Claartje Vogel Geld & Carrière 4 mrt 2019, 07:00

Leestijd: 4 minuten

Zo ga je om met ontslag

Elke maandag helpt Metro je carrière op weg met verhalen over de arbeidsmarkt. Vandaag: help, ik ben ontslagen.

Soms voel je het aankomen. Het gaat niet goed met het bedrijf, je manager is ontevreden of je weet dat er een reorganisatie aankomt waarbij jouw baan waarschijnlijk verdwijnt. Voor Gertrud de Witte kwam haar ontslag juist heel onverwacht. Ze had een jaarcontract als marketeer en volgens haar manager ging alles goed. „Ik hoefde me geen zorgen te maken over contractverlenging’’, vertelt ze.

Tot er een nieuwe interim-directeur bij het bedrijf kwam. Hij wilde het team anders organiseren en vond dat er geen plek was voor De Witte. Zij was er het laatst bij gekomen, dus haar contract werd niet verlengd.

„Ik voelde me belazerd’’, zegt ze. „Ik was echt boos. Vooral op mijn manager. Hij durfde me tijdens het gesprek niet eens aan te kijken.’’

Hoe ga je om met zo’n situatie? „Luister naar wat je werkgever te zeggen heeft’’, vertelt arbeidsjurist Jos de Ridder van het Juridisch Platform. „Geef aan dat het je overvalt en neem tijd om na te denken over je reactie. Als je contract niet verlengd wordt kun je daar niks aan doen, maar bij een ontslag volgt een onderhandeling. Bij ontslag overvallen werkgevers je soms met een voorstel voor een vaststellingsovereenkomst. Onderteken niets, vraag om bedenktermijn. Eén of twee weken nadenken is heel redelijk.’’

Ga vervolgens naar huis en zoek ontspanning, adviseert hij. „Je maakt dit niet elke dag mee. Praat met je partner of een vriend en denk na over wat je wilt.’’

In paniek

De Witte ging wel meteen naar huis, maar nam geen rust. Ze begon meteen te solliciteren. „Ik schoot in paniek,’’ vertelt ze. „Dat doen de meeste mensen.’’

Zij kan het weten. Inmiddels veertien jaar later is ze namelijk werkgeluk-coach en helpt ze mensen die niet weten hoe ze verder moeten in hun carrière. Soms put ze uit eigen ervaring, bijvoorbeeld als het gaat om je baan verliezen.

„Als een dolle solliciteren is een slecht idee’’, vertelt ze. „Je zit nog vol emoties: boos, geschrokken, verdrietig. Misschien zelfs bang dat je geen werk meer vindt en in geldnood komt. Je gaat door een rouwproces: de ene keer ben je boos, dan weer verdrietig. Niet gek, je neemt tenslotte afscheid van een werkplek, collega’s en de baan waar je je met hart en ziel voor hebt ingezet."

Je moet het verlies eerst verwerken, voordat je de volgende stap kunt zetten. „Als je gaat solliciteren zonder dat je weet wat je wilt, heb je minder kans om aangenomen te worden. Je bent dan niet écht gemotiveerd voor een functie en daar prikken werkgevers doorheen.’’

Het UWV is het daar niet helemaal mee eens. Dat adviseert om direct ander werk te vinden, zodra je weet dat je contract niet wordt verlengd. De Witte begrijpt dat niet iedereen de luxe heeft om een pauze te nemen. Je moet tenslotte volgende maand gewoon weer je huur betalen. „Wacht in elk geval een week voordat je begint met solliciteren’’, zegt ze. „Kom tot rust en zie je ontslag als een kans om na te denken over wat je wilt. Misschien wil je diep in je hart iets anders, zoals een eigen zaak of een carrièreswitch.’’

Je hebt vaak wel wat ruimte. Wie ontslagen wordt, heeft meestal recht op een transitievergoeding. Hoe hoog die is, verschilt per situatie. Je kunt die vergoeding vaak ook gebruiken om een loopbaantraject te volgen en zo je kans op een nieuwe, passende baan te verhogen. Het Juridisch Platform adviseert om altijd te onderhandelen over je overeenkomst. „Vraag hulp van een jurist of advocaat’’, zegt De Ridder. „Als je baas je ontslaat omdat hij vindt dat je je werkt niet goed doet, maar hij heeft geen dossier opgebouwd, dan kun je bijvoorbeeld meer krijgen dan de standaard vergoeding.’’

Wel of geen vergoeding?

Als je tijdelijke contract van zes maanden of meer niet verlengd wordt, krijg je meestal geen vergoeding. Maar je werkgever is wel verplicht een maand van te voren te laten weten of je verlenging krijgt. Is hij niet op tijd, dan moet hij je loon doorbetalen met het aantal dagen dat hij je te laat informeert.

En na je ontslag? „In eerste instantie zorgt ontslag voor een deuk in je zelfvertrouwen’’, vertelt De Witte. „Maar uiteindelijk is het tegenovergestelde waar. Ik zag uiteindelijk in dat ik bij deze organisatie helemaal niet op mijn plek zat. Achteraf hebben ze me een groot plezier gedaan, want zelf was ik niet opgestapt. Een aantal maanden na mijn ontslag vond ik een nieuwe baan bij een klein bedrijf, waar ik het vanaf dag één enorm naar mijn zin had. Als je uiteindelijk zo’n baan vindt die goed bij je past, besef je je dat je meer aankunt dan je dacht. Dat doet wonderen voor je gevoel van eigenwaarde.’’