Erik Jonk Televisie 4 okt 2022, 18:12

Leestijd: 5 minuten

Akwasi in eerste docu Omroep Zwart: ‘Mijn leven begon bij de Bijlmerramp’

De Bijlmerramp is aan het begin van de avond precies dertig jaar geleden. Rapper Akwasi maakte het neerstorten van een Israëlisch vliegtuig op twee flats als een van de velen mee. Vanavond zijn hij – en diverse anderen – te zien in de documentaire Een Gat In Mijn Hart.

Omdat het hier gaat om de allereerste eigen documentaire van Omroep Zwart – Akwasi Ansah is daarvan voorzitter en creatief directeur – bespreken we Een Gat In Mijn Hart in Blik op de Buis. In deze Metro-rubriek komen nieuwe en opvallende programma’s van reguliere omroepen en streamingsdiensten aan bod.

Moord en brand over Akwasi op Twitter

Akwasi schoof zondagavond aan in de talkshow van Humberto Tan om over de documentaire van Omroep Zwart te praten. Hij had zijn mond nog niet opengetrokken en twitteraars huilden dikke tranen. Wat moest die Akwasi daar? Er zijn toch veel meer slachtoffers van de Bijlmerramp? En die bovendien in tegenstelling tot de tv-man en artiest mensen uit hun omgeving verloren waren?

Het kakelriool had toen vast nog niet gezien dat een ander slachtoffer, die haar beste vriendin moest missen, natuurlijk ook gewoon in Humberto op Zondag sprak. Al was dat niet zo: Akwasi is de bedenker van Een Gat In Mijn Hart, hij is de hoofdfiguur dat wordt gevolgd en ook nog eens de man achter de omroep die het maakte. Logisch dus dat hij als eerste voor de talkshow werd gevraagd.

Veel aandacht voor de Bijlmerramp

Het uitzenden van Een Gat In Mijn Hart op dé dag van de Bijlmerramp (4 oktober 1992) is net zo logisch. Als kunnen we ook wat spreken van mosterd na de maaltijd. De documentaire Rampvlucht (KRO-NCRV) is weliswaar ‘pas’ morgenavond te zien, maar is al enige tijd via NPO Start te bekijken. En natuurlijk is de alom bejubelde serie al dagen onderweg (zelfde titel, ook KRO-NCRV). Maar goed, dertig jaar is dertig jaar en daarom is het niet gek dat Omroep Zwart een eigen draai aan de ramp op de flats Groeneveen en Kruitberg heeft gegeven.

43 doden waren er bij de Bijlmerramp te betreuren: 4 bemanningsleden van El Al (meer mensen zaten er niet in het vrachtvliegtuig) en 39 inwoners van de Bijlmer in Amsterdam. Veel kinderen hebben het neerstorten van het grote vliegtuig vroeg op de zondagavond zien gebeuren. Onder hen Akwasi, die destijds 4 jaar was. Zijn herinneringen in z’n leven beginnen bij dat moment, toen hij door het raam van de flat keek. „Van voor die tijd herinner ik mij niets”, vertelt de rapper. „Mijn leven begon bij de Bijlmerramp.”

Kinderen tekenden hun ervaringen

Een Gat In Mijn Hart ging vorige week in première tijdens het Nederlands Film Festival. De insteek is boeiend: de kinderen van toen die op school hun ervaringen moesten (of mochten) tekenen. De verhaaltjes die zij erbij vertelden, werden gebundeld in een boek. Zo is er het verhaal van de boom ‘die geen voeten had en daarom niet kon wegrennen, maar daardoor wel alles heeft kunnen zien’. Enkele kinderen van toen zien we in de documentaire terug.

De tekening van Akwasi haalde het boek ook. Hij besloot het te laten zien en erover te vertellen aan zijn dochter die nu zelf 4 jaar jong is. Aan een jong kind vertellen over een vliegtuig dat een flat binnenvliegt, daar kun je wat van vinden. Maar alles beter dan de twitteraars – daar heb je ze weer – die zich zondagavond tijdens de uitzending van Humberto op Zondag in verachtelijke taal ongevraagd met de opvoeding van Akwasi bemoeiden. De man die de Bijlmerramp meemaakte, besloot het wel te doen. Dat moet ie zelf weten.

Akwasi werd bang en huilerig

De docu laat zien dat hij het moeilijk heeft om zijn woorden uit te spreken en de ogen van de Omroep Zwart-man houden het niet droog. Zijn kind reageert gelukkig onbevangen: „En toen moest je huilen.” Kwamè, de broer van Akwasi, ziet het boek over de ramp voor het eerst. Hij waste af toen het vliegtuig omlaag kwam en herinnert zijn kleine broertje als huilerig en bang. Akwasi’s moeder erkent dat: „Je bleef maar schreeuwen. Toen we verhuisden was het goed.”

Huilen gaat ook op voor Marleen Keijzer. Zij was tijdens de Bijlmerramp 12 jaar en verloor drie vriendjes / vriendinnetjes. „Vanaf toen ben ik gaan overleven. Dat doe ik eigenlijk nog steeds”, vertelt zij voor de camera. Ze is stellig: „Ik zou me schuldig voelen als ik nu niet meer om hen zou huilen. Ik heb een gat in mijn hart en na dertig jaar is dat gat nog altijd niet geheeld.”

Akwasi heeft lang niet over de ramp gesproken. Hij was een binnenvetter. Maar nu: „Het is beter om het erover te hebben.” En dat doet hij met lotgenoten in Een Gat In Mijn Hart dan ook.

Prima ‘terugblikkost’

Verwacht je van Omroep Zwart met een docu als deze misschien een of ander opgeheven vingertje? Die krijg je niet. De toon is juist rustig en prettig. Net als de KRO-NCRV-uitzending van morgen (Metro zag die ook) is Een Gat In Mijn Hart prima ‘terugblikkost’. Beide documentaires zijn echter minder indrukwekkend dan de serie Rampvlucht. Hoewel gespeeld door acteurs, neemt Rampvlucht je nog véél meer mee naar de verschrikkelijke ramp van toen. En vooral naar de inwoners van de Bijlmer, waarvan er tallozen ziek werden en aan hun lot werden overgelaten.

Een Gat In Mijn Hand is vanavond (dinsdag) om 22.10 op NPO 2 te zien en duurt 47 minuten.

Aantal blikken: 3 uit 5.

In ieder geval een kijktip voor dat eerder genoemde kakelriool. Enne: Twitter uitzetten hè?

Merci door de brievenbus: dat kreeg Hermien als dank na 17 jaar trouwe dienst bij PostNL