Nikki Veerbeek Televisie 10 nov 2022, 15:10

Leestijd: 3 minuten

Twijfels prijsplafond nemen toe, Renske Leijten (SP): ‘Wat er nu ligt is een dom plan’

Het prijsplafond voor energie en gas komt steeds meer onder vuur te liggen. Zo zou de regeling te ingewikkeld zijn, vallen talloze huishoudens mogelijk buiten de boot en kunnen energiemaatschappijen er regelrecht van profiteren. Renske Leijten (SP) maakte vandaag gehakt van het plan.

Eerder deed Pieter Omtzigt hetzelfde. Het prijsplafond houdt in dat er een maximumprijs komt voor gas en/of stroom. Ongeacht wat de energieleveranciers in Nederland hebben betaald, mogen ze niet meer vragen dan een vastgestelde, lage prijs. Omdat het afgesproken prijsplafond voor je energierekening pas in januari 2023 ingaat, krijg je van de overheid tot die tijd een korting op je energierekening ‘cadeau’. Dit gaat om tweemaal 190 euro, in november en december.

Het is echter nog altijd niet zeker of het prijsplafond daadwerkelijk op 1 januari kan ingaan. Er heerst nog steeds onduidelijkheid hoe de energiebedrijven de kosten vergoed krijgen. Zij zijn bang dat hun systemen niet op tijd klaar zijn om de maatregel uit te voeren. Minister Rob Jetten zei vanochtend tegen BNR Nieuwsradio dat hij er vanuit gaat dat het allemaal gaat lukken. „Er wordt bij ons ministerie en bij de energiebedrijven bijna dag en nacht gewerkt om dit voor 1 januari klaar te hebben.”

Renske Leijten: ‘Het kabinet is dom bezig geweest’

Leijten was vanochtend te gast in Goedemorgen Nederland en windt er geen doekjes om. „Wat er nu ligt is echt een dom plan”, stelt ze. „Dat wisten we eigenlijk al toen het in september werd gepresenteerd. Het is er ook veel te laat gekomen.” Ze vindt een energieplafond an sich wel een goed idee. „Dat doen heel veel Europese landen ook. Dat maakt dat de huishoudens die nu op stang worden gejaagd met die hoge energieprijzen lucht krijgen. Alleen je moet niet vooraf geld gaan geven aan de energiemaatschappijen. Je weet niet hoe hoog de inkoopprijs is en hoeveel klanten ze hebben. Het risico dat het dan in de winsten gaat zitten is levensgroot. Daarin zijn ze een beetje dom bezig geweest. Wat de SP betreft gaan we dus wél het energieplafond doen en achteraf compenseren.”

Jetten zei eerder dat er een plan B is als het prijsplafond niet op tijd af is: huishoudens ook in januari en misschien de maanden erna compenseren. Dit vindt Leijten ook geen goed idee. „Dat is uiteindelijk ook slecht omgaan met belastinggeld. Er zijn al hele campagnes van mensen die het weggeven omdat ze het niet nodig hebben en er zijn mensen die er te weinig voor hebben. Op die manier geef je ook niet goed belastinggeld uit. Het is een paniekmaatregel. Volgens mij is het onverstandig om dat te gaan doen.”

‘Energiemaatschappijen moeten genationaliseerd worden’

Wat is dan wél een oplossing op de lange termijn? Leijten is van mening dat energiemaatschappijen genationaliseerd moeten worden. „We hebben een nutsvoorziening, die voor ons allemaal is en eigenlijk van ons allemaal moet zijn. We hebben allemaal energie nodig. Het is belangrijk voor de economie, het is belangrijk voor de verlichting op de snelweg, het is op alle vlakken belangrijk. Maar we hebben er niets over te zeggen. Nu moeten we dus miljarden gaan steken in een lagere energieprijs, terwijl er niets voor terugkomt. Wij zeggen: koop daar dan in ieder geval zeggenschap voor terug. Nationaliseer de boel. Of als je dat niet op die manier doet, ga dan kijken of je een eigen staatsbedrijf kan oprichten wat gewoon naast die commerciële bedrijven mee kan doen.” 

Dat dat niet zo één, twee, drie gedaan is, onderschrijft ze. „Maar we hebben ook weleens een bank genationaliseerd in een weekend. Voor mij is het principe dat wat van ons allemaal moet zijn, ook van ons allemaal moet zijn, heel belangrijk. We zijn een volkspetitie gestart en al 60.000 mensen zijn het met ons eens.”

Het Metro-panel over de stelling: ‘Het liefdesleven van BN’ers gaat ons niets aan’