Julia Osendarp Televisie 10 nov 2022, 07:32

Leestijd: 5 minuten

Voetbalduo Ton en Peter over homoseksualiteit op voetbalveld: ‘Kop eraf als ik uit de kast kom’

Ton Verleg (54) en Peter ter Horst (56) zijn een koppel én voetbalcoach en trainer bij voetbalclub Kampong uit Utrecht. En dat is in Nederland een unicum. Het stel deed hun verhaal over homoseksualiteit in de voetballerij in de documentaire Allemaal Gelijk?, waarin de harde kant van de voetbalwereld aan bod komt. Want racisme, seksisme en discriminatie komen op en rondom het voetbalveld nog maar al te vaak voor.

Presentator Humberto Tan neemt in de film het ‘nare’ kantje van de voetballerij onder de loep. Man, vrouw, jong en oud vertelt over discriminatie in de voetbalsport. Op vlakken van seksuele geaardheid, genderongelijkheid en racisme. Zo vertelt onder meer ADO Den Haag-speelster Pleun Raaijmakers over de ongelijkheden tussen haar team en de mannelijke selectiespelers. Tot 1971 werd het vrouwenvoetbal namelijk nog verboden door de KNVB. Maar ook oud-prof en FC Utrecht-coach Henk Fraser, een van de weinige donkere coaches in het betaalde voetbal, blikt terug op de tijd dat er apengeluiden richting hem op het voetbalveld werden gemaakt.

Documentaire Allemaal Gelijk over discriminatie voetbalwereld

In de film delen ook voetbaltrainer Peter en voetbalcoach Ton, die een stel vormen, hun verhaal. Bij hun team van SV Kampong was hun geaardheid nooit een ding. Zo vertelt Peter in de documentaire dat zijn spelers best ‘homo’ of ‘flikker’ op het voetbalveld mogen roepen. „Dan zal ik wel kijken, want ik ben er een” , grapt hij. Maar als hij benadrukt hoe belangrijk het is dat spelers op hun voetbalclub zichzelf kunnen zijn, houdt hij het niet droog. „Als je je identiteit niet kunt uiten, breek je jezelf af. Ik hoop echt voor al die jongens dat dat verandert.” Gisteren kwam overigens het nieuws naar buiten dat de Qatarese WK-ambassadeur en oud-voetballer Khalid Salman homoseksualiteit nog als een mentale afwijking beschouwt.
Metro praatte met het voetbalduo na over de film. Ton en Peter staan nu zo’n vier jaar langs de lijn om hun team aan te sturen. „We wilden laten zien dat het heel normaal is om als homo op het veld te zijn en een team te trainen”, vertelt Ton.

Voetbalkoppel Peter en Ton over homoseksualiteit rondom het veld

Onder de Nederlandse mannelijke profvoetballers kwam zelden iemand openlijk uit de kast. In andere landen als Australië of Engeland gebeurt dit wel. Volgens Peter is de voetbalwereld nog steeds een moeilijke plek om eerlijk te zijn over geaardheid. „Jongens voelen zich niet veilig, dat is triest. Ik weet hoe dat is.” Ton beaamt dat. „Rondom het voetbal hangt toch een dominant, wit, hetero-imago en angstcultuur. Voetballers zijn bang voor de consequenties.”
Peter benadrukt dat op plekken waar prestatie voorop staat, zoals bij selectieteams, scheldwoorden regelmatig voorkomen. „Zoals ‘kanker’, ‘gay bal’, ‘doe niet zo gay’ of ‘je speelt te lief’. Dat getuigt van een machocultuur, veelal gedomineerd door witte mannen.” En spelers daarop aanspreken, gebeurt volgens hem te weinig. „Je creëert een harde en grove manier van samen voetballen. Dat verergert alleen maar de huiver die er al is.” Want volgens de voetbaltrainer kent hij genoeg verhalen van jongens die slapeloze nachten over hun geaardheid ervaren. „Een jongen vertelde mij: ‘In mijn team gaat mijn kop eraf als ik uit de kast kom’. Die angst is groot, ook nog anno 2022.”

Grote clubs en profvoetballers werkten niet mee aan film

Maar waarom zit die discriminatie zo diep in de voetbalsport? Ton benadrukt dat het voetbal „volksport nummer één” is. Maar dat in de voetballerij weinig wordt gecorrigeerd of aangesproken op gedrag. Peter: „In alle geledingen van de bevolking speelt voetbal een rol. Als speler, toeschouwer of als andere betrokkene. Het is een weerspiegeling van de samenleving en die is nu eenmaal niet aardig. Zeker niet in deze tijd.”
Aan het einde van de film laten de makers een greep uit alle reacties zien die zij kregen van grote clubs en voetballers. Waaruit blijkt dat zij niet wilden meewerken aan deze documentaire over discriminatie. Ton: „Dat is toch onvoorstelbaar. Je krijgt toch rare ideeën als je ziet dat zoveel professionals niet willen meewerken. Wellicht vinden ze het eng om geassocieerd te worden met homoseksualiteit. Dat ze bang zijn voor beeldvorming. Maar het staat per slot van rekening in onze grondwet dat we niet discrimineren. Het moet toch meer dan logisch zijn om je daarover uit te spreken.”

Niet alle voetbalteams maken van homoseksualiteit een ding

Volgens Peter is het een „gebrek aan moed” en noemt hij de terughoudende clubs „lafbekken”. Hij stelt dat de KNVB en voetbalclubs mede verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van hun spelers. Peter benoemt hardop dat hij boos wordt. „Dit is ook mijn drive om mee te werken aan deze film. Het is bekend dat het zelfmoordpercentage onder homoseksuele jongens hoger ligt, dan bij andere jongens. Ik vind dat zij, de bazen en de KNVB, daarvoor mede-verantwoordelijk zijn.” 
In hun eigen voetbalteam lijkt de dynamiek anders. Hoewel er aan het begin heus wel eens grappen richting het trainingsduo klonken, hebben zij nooit problemen ervaren. „Sterker nog”, zegt Peter, „bij het samenstellen van het team gaf de aanvoerder mij een dikke knuffel. Inmiddels is dat traditie van alle spelers bij aanvang van een wedstrijd.”

Voetbalteams instrueren over discriminatie

Beiden benadrukken tot slot dat homoseksuele jongens in gesprek moeten blijven. „Met een teamgenoot, teamleider, vertrouwenspersoon of coach. Er zijn genoeg voetbalteams die er echt niet zo’n groot ding van maken”, zegt Ton. Peter pleit voor een aanpak „waarbij het bestuur verplicht om bij aanvang van een seizoen ieder team, coach of trainer te instrueren over discriminatie”.
Je vindt de documentaire Allemaal Gelijk? hier. 

Na klimaatactivist overvalt ‘Oranjeactivist’ de Jinek-studio: ‘Geouwehoer’