Julia Osendarp
Julia Osendarp Televisie 24 mei 2022, 
Leestijd: 4 minuten

Kijkers reageren geschokt op discriminerende en racistische politiecultuur na docu De Blauwe Familie

kijkers documentaire De Blauwe Familie discriminatie uitsluiting politiecultuur politie racisme
Bilal Addou vertelt in De Blauwe Familie over discriminatie en uitsluiting bij de politie. Foto: De Blauwe Familie / KRO NCRV

De documentaire De Blauwe Familie verscheen gisteren op televisie en maakte nogal wat los. Racisme en uitsluiting binnen de politie blijkt een serieus probleem. Agenten van diverse achtergronden doen hun verhaal en die zijn schrijnend. Kijkers schrikken van de verhalen en de rol van een organisatie die een uniform draagt en burgers moet aanspreken.

De documentaire begint met telefoongesprekken met agenten die niet voor de camera hun verhaal durven te doen. Ze zijn bang voor represailles van hun werkgever. En ook gedurende de documentaire blijkt dat veel agenten die verontrustende zaken aankaarten, worden aangepakt of zelfs vertrekken. „Wie praat die gaat”, noemt Jan Struijn, voorzitter van de Politiebond, het. 

‘Kleur in de tent’ bij de politie

Verschillende (oud)-agenten verschijnen voor de camera. Een van hen is Bilal Addou, die al 11 jaar voor de politie werkt. Hij ervoer vanaf de eerste dagen in het politievak discriminatie en racisme. Bij hem persoonlijk gaat dat om islamofobie en werd hij, zoals hij vertelt, vaak weggezet als terrorist. Hij legt uit dat de politie, ook richting de minister, wil laten zien dat er „kleur in de tent is”. Maar volgens hem vergeten ze erbij te zeggen dat als je je niet als hen gedraagt, je het leven „zuur” wordt gemaakt of je wordt weggepest. Zelf werd Addou beschuldigd van uitspraken die hij niet deed en werd er een radicaliserings-rapport over hem opgesteld. Zonder zijn medeweten. „De organisatie is er niet klaar voor om diversiteit aan te nemen. Zorg er maar eerst voor dat je diversiteit die je nu hebt, dat je die behoudt.”

De politiecultuur wordt volgens hem verpest door de agenten in hogere functies. Of zoals hij ze zelf noemt: „De senioren.” De jongere generatie neemt hun gedrag over en daarmee wordt ook de nieuwe lichting verpest. Daarnaast is er binnen de politie weinig ruimte voor reflectie. „Ze zijn helden in het aanspreken van burgers, maar zodra zij elkaar moeten aanspreken dan is dat een brug te ver. Als je dapper genoeg bent om mensen op straat aan te spreken, moet je elkaar als collega ook aanspreken.”

Agenten over discriminatie en racisme in De Blauwe Familie

Addou laat zich naar eigen zeggen niet wegpesten. Maar er klinken meer heftige verhalen. Zo leggen Perid Conrad, die 26 jaar voor de politie werkte, Dwight van de Vijver, 17 jaar politieagent en Süleyman Ortac, 36 jaar in dienst, het politiewerk naast zich neer. Allemaal om een persoonlijk verhaal, met als hoofdthema discriminatie en uitsluiting. Hoewel Conrad het politiewerk als een „prachtig vak” bestempelt, verbiedt hij inmiddels zijn 18-jarige zoon ooit bij de politie te gaan. Hij werd „verraden met een leugen” en wil nooit meer terug. Evenals Ortac, die „te kritisch” was volgens zijn werkgever. Hij hield mentale klachten over aan zijn werksituatie. „Ik ben kapotgemaakt.”

Van de Vijver legt uit dat hij binnen de politie vervelendere ervaringen had dan de dingen die hij op straat zag. Hij haalt het verhaal over een Rotterdamse politie-WhatsApp-groep aan. Waarin woorden als „kankervolk, kut Afrikanen en pauper allochtonen” klonken. Volgens hem moet de politie achter Artikel 1. in de grondwet staan. Mensen die zich „zo uitlaten” kunnen volgens Van de Vijver geen uniform vertegenwoordigen. 

‘Pijnlijke’ politiecultuur zichtbaar in documentaire

Agente Margot Snijders, de enige vrouw die haar verhaal doet, legt uit dat men de oude politiecultuur nog te veel beschermt. „Gevoel om vrij te zijn om anders te zijn, is er niet. Je moet je conformeren aan de club, anders wordt je betrouwbaarheid in twijfel getrokken. Hoor je bij ons of hoor je bij hen? Dat is de angel.” 

Gisteravond schoof politiechef Martin Sitalsing aan bij Op1. Hij kaart aan dat de politie discriminatie en racisme op straat wil aan pakken, maar dat het „pijnlijk” is dat dit intern nog steeds gebeurt. Waarom treden leidinggevenden niet op? „Ongemak, onbekendheid, de dominante cultuur binnen de politieorganisatie”, spelen daarin mee volgens hem.

Kijkers reageren geschokt op racisme en discriminatie politie

Ook komt de WhatsApp-groep van Rotterdamse agenten ter sprake, waar Van de Vijver het in de documentaire over had. Sitalsing zet zich in voor diversiteit binnen de politie. Hij pleit voor harder optreden. „Een disciplinaire maatregel”, zegt hij. Door middel van een rang terug plaatsen, salaris inhouden of zelfs ontslag.

Kijkers van de documentaire reageren geschrokken op de verhalen van de agenten. „Rillingen”, „plaatsvervangende schaamte”, „heftig en bizar”, klinkt uit de reacties. Dat dit gebeurt in een tijd waarin deze mensen „zo hard nodig zijn”, leidt tot veel verontwaardigde berichten van kijkers.

Wil je de uitzending van Op1 terugkijken? Je vindt de aflevering van gisteravond hier. Wil je de documentaire De Blauwe Familie bekijken? Die vind je hier. 

Ook hoge baas politiebond beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.