Erik Jonk Televisie 5 jan 2021, 14:56

Leestijd: 3 minuten

NOS Journaal is 65, zo zag het er in de loop van de jaren uit

Het NOS Journaal is vandaag 65 jaar geworden. Het beeld is sinds 5 januari 1956 veelvuldig veranderd. Een speciaal feest wordt er niet gevierd. Dat gebeurt wel bij het Jeugdjournaal dat vandaag óók jarig is: 40. Bovendien werd NOS Met Het Oog Op Morgen 45 jaren jong.

Niet weg te denken, dat NOS Journaal. Ondanks dat zeker de afgelopen twintig jaar het medialandschap totaal veranderde, blijft het dagelijkse nieuws – en vooral dat van het bulletin van 20.00 uur op NPO 1 – een soort trouwe rots in de branding. Met de komst van internet, YouTube, Facebook en allerlei nieuws-apps, was het de (terechte) vraag wat dat zou betekenen voor zo’n instituut als dat van de NOS. We zijn aanbeland op 5 januari 2021 en het NOS Journaal is er nog steeds. En hoe. In het coronajaar 2020 werden juist torenhoge kijkcijfers gescoord.

Journaal dik boven De Slimste en Big Brother

Neem alleen de cijfers van gisteravond toen meer dan 2,5 miljoen Nederlanders op het NOS Journaal afstemden. Veel meer dan bijvoorbeeld De Slimste Mens (1,9 miljoen), Spoorloos (bijna 1,5 miljoen) en de openingsavond van Big Brother (ruim 1 miljoen). En dan behaalde het Journaal van 18.00 uur ook nog eens dik 1,8 miljoen belangstellenden. De vraag die nog altijd gesteld kan worden: haakt de jeugd van nu op latere leeftijd als nieuwe kijker aan. De gemiddelde leeftijd van die 2,5 miljoen van gisteravond zal niet heel jong zijn.

Beelden zijn in de loop der jaren veranderd

Natuurlijk is de vormgeving van de nieuwsuitzendingen in 65 jaar totaal veranderd. Intro Collector, een persoon of organisatie die zich verdiept in journaals over de hele wereld en daarover post op YouTube, stelde van het NOS Journaal een mooi overzicht samen.

Het begon dus allemaal op die 5e januari 1956, toen nog NTS-journaal geheten. Drie keer per week bereikte het de huiskamers toen. Bij degenen die televisie hadden natuurlijk, want dat was geen vanzelfsprekendheid. Er werd voorgelezen van papier. De autocue bestond nog niet, die deed jaren later in 1973 zijn intrede.

De eerste vrouw van het Journaal

Eugènie Herlaar was de eerste vrouw die het Journaal presenteerde. Later zouden er velen volgen, denk aan Maartje van Wegen, Pia Dijkstra en Eva Jinek.

Het ‘boobies-incident’ van Eva zijn veel Nederlanders bepaald nog niet vergeten.

Staking, dus geen uitzending

Vier keer in 65 jaar is er geen uitzending geweest. Op 29 en 30 november 1961 was er vanwege een staking van het NTS-personeel geen NTS Journaal. Op 2 mei 1977 ging het Journaal niet door vanwege een staking door NOS-geluidstechnici. Op 17 april 1985 werd het niet uitgezonden vanwege een algehele omroepstaking.

Man met pistool

Een legendarisch moment was er tegelijkertijd een om te schrikken: een gijzeling in het NOS-gebouw op 29 januari 2015. Een destijds 19-jarige student, Tarik Z. van de TU in Delft, kwam het pand op het Mediapark in Hilversum met een pistool binnen. De man zei wereldzaken live op tv te willen bespreken. Het wapen bleek achteraf nep en de zender had van 20.00 tot 21.00 uur alleen ‘even geduld aub’ in beeld.

Een tweede treurige kwestie speelde het afgelopen jaar. De NOS heeft het logo van de zenderauto’s verwijderd, omdat medewerkers steeds vaker worden lastiggevallen. Het gaat dan om ondermeer corona-ontkenners, mensen die protesteren tegen coronamaatregelen en lieden die de omroep betichten van fake news.

Feestje met de jeugd

Terug naar vrolijker zaken. Vooral het ook jarige Jeugdjournaal viert vanavond een feestje. De hele dag wordt daar op alle kanalen van het journaal voor jongeren aandacht aan besteed, met als hoogtepunt een speciale uitzending vanaf 18.45 uur op YouTube: een kijkje live achter de schermen.

Lees ook: Peter Gillis terug met Massa is Kassa: ‘Foto-uurtjes op vakantieparken’