Roos Ravensbergen Televisie 5 okt 2022, 09:00

Leestijd: 5 minuten

Rutger Bregman en varkenshouderij-voorzitter in aanvaring bij Op1: ‘Alleen maar frames’

Heb je gisteren je hond een extra aaitje gegeven, of je kat dat lekkere voer gegeven dat net wat duurder is? Goed zo, want het was dierendag (en eet geen dieren-dag). Ook in talkshows ging het veel over dieren, zoals in Op1. Daar schoof schrijver en historicus Rutger Bregman aan. Hij zat (letterlijk en figuurlijk) tegenover Linda Verriet, voorzitter van de Producenten Organisatie Varkenshouderij. En de twee kwamen in discussie met elkaar.

Het was gisteren naast dierendag ook de 25ste verjaardag van Varkens in Nood, dus riep de organisatie in verschillende dagbladen op tot het stoppen van de bio-industrie in Nederland. Volgens de organisatie gebeurt de overstap naar biologische veehouderij liever vandaag dan morgen. Maar is dat wel mogelijk?

Botsing in Op1 over bio-industrie

Rutger Bregman – schrijver van onder meer de boeken De Meeste Mensen Deugen en Gratis Geld Voor Iedereen – is van mening dat we terug moeten naar boerderijen hoe ze in kinderboeken beschreven staan. „Daar zie je varkens met een krulstaart wroeten in de modder, kippen die veel ruimte hebben. Maar de realiteit van de bio-industrie is heel anders”, begint Bregman. „Als we kijken naar varkens, zien we dat 99 procent van de varkens nooit naar buiten komt. 99 procent van de varkens heeft wel die vrolijke krulstaarten, maar die wordt eraf gebrand.” Dat doen boeren, zegt Bregman, omdat de dieren elkaar anders in de staart gaan bijten, omdat ze zo dicht op elkaar staan.

Bregman denkt ook dat steeds meer mensen voelen dat de bio-industrie ‘niet oké’ is en dat het anders moet. „We willen een geluid uitdragen dat steeds minder Nederlanders dit normaal vinden. Een recent onderzoek van Kieskompas wijst uit dat 60 procent van de Nederlanders een verbod wil op de bio-industrie, al vind ik een verbod zelf ver gaan.” De drie sterren van de Dierenbescherming voldoen volgens de schrijver aan de richtlijnen die hij en de organisatie hebben.

Het is dierendag en bovendien de 25e verjaardag van Varkens in Nood, en dus schreef @rcbregman een brief aan alle Nederlanders. “Ik denk dat we terug moeten naar het beeld dat we onze kinderen vertellen. De boerderij zoals we het kennen in de kinderboeken.” #Op1 pic.twitter.com/hi5ZhcObiV

— Op1 (@op1npo) October 4, 2022

‘Ik hoor alleen maar frames, zoals megastallen’

Even later in de uitzending gaat het over boeren, en dat ook zij het moeilijk hebben. Bregman: „Als je je afvraagt: ‘Waarom zijn er in Nederland ieder jaar minder boeren?’ Dan is het antwoord niet dat er een boze club van veganisten is die ze het land uit jagen. Nee, het is de schaalvergroting, die intensivering.” En dan noemt de schrijver enkele voorbeelden. „Heel veel boeren kunnen niet meer mee met die schaalvergroting, die megastallen. We hebben inmiddels 999 megastallen in Nederland.” Maar van dat soort taal is Verriet niet gediend.

„Ik hoor aan één stuk door echt alleen maar frames”, begint ze. „Megastallen, ellende, ik vind dat echt heel vervelend. Wij houden onze dieren écht gewoon op een heel goede manier. De hele wereld komt hier kijken hoe wij onze dieren houden en er wordt hier gesuggereerd dat we alleen maar met schaalvergroting te maken hebben.” Bregman onderbreekt haar en zegt dat het klopt dat er elk jaar minder boeren zijn. „Die kunnen niet mee in die enorme concurrentieslag”, zegt hij. „Ik zou liever hebben dat er méér boeren zijn, die allemaal kleinschaliger werken.”

Dan snijdt Verriet ook nog even het eerder genoemde onderzoek aan, waaruit blijkt dat meer dan de helft van Nederland een verbod op de bio-industrie wil. „Dat is volgens mij een onderzoek uit 2021, de onderzoekers waren allemaal veganisten, dat mag van mij”, zegt ze. Bregman, hoofdschuddend: „Nee, het is Kieskompas.” Verriet: „Maakt niet uit, maar ik ben wel heel benieuwd wat de populatie van respondenten is.” Ze noemt een eigen onderzoek, gedaan door een onafhankelijk marketingbureau, waaruit bleek dat 95 procent van de Nederlanders vlees eet en van plan is dat te blijven doen. „5 procent niet, en dat mag. En waarom eten die anderen vlees? Omdat het lekker en gezond is.”

‘Meneer Bregman wil sowieso geen varkens voor het eten van vlees’

Verriet richt zich nogmaals naar Bregman: „Ik ben helemaal niet tegen biologisch. Ik vertegenwoordig ook de biologische varkenshouders hier. Maar we zien dat marktaandeel gewoon niet groeien.” Ze wil verdergaan met haar verhaal, maar Bregman onderbreekt haar. „Vindt u het normaal dat-“, verder komt hij niet, want Verriet geeft aan dat ook zij haar verhaal ‘even wil afmaken’. Ze zegt verder dat varkenshouders iets kunnen opleggen aan mensen, maar mensen uiteindelijk zelf een keuze maken.

Bregman zet zijn eerdere vraag voort: „Vindt u het normaal dat 99 procent van de varkens in Nederland nooit buiten komt? Vindt u het normaal dat 99 procent van de varkens een krulstaart heeft die wordt afgebrand? Is het normaal dat al die varkens op beton leven, dat ze geen toegang hebben tot een modderpoel, dat ze geen natuurlijk gedrag kunnen vertonen?” Verriet: „Meneer Bregman wil sowieso niet dat we varkens houden om überhaupt vlees te eten. Wij komen daarin nooit tot elkaar, dierenwelzijn zal nooit genoeg zijn voor meneer Bregman, want meneer Bregman wil sowieso geen varkens voor het eten van vlees.”

Op1-presentatrice Giovanca Ostiana springt er even tussen: „Wat zou u tegen hem willen zeggen?” Verriet: „Laat ieder zijn eigen keuze maken. Dat gun ik alle Nederlanders. Kies vooral bewust, maar kom ook eens bij varkenshouders kijken, hoe wij de dieren houden, en ga in gesprek.” Op1-presentator Tijs Brinkman tegen Bregman: „En wat zegt u dan?” „Ik denk dat het belangrijk is dat mensen weten hoe varkens, maar ook kippen en koeien, echt worden gehouden. Dat we onszelf heel vaak nog een fabeltje aan het vertellen zijn.”

Je kunt Op1 terugkijken via NPO Start.

‘Remkes pleit in stikstof-eindverslag voor gedwongen uitkoop’