‘Verdoofd’ geeft heftige inkijk in wereld van verslaving: ‘Alcohol en drugs zijn je beste vrienden’
Een verslaving is een vicieuze cirkel. Dat laat documentairemaakster Sahar Meradji zien in de serie Verdoofd. Een indringend inkijkje in het leven van mensen met een alcohol- en drugsverslaving. „Ik hoop dat er meer acceptatie ontstaat, zodat we elkaar beter kunnen helpen.”
De 27-jarige Mulu is een van de mensen die centraal staat in de vierdelige serie Verdoofd, vanaf vanavond te zien op tv. Mulu is geboren in Ethiopië en op zijn derde geadopteerd. Al op zijn negende komt hij in aanraking met alcohol en drugs. Op zijn twaalfde belandt hij op straat en daarna komt hij al snel in allerlei instellingen terecht.
In de serie is te zien hoe Mulu dagelijks twee flessen sterke drank drinkt en de hele dag door blowt. Drank en drugs ziet hij als zijn beste vrienden. Hij ‘gebruikt’ ze om de realiteit, zijn problemen, te verdoven. Daardoor kan hij „dealen met alles wat ik heb meegemaakt”. Mulu is eerder drie jaar clean geweest, maar zit tijdens de opnames middenin een terugval.
Verslaving is een ziekte
Het levert heftige, rauwe beelden op. Te zien is hoe Mulu de wanhoop nabij is, omdat hij net te horen heeft gekregen dat hij opnieuw terecht kan in een verslavingskliniek. ‘Moet ik dan nu álles achterlaten?’, vraagt hij twee vrienden die bij hem zijn. ‘Nee, dit kloteleven laat je achter’.
Mulu vond het moeilijk om deze beelden terug te zien. „In al mijn chaos was ik me ervan bewust dat het slecht met me ging”, verzucht hij. „Ik liep rondjes in mijn eigen hoofd. Ik struggelde hier heel erg met een stukje zelfacceptatie. Waarom ben ík verslaafd, en niet mijn buurman? Waarom heb ik hulp nodig en lukt het me niet zelf? Dat heeft me heel erg dwars gezeten.”
Documentairemaakster Sahar Meradji noemt een daaropvolgend moment het „sleutelmoment van de serie”. Mulu is zwaar onder invloed en kan niet meer op eigen benen staan. Hij wordt daarom in een rolstoel de kliniek ingereden. Meradji: „Mulu weet: de verdoving gaat er zo meteen vanaf en dan gaat de pijn omhoog. Dan moet hij met de realiteit gaan dealen.” Bovendien, zegt ze, laat het zien dat verslaving meer is dan een keuze. „Het is ook een ziekte.”
Geen aapjes kijken
Meradji wilde dit verhaal al heel lang maken. „Als we de donkere kant van de mens beter begrijpen, kunnen we elkaar mogelijk beter accepteren en misschien ook wel helpen”, legt ze uit. Volgens haar is er nog veel onbegrip. „De belangrijkste reden van iedereen om mee te doen is de behoefte om begrepen te worden. Het is ontzettend eenzaam als jij ergens doorheen gaat, maar je negen van de tien keer niet wordt begrepen.”
Mulu moest wel even nadenken of hij zijn leven wilde laten filmen. „Maar toen Sahar zei: ‘Ik veroordeel je niet en wil jou je verhaal laten vertellen’, dacht ik: dit kan heel echt worden.”
En dat werd het. „De meeste pijn heb ik gehad op het moment dat ik wegreed bij Boaz (een van de andere hoofdpersonen in de serie, red.), nadat hij een overdosis had genomen”, zegt Meradji. „Ik moest in de auto ontzettend huilen. Hij had ook een gevaarlijke logica, door eerst vier middelen te nemen en daarna nog een ander middel om de pijn te verdoven. Zo werkt het niet met chemicaliën – zelfs een chemicus weet niet wat zo’n reactie is. Boaz wil niet dood, maar het idee dat dat zijn redenatie was, maakte mij machteloos. Ik dacht: wat is dan het volgende?”.
Niet alle beelden hebben de serie gehaald. „Er zijn nog heftigere scenes, maar je moet heel erg oppassen met dit soort projecten dat het geen ‘aapjes kijken’ wordt. Dat wilde ik niet.”
Aanbiedingen
Inmiddels gaat het goed met Mulu. De opname in de verslavingskliniek was succesvol en hij is nu vijf maanden clean. Momenteel zit hij in een safehouse in Rotterdam, waar hij wordt geholpen zijn normale leven weer op de rit te krijgen. „Elke dag voelt nog wel als een strijd. Dat was elke dag gebruiken, maar is dit ook.” Maar zijn oude leven wil hij achter zich laten. „Met het kleine stukje verstand dat ik nog over had, wist ik wel: dit kan zo niet langer. Anders eindig ik straks in een inrichting, gevangenis of kist.”
Volgens Mulu worden alcohol en drugs „te gemakkelijk geaccepteerd in de samenleving”. „Het wordt overal verheerlijkt. Ik denk niet dat Heineken erbij stilstaat welke schade zij aanrichten.” Meer sociale controle zou volgens hem goed zijn. „Als ik vrijwel dagelijks aankwam in de slijterij voor mijn flessen sterke drank, werd ik enthousiast onthaald en bij de kassa geattendeerd op de aanbiedingen. Of ik die misschien ook nog wilde.”
Een verslaving is volgens hem een dunne lijn tussen het hebben van problemen en die wel of niet meer kunnen verwerken. „Als jij bepaalde leefgebieden, zoals financiën, familie, vrienden, structuur, niet meer in check hebt en je gaat het zoeken in middelen, kun je verslaafd raken. Mensen zeggen dan vaak: ‘Je kan die joint toch laten liggen en stoppen’, maar zo makkelijk werkt het niet.”
Verdoofd is een serie van PowNed en vanaf vanavond iedere maandag om 21.20 uur te zien op NPO 3.
Bekijk hier de trailer:
Lees ook: Cocaïnegebruik stijgt: ‘Het middel tegen de inkakker’