Erik Jonk Televisie 12 sep 2020, 06:44

Leestijd: 4 minuten

Docu Veerkracht: zo ging het er in een overvol ziekenhuis aan toe

Mocht je echt eens willen weten hoe het er in coronatijd in een ziekenhuis en op de IC aan toe ging, kijk dan ‘Veerkracht’.

Veerkracht, gevecht tegen corona heet de indrukwekkende documentaire voluit. Sinds gisteren staat hij in drie afleveringen van 35 minuten op Videoland. ‘Veerkracht’ draait om regioziekenhuis Bernhoven in Uden en wordt wel het zwaarst getroffen ziekenhuis van ons land in die zo bizarre coronatijd genoemd. De eerste corona-zieke kwam op 4 maart binnen. Bernhoven heeft plaats voor 150 patiënten en maakte op een bepaald moment een berekening dat er 600 bedden nodig zouden zijn. Het uitrijden van patiënten naar alle uithoeken van Nederland en ook Duitsland begon vanuit het Brabantse plaatsje.

Metro bekeek aflevering 1 en we moeten toegeven: aflevering 2 en 3 zullen snel volgen.

Van Songfestival naar het ziekenhuis

Filmmaker Marc Pos is de man die alle soms ijzingwekkende en emotionele beelden vastlegde. Pos stond dit voorjaar voor een van de grootste klussen uit zijn loopbaan: het regisseren van het Songfestival in Rotterdam. Als Brabander zag hij razendsnel waar het met het coronavirus naartoe zou gaan en ging er al snel vanuit dat het Europese liedjesfestijn niet door zou gaan. Tegen de Telegraaf zei hij: „Ik kon wel inschatten dat die hele kermis in Rotterdam er nooit zou komen.”

Regie lag bij het ziekenhuis

Pos ging iets anders doen, iets heel anders. Hij kreeg toestemming om in Bernhoven zijn werk te doen. Voor het eerst was hij zelf niet de regisseur. Nee, dat waren de helden van de zorg. Zij bepaalden. Algemeen directeur Geert van den Enden bijvoorbeeld, maar vooral de mensen op de werkvloer. De spoedeisende hulp, intensivisten en IC-verpleegkundigen: allemaal lieten zij Pos hun harde en soms hopeloze werk vastleggen. Maar ook patiënten en familieleden die toestemming gaven spelen een reality-rol in Veerkracht: gevecht tegen corona. Het maakt de docu tot een mooi, voor zover je van mooi kunt spreken, afgerond geheel.

Tsunami aan patiënten

„De tsunami aan patiënten die op je af komt, is beangstigend”, zegt één van de zorgmedewerkers van Bernhoven. „Hoe gaan we dát handelen.” Van een mogelijk scenario dat wordt besproken krijg je het koud: „Dan moet we mensen weigeren. En weigeren betekent bijna altijd overlijden.”

Ook de Brabantse ziekenhuismensen dachten aanvankelijk dat corona iets van China en Noord-Italië was. Tot een man uit Kaapverdië in een van hun bedden belandde. Dat opende de ogen, stelt spoedeisende hulparts Heleen Huisman. „We realiseerden ons dat wij hem zonder beschermingsmiddelen hadden behandeld. Want tja, hij kwam niet vanuit China of Noord-Italië. Ik bleek iets later corona te hebben, het sloeg in als een bom.” Eenmaal beter verklaard keerde Huisman terug in het ziekenhuis. Ze kende de helft van alle mensen waarmee ze moest werken niet meer. Opeens had de arts allemaal collega’s van andere afdelingen.

Verbijstering om rest Nederlanders

Alles in Bernhoven kwam noodgedwongen in het teken van corona te staan, niets tot bijna niets kon meer voor niet-coronapatiënten worden betekend. Ondertussen zagen de medewerkers vanuit het ziekenhuis dat Nederlanders er bijvoorbeeld tijdens Hemelvaart vrolijk op uit trokken. Ze waren verbijsterd en zagen, terwijl sommige landgenoten regels aan hun laars lapten, een horrorscenario dichterbij komen: jou gaan we redden en jou niet.

Het venijn van het coronavirus is dat mensen niet in de gaten hebben hoe ziek ze zijn en dat dan plotseling héél snel worden, zo zagen ze in Uden vaak (‘ze kachelen dan in’). Een arts zegt het tijdens een briefing treffend: „En dan krijg je het moment: gaat deze patiënt naar het mortuarium of naar huis?” Hij moet zelf haast besmuikt lachen om hoe hij het verwoordt.

‘U moet nu afscheid nemen’

De woorden van de arts zijn niet misplaatst. Een collega van hem laat dat zien in een van de indrukwekkendste momenten uit de eerste aflevering. Hij kan een oudere maar normaal fitte dame niet anders dan naar de IC verwijzen. „U gaat nu slapen. Hoe lang? Dat weten we niet. Misschien een paar weken.”

Voor haar man heeft hij op de ziekenhuiskamer ook een rotmededeling: „U moet hier afscheid van uw vrouw nemen. U mag niet mee.” Om vervolgens tegen de vrouw voor zij in slaap wordt gebracht goudeerlijk te zijn: „Ik kan er niet over jokken. De kans dat U dit niet overleeft, die bestaat.”

Heb je geen Videoland? Dan heeft ook Omroep Brabant een indrukwekkende film: Positief Getest.

Lees ook: Zorgpersoneel en leraren krijgen voorrang bij coronatest