Erik Jonk Televisie 13 jan 2022, 19:31

Leestijd: 5 minuten

Frustratie druipt er vanaf in Videoland-docu Veerkracht: de rek is eruit

Te weinig personeel (vooral dat) en bedden. De grens van code zwart een tijd lang weer in zicht. En met omikron opnieuw een coronavariant. Nee, in de Nederlandse ziekenhuizen was er de afgelopen maanden nog steeds geen reden om te juichen. Zo ook niet in regio-ziekenhuis Bernhoven in Uden, ‘hoofdrolspeler’ in de documentaire Veerkracht: de rek is eruit.

De docu is vanaf vandaag (14 januari) op Videoland te zien en deze keer uitgekozen voor Metro’s Blik op de Buis. In deze rubriek worden nieuwe of opvallende programma’s besproken van reguliere tv-zenders en streamingdiensten.

Tweede Veerkracht van Videoland

Bernhoven zagen we ook vorig jaar september al in Veerkracht, toen nog met ‘gevecht tegen corona’ als ondertitel. Dat was het ook. Kijkers zagen – zo noemde Metro het toen – ijzingwekkende en emotionele beelden. In drie afleveringen, uit een corona-beginperiode waarin over de ziekte nog zoveel onzeker was. Zeker in het Brabantse Uden betekende dat, midden in het hart van de grootste corona-uitbraak van Nederland, alle hens aan dek.

Is de rust weergekeerd? Vergeet het maar. Daarom wilde het ziekenhuispersoneel met vrijwel dezelfde mensen als in de eerste documentaire in 2020, weer meedoen aan een extra aflevering van Veerkracht. Het is een oproep. Aan ons allemaal, maar vooral aan de politiek. Want zoals de titel het al zegt: de rek is eruit. Of bijna, want daar in Uden strijden de zorgmedewerkers vermoeid en toch ook weer onvermoeid door.

Geen opgeheven vingertje over vaccineren

Wil je het niet meer horen, wees niet bang. Veerkracht: de rek is eruit is geen opgeheven vingertje tegenover ongevaccineerden geworden. Ook geen 40 minuten lang betoog om je toch nog even aan de coronamaatregelen te houden. Het is meer een kreet om extra bedden en vooral een roep om actie als het om het opleiden van nieuwe zorgmedewerkers en IC-specialisten in het bijzonder gaat.

Natuurlijk komen de coronapatiënten en ongevaccineerden aan bod. „2/3e van de totale IC-capaciteit (ook voor andere aandoeningen, red.) ligt vol covid-patiënten”, zegt een van de verpleegkundigen. Een collega, een longspecialist, vult aan: „Net weer eentje weggebracht van 48 jaar, ongevaccineerd. Nu hebben we iemand uit 1995, de leeftijd van een van mijn dochters. Ook hij wil zich niet vaccineren. Ik ben het daar niet mee eens, maar respecteer het wel.”

Frustratie in Bernhoven

De rode draad van deze Veerkracht is dat de stroom aan coronapatiënten maar door blijft gaan, maar qua capaciteit in de Nederlandse ziekenhuizen in twee jaar tijd nog niets is gebeurd. Aan het begin van de Videoland-docu klinkt het woord gefrustreerd of frustratie voor het eerst. Het keert nog regelmatig terug en het druipt er vanaf. „Ik had eigenlijk heel erg gehoopt dat we niet opnieuw in dezelfde situatie zouden belanden”, zegt een Spoedeisende Hulp Arts uit het ziekenhuis in Uden. „En dat de reguliere zorg niet opnieuw moesten afschalen. Frustrerend dat we dat niet hebben kunnen voorkomen. Het is uitzichtloos, wanneer dan wel? Dat hebben we in de zorg zó nodig met elkaar.”

Het bleef in Bernhoven en andere ziekenhuizen niet bij wéér een stroom aan coronapatiënten, zieke en uitgevallen collega’s en het in elkaar toveren van werkroosters. Er kwam een fenomeen bij: woedende Nederlanders. Totaal onredelijke – hier had een andere term kunnen staan – familieleden en bekenden van patiënten die zorgmedewerkers liever op hun bek slaan dan te bedanken voor wat zij proberen te betekenen. Die soms met twintig man tegelijk even een afdeling op komen stormen ‘om verhaal te halen’ over een medische beslissing of bezoekregeling.

Schrijnend: afschaling reguliere zorg

Maar dat corona de andere reguliere zorg in de weg zit, is in Veerkracht: de rek is eruit schrijnend te noemen. Vooral als een arts zegt: „Er gaan gewoon mensen dood die op een wachtlijst staan. Code zwart, daar denken we hier natuurlijk allemaal aan. Maar het gebeurt inmiddels bijna gelaten. Dan denk ik weleens: is dit nog mijn beroep?”

Frustratie is er ook bij de jonge verpleegkundige Yvonne, die we in het eerste coronajaar regelmatig in Op1 haar verhaal zagen doen. Ze probeerde ook in haar omgeving mensen van duidelijke informatie te voorzien, maar is daarmee gestopt. „Ik weet inmiddels wie nergens in gelooft. In discussie gaan heeft dan geen zin. Ik heb mijn energie in het ziekenhuis nodig.”

Aan mensen die direct roepen dat we hier acteurs aan het werk zien in opdracht van de overheid en dat vervolgens Metro betaald krijgt om propaganda voor corona te verspreiden, is deze documentaire overigens sowieso niet besteed.

Veerkracht: de rek is eruit gaat niet alleen over covid- en IC-afdelingen, maar over álle afdelingen in het ziekenhuis. Kijk eens naar de bijna radeloze planner van de werkroosters bijvoorbeeld. Er op Videoland naar kijken maakt wat moedelozer dan kijken naar Veerkracht in september vorig jaar. Toen gaf het kijken bijna energie, vanwege al die zorgmensen die de titel van de documentaire nog letterlijk hadden.

Duidelijke IC-arts in Veerkracht

IC-arts Mark van der Kuil is het stelligst en denkt daarbij vooral aan (ontbrekende) politieke daadkracht: „Als er geen IC-bedden meer vrij zijn doordat code zwart daadwerkelijk realiteit wordt, dan betekent dit dat je met pijn verlichtende medicijnen in een gewoon afdelingsbed komt – waar je vrijwel zeker komt te overlijden. Of je nu COVID, een auto-ongeluk hebt gehad of te veel bloed verliest na de bevalling.”

Code zwart werd het niet, maar Van der Kuil zegt wel: „Het is met name vervelend dat er geen duurzaam langetermijn-plan gemaakt wordt. Er wordt gepraat over meer zorgcapaciteit, maar er wordt niet voor meer personeel gezorgd door hiervoor geld vrij te maken – daar zijn geen plannen voor. De politiek blijft deze discussie ontlopen, dat is enorm jammer.” Hij zegt het nog netjes. Maar wie in Veerkracht: de rek is eruit Van der Kuils blik ziet, weet genoeg.

Aantal blikken: 3,5 uit 5.

Zoetsappige hitfilm Sissi nu een ‘rooie oortjes’-serie Sisi bij de NPO