Een fortuin erven van een onbekend familielid: ‘Eureka-moment als je die persoon vindt’
Opeens erf je een fortuin van een onbekend familielid. Dat lijkt het scenario voor een film of de verhaallijn van een vermakelijke detective maar erfgenaam-onderzoeker Klaas Zondervan maakt het regelmatig mee. En als de Leeuwarder zo’n erfgenaam vindt? „Niets weegt op tegen dat eurekamoment.”
Over de hele wereld zoekt hij naar wettige erfgenamen. Onder Erfgenamenonderzoek.nl en de internationale variant TracersInternational.com opereert Klaas Zondervan als erfrechtelijk genealoog. Hij werkt voor bijvoorbeeld notarissen en advocaten maar ook op de bonnefooi bij een groot nalatenschap waarvoor niemand zich meldt.
Wie niet in de wereld van het erfrecht werkt, kent Klaas Zondervan wellicht van het televisieprogramma De Erfgenaam, waarin hij presentator Ruben Nicolai helpt zoeken naar de rechtmatige erfgenamen van onbekende nalatenschappen.
In ons land alleen al liggen miljoenen euro’s in de consignatiekas. Grote en kleine sommen geld waarvoor notarissen geen erfgenamen kunnen vinden. Nalatenschappen die nooit zijn uitgekeerd, worden bijgeschreven op een bankrekening van het ministerie van Financiën. Na twintig jaar krijgt de Staat der Nederlanden het geld toegeschoven.
„Toch zonde. Misschien kun je er een armlastige wettelijke erfgenaam heel blij mee maken.” Vandaar dat die persoon met plezier wordt opgespoord. Tijdens zo’n zoektocht komen soms bijzondere familieverhalen aan het licht. Als dat geen mooie basis voor een interessant televisieprogramma is… Momenteel zendt RTL dan ook de tweede serie van De Erfgenaam uit.
Eerder had Klaas zelf een pilot opgenomen over tegoeden die door niemand worden opgeëist. De beelden bleven jarenlang op de plank liggen. Totdat Ruben Nicolai het proefprogramma bekeek. Hij wilde daarmee graag aan de slag, gaf daar een eigen draai aan en Klaas Zondervan zegde zijn medewerking toe.
In De Erfgenaam treedt Klaas op als deskundige. Vriend en vijand moeten toegeven: dit is een erfgenaam-onderzoeker van naam en faam. Dat is hij niet van het ene op het andere moment geworden. Op een dag zei zijn vrouw Margriet tegen hem: „Klaas ik heb zojuist iets op BBC gezien en dat is een verschrikkelijk slaapverwekkend programma. Het is echt iets voor jou. Heir Hunters.”
Als Nederlands eerste erfgenaam-onderzoeker zou hij het verhaal over het begin van zijn carrière wel wat spannender willen maken maar: „Wat mijn vrouw zojuist spontaan vertelde, is de waarheid.” Bovendien had ze gelijk. Met zijn juridische achtergrond en passie voor genealogie is het beroep van erfgenaamdetective hem op het lijf geschreven.
„Die grote interesse in genealogie speelt inderdaad een belangrijke rol. Mijn fascinatie voor stamboomonderzoek werd aangewakkerd doordat ik wilde weten waar ik vandaan kom, wat mijn familiegeschiedenis is. Daarnaast heb ik jarenlang bij een deurwaarderskantoor gewerkt. In die tijd was ik veel bezig met het zoeken naar verhaalsmogelijkheden bij schulden. Ook dat was speurwerk.”
Allesbehalve saai
„Nadat ik tien jaar voor onze twee kinderen had gezorgd omdat Margriet in die periode fulltime werkte, ben ik in 2013 voor mezelf begonnen. Met dank aan dat BBC-programma dat ik – in tegenstelling tot mijn vrouw – inderdaad allesbehalve saai vond. Ik zocht uit of dat fenomeen al in Nederland bestond maar kon niet direct iemand vinden die dat werk deed. Daarom zocht ik contact met de Engelse organisatie die een aantal zaken aan mij uitbesteedde. Langzaam maar gestaag groeide ik in mijn werk.”
Ondertussen behaalde hij zijn recherchevergunning. „Meestal noem ik dat papiertje niet, omdat ik dit niet zo wezenlijk vind voor het werk dat ik doe. Als erfrechtelijk genealoog kan ik ook zonder die vergunning in vrijwel elk land onderzoek verrichten. Historisch onderzoek is amper aan regels gebonden, overleden mensen hebben geen recht op privacy meer.”
In principe voert Klaas een algemene rechtspraktijk met als specialisatie erfrecht. Zo is hij onder meer werkzaam als (door de rechtbank benoemd) vereffenaar. Het erfgenamenonderzoek neemt echter het meeste van zijn tijd in beslag.
Onderzoek
Sommige zaken krijgt hij toegeschoven, andere zoekt hij zelf op. „Dat laatste zie je terug in dat televisieprogramma waaraan ik meewerk. Er is een zak met geld geparkeerd en daar zoeken we de erfgenamen bij. Dat wordt overigens steeds moeilijker. Vroeger kon je duidelijk zien hoe hoog de bedragen waren die in de consignatiekas van het ministerie van Financiën werden gestort. Een hoog bedrag zou voor ons reden kunnen zijn om een onderzoek te beginnen.”
Bij Klaas en zijn medewerkers moet de schoorsteen ook kunnen roken. „De meeste erfgenamen begrijpen heel goed dat wij ook betaald moeten worden voor het werk dat we hebben gedaan. Maar ik heb ook wel eens meegemaakt dat we een half jaar hebben onderhandeld over de percentages. Ik zal dat persoonlijk niet in mijn hoofd halen als ik uit het niets plots een som geld krijg aangeboden.”
Hoeveel je kwijt bent aan het werk van deze erfgenaamdetective en zijn team varieert. „In Amerika moet je altijd naar de rechtbank toe, dus heb je ook een advocaat te betalen. Dat kan behoorlijk in de papieren lopen. Voor sommige mensen is het daar een sport om zich op te werpen als erfgenaam terwijl ze donders goed weten dat ze het niet zijn. Met hun actie traineren ze de procedure. Dan zeggen ze uiteindelijk: ’Ik stop ermee als jij me betaalt’. Typisch Amerikaans. Er zijn zelfs advocaten die adverteren dat ze nep-erfgenamen willen bijstaan.”
Wat een Nederlands erfgenaam met Amerika te maken heeft? Via de State Trustees of Australia, de Staat Israël, Britse solicitors of de Surrogate’s Court of New York wordt Klaas regelmatig gevraagd de wettige Hollandse erfgenamen te vinden. Dat levert intrigerende verhalen op. Van dappere mensen die emigreerden maar in hun nieuwe land nooit kinderen kregen. Of over een vader die alle schepen achter hem verbrandde en nooit weer omkeek.
„We hebben ook wel eens te maken met families waarvan elke broer of zus naar een ander land emigreerde. Als er dan onderling geen contact is, wordt het voor de persoon die het vermogen moet verdelen best lastig. Dan blijkt de broer in Thailand die zou moeten erven ook net overleden te zijn en moeten we de neven en nichten gaan opzoeken, dat soort interessante ontwikkelingen.”
Soms staat er wel eens iemand op de stoep bij Klaas die zegt: ’Ik heb me toch een hele mooie familiegeschiedenis. Ik denk dat er ergens nog heel veel geld voor mij staat. Wil je dat onderzoeken?’ Klaas hierover: „Dat is in de praktijk meer fantasie dan werkelijkheid.”
Het televisieprogramma De Erfgenaam is elke woensdagavond te zien op RTL4 en via Videoland terug te kijken.
Dit artikel is geschreven door onze collega’s van de Leeuwarder Courant.