Erik Jonk Televisie 7 dec 2021, 14:16

Leestijd: 7 minuten

Caroline Tensen en Els Leijs over De Reis Van Je Genen: ‘DNA liegt niet, DNA liegt nooit’

De nieuwste DNA-technieken brengen steeds meer familieleden bij elkaar. Het is bijna niet voor te stellen hoe ontbrekende puzzelstukjes nu vindbaar zijn, waar zij dat niet lang geleden niet waren. In De Reis Van Je Genen gaan we dat vanaf vandaag op RTL 4 zien. Metro sprak erover met Caroline Tensen en Els Leijs.

Familieleden bij elkaar brengen via DNA? Dat kennen we toch van DNA Onbekend van AVROTROS, zou je zeggen? Jazeker, vindt Caroline Tensen, die dat programma tussen 2016 en 2018 zelf presenteerde. Maar: „In De Reis Van Je Genen kan ik inmiddels zóveel meer.” Hoeveel meer en hoe dat in zijn werk gaat, vertelt familiedetective Els Leijs. Zij werkte voor alle vier afleveringen met Caroline Tensen samen. En, beloven ze: „Waar anderen stoppen, gaan wij door.”

Deuren open in De Reis Van Je Genen

Metro spreekt de twee tv-maaksters via een beeldscherm, maar het is toch gezellig. Caroline Tensen en Els Leijs zitten namelijk ‘gezusterlijk’ naast elkaar in de sfeervolle keuken van de bekende presentatrice. Dit om te praten over al die mensen – het zijn er nogal wat – die leven zonder te weten waar zij vandaan komen. In De Reis Van Je Genen merken de twee dat vele deuren opengaan door steeds weer nieuwere technieken en enorme uitbreiding van databanken. Tensen en Leijs gaan in het programma aan de slag met slechts subtiele aanknopingspunten. Denk aan ‘kelner, atletisch gebouwd, blauwe ogen’. Of: ‘John, Amerikaanse militair, ooit gelegerd in Soesterberg’.

View this post on Instagram

A post shared by RTL (@rtl.nl)

Metro zag alvast de aflevering van De Reis Van Je Genen van vanavond. Daarin helpt het duo onder meer Tanja (46), die na haar geboorte meteen is afgestaan. Ooit kreeg ze een bericht dat haar moeder was gevonden, maar dat bleek een vergissing. Een nog pijnlijke vergissing natuurlijk, Tanja’s wereld stortte in. Kort na het bericht overleed ook nog eens haar man, die slechts zes dagen eerder hoorde dat hij ziek was. Nu pas kon zij een nieuwe zoektocht opbrengen. Wetende ook dat er met DNA steeds weer meer mogelijk is. En haar profiel met 40 miljoen andere profielen vergeleken kan worden. Tanja’s moeder is Duits, maar leefde bij de geboorte in Amsterdam. Een groot probleem: zij heeft bij het afstaan van haar dochter een valse naam achtergelaten.

Caroline Tensen 35 jaar op de televisie

De Reis Van Je Genen komt voor Caroline Tensen op het moment dat zij precies 35 (!) jaar op tv is. In 1986 startte zij als omroepster bij Veronica, nu brengt zij – hopelijk zo veel mogelijk – familieleden die elkaar nooit eerder hebben gezien bij elkaar. „35… Is dat zo? Daar had ik zelf nog helemaal niet bij stilgestaan. Je brengt me nieuws.” Els Leijs heeft ook bijna haar jubileum. „Volgend jaar breng ik 30 jaar biologische familieleden bij elkaar. Maar dat doe ik pas sinds een jaar of zeven met DNA, trouwens.”

Door de coronamaatregelen spreken we elkaar dus door een schermpje, maar het programma opnemen ging nog prima. Caroline: „Sterker nog, we konden zelfs naar het buitenland. Het is allemaal gelukt.” Voor De Reis Van Je Genen kende het nieuwe tv-duo elkaar nog niet. Caroline: „Eigenlijk vond Els dat van haar werk met DNA een programma gemaakt moest worden. Op haar kantoor kan zij al die resultaten aan bijna niemand laten zien. Zelf had ik natuurlijk DNA Onbekend moeten achterlaten. RTL belde of ik De Reis Van Je Genen wilde maken. Op dat moment wist ik nog niet eens dat DNA-technieken tegenwoordig al zoveel verder gaan. Dat we met bijna niks iemand kunnen vinden. Nou, dat wilde ik héél graag, natuurlijk. Ik houd van programma’s waar ik me in vast kan bijten. En waarmee je mooie dingen voor mensen kunt doen. Vanaf dag één ging het tussen Els en mij helemaal goed.”

View this post on Instagram

A post shared by Els Leijs (@elsje_f)

Els Leijs werkt alleen nog maar met DNA

Dat er met DNA zoveel mogelijk is, veranderde het werk voor Els Leijs dus totaal. Ze legt uit: „Vroeger werkte ik eigenlijk alleen maar voor mensen die iets wisten. Dat wisten dat hun vader Johan heette en vroeger een collega van hun moeder was, bijvoorbeeld. Dan ging ik proberen uit te zoeken of ik Johan kon vinden. Soms was dat frustrerend. Mensen die niks wisten, die kon ik niet helpen. Toen er meer mensen in de DNA-databanken kwamen, ben ik mijn cliënten daar ook in gaan zetten. Ik zag dat ik er steeds meer aan had. Inmiddels ben ik om. Ik werk alleen nog maar aan zoektochten op basis van DNA. En dus nu ook voor mensen die niets weten, of vaag iets weten. Want weet je? DNA liegt niet. DNA liegt nooit.”

Hoe belangrijk DNA is, blijkt ook uit nieuwsberichten van grote zaken die spelen. Denk aan het oplossen van de moord op Nicky Verstappen, waarbij Jos B. door DNA in beeld kwam. Maar je ziet het ook door de aanmeldingen voor De Reis Van Je Genen. Caroline Tensen en Els Leijs ging met niet minder dan 75 zaken aan de slag. Caroline: „In de afleveringen zie je uiteindelijk twaalf zaken. Niet alles lukt natuurlijk hè? En nog niet alles is opgelost. Wat dat betreft hopen we dat we na deze reeks door mogen gaan. We hebben nog genoeg zoektochten om te doen. Sommige zoektochten zijn relatief gemakkelijk. Maar andere zoektochten zijn extreem moeilijk en dan moet er een hoop gebeuren.” Els: „En we hebben ook mensen gevonden, die niet aan De Reis Van Je Genen wilden meewerken. Dan gaat het niet.”

1000 aanmeldingen voor De Reis Van Je Genen

„Meer dan duizend aanmeldingen hebben we binnengekregen”, gaat Caroline door. „De oproep hebben we binnen no-time offline moeten halen. Kun je nagaan hoe het leeft. 75 mensen hebben we uitgenodigd voor een kick off-dag. Van allemaal – niet om uit te zenden – hebben we met een camera erbij DNA afgenomen. En we hebben meteen gevraagd wat men zoekt en waarom het nog niet is gelukt. Vervolgens is Els aan de slag gegaan. Is er een hoge of lage match, dan gaat zij met het speurwerk beginnen. Halverwege stap ik in. Om op pad te gaan zoals bij Tanja naar Duitsland, of om ook de telefoon te pakken en rond te bellen. Bij Tanja kregen we uiteindelijk een prachtig verhaal. Je hebt al snel het oordeel van ‘je geeft je kind toch niet weg?’. Maar deze moeder zag 46 jaar geleden echt geen andere uitweg. En heeft het missen van haar kind al die tijd weggestopt. Haar dochter was bovendien niet rancuneus. Ze wilde alleen maar weten wat er was gebeurd, zonder met modder te gooien. Heel mooi.”

View this post on Instagram

A post shared by Els Leijs (@elsje_f)

Els Leijs kan inmiddels zoeken in 40 miljoen DNA-profielen. „Ergens in die profielen moet wel familie of verre familie van je zitten.” Hoe voelt zij zich als ze iets vindt? Els: „Als ik een match heb, kijk ik meteen hoe hoog en hoe oud die match is en of er een stamboom is. Dat zijn allemaal aspecten waardoor ik meer of minder blij ben. Als ik een goede match met een stukje stamboom heb, weet ik dat ik heel goed met de zoektocht verder kan. Dan weet ik: dit kan kort of lang duren, maar ik gá die vader vinden. Maar soms heb je ook tegenslagen hoor. Dan heb ik een match, maar is diegene geadopteerd bijvoorbeeld. Dan heb ik er niets aan.”

‘Ik had een knappe vader, in een cabrio’

Als je Caroline Tensen vraagt wat zij meer kan doen, dan in haar tijd bij DNA Onbekend, dan is zij stellig: „Alles, werkelijk alles. Met niks kunnen we iemand vinden. Bij DNA Onbekend waren Piet of Klaas iemands vader of ze waren het niet. En dan konden we verder niets doen. Daarmee houdt de vergelijking met De Reis Van Je Genen ook meteen op. Weet iemand dat hij of zij een knappe vader had in een cabrio, maar verder niets doordat het een one night stand was, dan kunnen we iemand toch vinden. Dat is een groot verschil en komt puur door de ontwikkelingen. Dat al die miljoenen mensen vrijwillig in de DNA-databanken zitten, daar kunnen wij gewoon mee aan de slag. Dat was er tien jaar geleden niet.”

Els: „En veel mensen weten niet dat je nu door je DNA gerichter kunt zoeken en mensen kunt vinden. In Nederland zijn vele honderdduizenden mensen die niet weten wie hun vader of moeder is. Of denken dat hun vader niet hun echte vader is bijvoorbeeld. Wat dat betreft kunnen we wat Caroline en mij betreft nog wel een tijdje met De Reis Van Je Genen door.” Caroline: „Daar gaan we stiekem al een beetje van uit.”

De Reis Van Je Genen zie je elke dinsdag om 20.30 uur op RTL 4. Terugkijken kan ook via RTLXL.

‘Ik liet mijn DNA testen op etniciteit en heb er nu 4.224 familieleden bij’