Jesse Honcoop Televisie 8 jul 2021, 07:56

Leestijd: 6 minuten

Maarten van Rossem over De slimste mens: ‘Er deed een ontzettende eikel mee’

De slimste mens keert maandag terug op de beeldbuis. Uiteraard hoopt het programma op de kijkcijfers van het laatste seizoen. En dus ging Metro in gesprek met jurylid en historicus Maarten van Rossem.

Op de achterbank van de auto die hem naar een lezing in het noorden van het land brengt, neemt de onderkoelde televisiepersoonlijkheid steevast zijn telefoon op met de illustere woorden: „Met Van Rossem.” En dus ontmoet iedere beller direct de argwaan in de stem van de historicus. Overigens vindt hij zelf dat zijn karakterschets vaak te wensen overlaat. „Als ik een middagje met de kleinkinderen op stap ben, ben ik heel anders dan bij zo’n tv-programmaatje”, zo reflecteert Van Rossem.

Maar de geboren Zeistenaar heeft zich opnieuw kostelijk vermaakt tijdens de opnames van ‘dat tv-programmaatje’. „Ik zie het echt als een uitje”; waarmee de historicus uiteraard doelt op het nieuwe seizoen van De slimste mens. „Het is even tien dagen doorzetten. En dan weet je: een half jaar later doe je het nog een keer. Dat is ideaal.” Maar, zo verzekert de voormalig hoogleraar: „Ik ben ook altijd heel blij als het weer klaar is.” Want meer nog geniet de 77-jarige van het geven van lezingen. Al is hij op de achterbank zittend niet helemaal op de hoogte waar de lezing van die namiddag gaat plaatsvinden. „We gaan naar Groningen, geloof ik. Maar het kan ook Friesland zijn”, markeert Van Rossem zijn nonchalance.

Zelf is de geschiedkundige zowaar enthousiast als het gaat om de opzet van de het programma. Van Rossem: „Het zit enorm handig in mekaar. Het is niet voor niets een jarenlang succes, zowel in België als in Nederland.” Maar toch is de hoofdredacteur van Maarten! absoluut niet te spreken over de Belgische tegenhanger van De slimste mens. „De onze is beschaafder, rustiger en intelligenter dan die voortdurende, min of meer verplichte, hilariteit in België”, ventileert hij zijn ietwat subjectieve oordeel.

View this post on Instagram

A post shared by De slimste mens (KRO-NCRV) (@deslimstemens_nl)

Maarten van Rossem over het EK-voetbal

Van directe concurrentie is volgens van Rossem dus geen sprake. Deze week zou De slimste mens nog last hebben gehad van het EK-voetbal als het gaat om kijkcijfers. De Amerika-kenner is zelf niet zo’n sympathisant van het voetbal. „Ik heb niet gekeken en ik heb begrepen dat dat voor mijn geestelijke gezondheid een heel verstandig besluit is geweest”, verklaart hij. Sowieso staat zijn geestelijke gezondheid niet vaak ter discussie, zo zegt hij zelf. Van zenuwen of angst heeft hij, ook terwijl de auto de lezingslocatie nadert, geen last. Zo bereidt Van Rossem ook eigenlijk nooit iets voor. „Als ik er niets vanaf zou weten, zou ik nu wel heel zenuwachtig zijn.”

De consternatie die komt kijken bij het voetbal, vindt de bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht dan ook zwaar overdreven. „Het ganse land is nu gedeprimeerd. Mede doordat van alle kanten dat hysterische gedoe wordt aangemoedigd door de televisie”, zo oreert Van Rossem. Sterker nog: „Als u mij ooit zou zien met een oranje muts dan ben ik of onder dwang van de doodstraf, of ik ben volkomen knettergek geworden en ik weet niet beter.” Zelf wordt hij niet zenuwachtig van een voetbalwedstrijd, en dus ook niet van lezingen, maar wel van vliegtuigen. „Je hebt daar geen enkele controle meer. Je bent overgeleverd aan de grillen van de internationale reisindustrie.” En, het zal niet verbazen, daar is het jurylid niet over te spreken: „Die sector wordt, net als vele andere sectoren overigens, door totale krankzinnigen gerund.”

Hoe lang gaat De slimste mens nog door?

Maarten van Rossem heeft als jurylid, en als mens overigens, niet het eeuwige leven. Daar is hij zich maar al te goed van bewust. Maar op vragen over de houdbaarheid van het succesvolle programma, antwoordt hij aanhoudend: „Zolang de kijkcijfers goed zijn, zullen wij wel blijven.”

Maar belangrijker nog, lijkt de vraag hoe lang het presentatie-duo Freriks (76) en Van Rossem (77) het volhoudt. „Wij naderen allebei met rasse schreden de 80. Dus je voelt wel aan dat dat niet eeuwig meer gaat duren.” De enige voorwaarden die de fervent liefhebber van het Wilhelminapark in Utrecht stelt, zijn dat hij mobiel is en over een goede mentale gezondheid beschikt. Maar, zo benadrukt hij nogmaals: „Als u mij met een oranje muts ziet zitten, dan weet u dat dat de laatste uitzending is. Daarna word ik op een brancard verwijderd.”

View this post on Instagram

A post shared by De slimste mens (KRO-NCRV) (@deslimstemens_nl)

Wisselende reacties op televisieoptredens

Tot die tijd is Van Rossem niet van plan te stoppen met het maken van televisieprogramma’s. Want ook bakken aan kritiek doen hem bar weinig. „Er wordt vaak heel wisselend gereageerd op mijn bijdrages. Zoals er altijd wisselend gereageerd is op wat ik op de televisie doe.” Het meest recente voorbeeld hiervan is waarschijnlijk de kwestie rondom zijn vaccinatie. Daarbij werd de suggestie gewekt dat hij daarbij zou zijn voorgedrongen. Maar dit ontkrachtte hij zelf met verve en enkele onderbrekingen.

De tweedeling aangaande een persoon lijkt bij Maarten van Rossem een van de meest draconische van Nederland. „Je hebt altijd mensen die mij standrechtelijk zouden doodschieten en je hebt mensen die het ontzettend leuk vinden”, zo typeert hij het zelf. Maar zo relativeert hij dat zelf dan ook wel: „Daar moet je je ook niet al te veel van aantrekken.”

Van Rossem: ‘Een ontzettende eikel deed mee’

Deze laconieke houding is ook terug te vinden in Van Rossems nauwlettendheid bij de kandidaten van De slimste mens. Wanneer het gaat over de kandidaten van deze jaargang, onderbreekt hij dan ook: „Ik realiseer me nu ook dat ik vergeten ben wie het gewonnen heeft.” Wel geeft hij aan dat hij Najib Amhali een erg vermakelijke gast vond in het programma.

Het gros van de namen is niet altijd even makkelijk te onthouden, vindt hij. „Elk jaar krijg ik een lijst toegestuurd met alle kandidaten. Dat zijn dan allemaal bekende Nederlanders, maar ik moet u zeggen dat ik vaak van driekwart nog nooit gehoord heb”, vervolgt hij op laconieke toon.

Wanneer de schrijver van onder meer het boek Allemaal de schuld van Montgomery terugdenkt aan een minder geslaagde gast, laat zijn geheugen hem niet in de steek. „Er heeft wel eens een ontzettende eikel meegedaan, maar ik zal niet verklappen wie dat was hoor. Dat is ook een beetje flauw. Maar als je het hem zou vragen, zal hij mij ook een eikel vinden.”

En dus zijn de kwaliteiten van leuke kandidaten volgens Van Rossem op te sommen in een duidelijk credo: „Kandidaten moeten goed zijn; ze moeten er zin in hebben; en ze moeten af en toe scherp uit de hoek kunnen komen.” Maar soms zitten er dus minder geslaagde gasten tussen. „Die zijn zó stom. Hoe zijn die nou door de selectie gekomen?”, vraagt de nestor van De slimste mens zich hardop af.

Het achttiende seizoen van De slimste mens is vanaf maandag 12 juli te zien op NPO2. Te gast zullen in ieder geval zijn: Barbara Barend, Marc-Marie Huijbregts, Dennis Weening, Najib Amhali, Caroline van der Plas en Laurens Dassen. Uiteraard zullen Philip Freriks en Maarten van Rossem samen fungeren als vast onderdeel van de show. Bert Visscher, Daphne Deckers en Sergio Vyent openen op 12 juli het bal der kennisvragen.

Wat is het kijkcijfergeheim van De Slimste Mens?