijkt ze de verleidingen waar we mee te maken krijgen, wat geur en smaak met ons eetgedrag doet, wanneer we nu eigenlijk vol zijn én hoe we worden misleid tot suikers.

Janny van der Heijden onderzoekt brein en  voeding

Metro belde met van der Heijden om over haar zoektocht te praten. Want waarom besloot zij dit thema te onderzoeken? „We zijn veel bezig met eten. Maar er wordt ook veel onzin verkondigd. Ik heb het gevoel dat als je kennis hebt over wat er in je lijf gebeurt, je ook betere keuzes kunt maken.” De presentatrice benadrukt dat zij niet het doel heeft om mensen op te leggen wat ze wel en niet moeten doen. „Maar door kennis kun je makkelijker iets laten staan of juist nemen. ”

Kennis over dat brein dus, maar wat is Janny vooral bijgebleven? „Wat opvallend is, is hoe we eigenlijk verleid worden. Dat hebben we niet door. Dat begint al bij het boodschappen doen.” Volgens het HHB-jurylid is de supermarkt vernuftig ingericht. „Veel in ons brein gebeurt onbewust.”

Stiekeme suikerbommen

Maar ook onze neus kan ons eetgedrag bepalen. „Daardoor maak je bepaalde keuzes.” Bovendien is het proces van wel of niet vol zitten volgens Janny complex. „We wijzen makkelijk naar mensen die te dik zijn. Maar iemand die afvalt, moet veel harder werken om op gewicht te blijven. Dat lijf wil namelijk terug naar het oude. Iemand die zwaarder is, moet veel meer moeite doen dan iemand die nooit gelijnd heeft.”

De presentatrice legt uit dat we vanaf ons geboorte voorkeur hebben voor zoet en vet eten. Maar te veel suiker is niet goed voor ons lijf. „Zelf ben ik van mening dat als je iets zelf bakt, je daar bewust beslissingen in maakt. Het gevaar zit hem veel meer in het onopgemerkt binnenkrijgen van suiker. Wat dacht je van: ‘Gezonde drankjes’, mayonaise, ontbijtboek of soepen. Dat zijn suikerbommen zonder dat we het door hebben.”

Etiketten lezen

Welke tip de presentatrice ons alvast wil geven: „Etiketten lezen! Lees de achterkant van de verpakking, niet alleen de voorkant met marketing termen. Vermijd bij voorkeur kant-en-klaar-producten. Soms ben ik verbijsterd wat daar in zit. Zo is bij veel producten het hoofdingrediënt water, wat je lichaam niet voedt. Of wat dacht je van amandelmelk met 3 procent amandel of theezakjes met korrels suiker? Door de etiketten te lezen, maak je andere keuzes.”

Ook kauwen is volgens Van der Heijden belangrijker dan we wellicht dachten. „Kauwen is meer dan alleen iets fijnmalen. Het werkt ook op het verzadigingsgevoel of dat iets lekker proeft.”

Verantwoordelijkheid supermarkt

En hebben supermarkten hier nog een verantwoordelijkheid in? Wat Van der Heijden betreft wel. „Wij kiezen wat we aangeboden krijgen. De supermarkt en overheid hebben een rol in verandering. Het is te makkelijk om het allemaal bij de consument te leggen. Geld moet niet een reden zijn om ons te verleiden tot ongezonde keuzes. Daar mogen ook grote ketens verantwoording in nemen. Er hoeft bijvoorbeeld geen snoep bij de kassa te liggen.”

Ook mogen we wat het HHB-gezicht betreft minderen in het constante eten. „Dat doen we gedachteloos. Door fast food, aanbod op stations en de geuren om ons heen. Daar krijg je allemaal trek van. Iedereen loopt en eet tegelijk, de hele dag door. Als we ons dat meer bewust zijn, hoeven we minder op ons eten te letten. Het aantal tussendoortjes mag best omlaag.”

Toetje of taartje

Tot slot pleit Van der Heijden voor het zelf koken van maaltijden. „Dan weet je precies wat je binnenkrijgt. Dan mag je best een taartje of toetje nemen, als je het maar zelf maakt.”

Voeding en ons brein is vanaf vrijdag (10 februari) om 16.15 uur te zien bij MAX op NPO 1. Daarnaast komt er ook een podcast over dit thema, waarin Janny van der Heijden nog dieper ingaat op de materie. 

Kan één glas wijn of bier per dag kwaad?