Madelon de Goffau Reizen 12 okt 2023, 13:16

Leestijd: 2 minuten

Piloten doen in Zembla boekje open over onveiligere Europese luchtvaart: ‘Merkte ineens dat ik mijn ogen dicht had’

Piloten luiden de noodklok over de toestand in de Europese luchtvaart. De werkomstandigheden zouden volgens hen slecht zijn. Zo moeten ze lange dagen maken en heerst er een angstcultuur. Conclusie: de Europese luchtvaart is onveiliger geworden, zegt Zembla op basis van een onderzoek van de Zweedse Karolinska Universiteit dat het tv-programma in handen heeft.

Vliegen is een van de veiligste manieren van vervoer, werd jarenlang gezegd. Maar of dat nog steeds zo is, is de vraag. Op basis van onderzoek van de Zweedse Karolinska Universiteit blijkt dat piloten en cabinepersoneel soms doorwerken terwijl ze daar door ziekte of vermoeidheid eigenlijk niet toe in staat zijn.

Zembla: een derde vindt luchtvaart onveiliger

Van de 10.000 ondervraagde piloten, stewards en stewardessen zegt een derde dat de Europese luchtvaart onveiliger is geworden. Daarnaast vindt 80 procent van het cabinepersoneel en 66 procent van de piloten dat arbeidsomstandigheden zijn verslechterd, aldus het Zweedse onderzoek volgens Zembla. De aflevering wordt vanavond uitgezonden.

Een van de redenen voor de verslechterde arbeidsomstandigheden is de contractvorm die populairder is geworden de afgelopen jaren. Dat zijn zogenoemde ‘atypische contracten’, zoals schijnzelfstandigheid en nulurencontracten.

Ziek of vermoeid

De rechtspositie van piloten en cabinepersoneel met zo’n contract is zwak, waardoor ze vaker doorwerken terwijl ze eigenlijk ziek of vermoeid zijn. In zulke gevallen moeten ze zich dan eigenlijk ‘unfit to fly’ melden, maar vanwege het gebrek aan vangnet gebeurt dit regelmatig niet.

Volgens onderzoekster Marika Melin van het Karolinska-instituut wordt de vliegveiligheid daardoor bedreigd, zo meldt Zembla. „Als je onder druk staat, als je stress ervaart of als je vermoeid bent, heeft dit invloed op je cognitief functioneren. En dat heeft uiteraard invloed op de vliegveiligheid.”

Ogen dicht in cockpit

Piloten vertellen aan Zembla zelfs eens in slaap te zijn gevallen in de cockpit. „Ik merkte ineens dat ik mijn ogen dicht had. Toen ik mijn ogen opendeed, zag ik dat mijn collega ook zijn ogen dicht had”, citeert het tv-programma uit een interview met een piloot.

EASA, de Europese toezichthouder op de vliegveiligheid, neemt meldingen over voorvallen of veiligheidsrisico’s bovendien onvoldoende serieus, zeggen Europese vakbonden voor vliegpersoneel. Het toezicht schiet daardoor tekort.

Geen aantoonbaar verband, meldt toezichthouder aan Zembla

De Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers pleit voor een verbod op atypische contracten. EASA erkent dat de contracten een risico kunnen zijn, maar zegt „geen aantoonbaar verband met incidenten te zien”, aldus het actualiteitenprogramma.

Luchtvaartmaatschappij Transavia herkent de signalen uit het onderzoek van Zembla niet. Het „melden van vermoeidheid, ongeschiktheid en veiligheidskwesties wordt expliciet gestimuleerd”, aldus Transavia. Het overgrote deel van de werknemers heeft een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. EasyJet wil niet inhoudelijk reageren op de kwestie, omdat de problemen volgens de luchtvaartmaatschappij niet bij hen spelen. Budgetmaatschappijen Ryanair en Wizz Air hebben nog niet gereageerd.

Kijkers gruwelen van karaoke in Lang Leve De Liefde: ‘Neeeee, geen karaoke!’

Reacties