Externe bijdrage Partner Gisteren, 10:22

Leestijd: 4 minuten

Overgewicht: de gevolgen en tips om dit te voorkomen 

Overgewicht in Nederland is een steeds groter wordend probleem, zo blijkt uit cijfers van de Nederlandse gezondheidsenquête door het CBS. Hieruit bleek dat in 2023 maar liefst 50 procent van de mensen boven de 18 jaar overgewicht had. Hierbij gold dat meer mannen dan vrouwen kampten met overgewicht. Spreken we van obesitas (zwaar overgewicht), dan is dit juist weer vaker te zien bij vrouwen.

Dit nieuws baart experts zorgen. Overgewicht levert namelijk veel problemen op en kan ook voor meer druk op de gezondheidszorg leiden. Ook persoonlijk is dit gewoon een groot probleem. Overgewicht kost je veel energie. Je kunt niet meer doen wat je graag wilt, je zelfbeeld raakt in veel gevallen verstoord, de vermoeidheid neemt toe en bewegen wordt lastiger. Hierdoor worden spieren en gewrichten extra sterk belast en kunnen ook bijkomende problemen ontstaan. Ook de kans op hart- en vaatziekten, diabetes, hoge bloeddruk en zelfs kanker nemen toe.

Ook klachten op de korte termijn komen veelvuldig voor. Denk bijvoorbeeld aan anale klachten door een verminderde spijsvertering. Jaarlijks verschijnen er ongelooflijk veel mensen bij een chirurgisch expertise centrum om dergelijke klachten te verhelpen. De oplossing is dan vaak maar van korte duur, want de oorzaak blijft bestaan.

Veel beter is het dan ook om het overgewicht aan te pakken. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. In dit artikel geven we enkele tips om dit jaar voor eens en voor altijd af te komen van de overtollige kilo’s en te werken aan een gezonder lichaam. 

Wanneer is de kans op overgewicht groter? 

In sommige gevallen is de kans op overgewicht groter. Zo zien we bijvoorbeeld duidelijk een genetisch aspect. Als één of beide ouders overgewicht hebben, hebben kinderen ook vaak een grotere kans om dit te ontwikkelen. Daarnaast zien we ook externe factoren die een rol kunnen spelen. Zo zijn er mensen die bij veel stress en emoties meer gaan eten om hiermee om te gaan. Deze zogenaamde emotie-eters lopen in extra stressvolle situaties dus meer risico om overgewicht te krijgen. Ook bepaalde medicatie kan tot overgewicht leiden. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde vormen van antidepressiva. Deze zorgen voor meer hongerprikkels, waardoor je sneller geneigd bent om te overeten.

Overgewicht heeft grote gevolgen op de lange termijn, maar ook op de korte termijn kunnen er al ongemakken ontstaan. Je merkt bijvoorbeeld dat je minder goed kunt bewegen en dat je je gewoon minder fit voelt. Ook andere onaangename klachten kunnen een gevolg van overgewicht zijn. Een goed voorbeeld is sinus pilonidalis. Het overgewicht zorgt dan voor meer druk en wrijving op het staartbeen, waardoor een haarnestcyste in de bilspleet kan vormen. Dit levert veel pijn op. 

Meer inzicht in energiebehoefte

Overgewicht ontstaat alleen als je meer energie binnenkrijgt dan je lichaam nodig heeft. Je lichaam probeert constant in balans te blijven. Het heeft een x-aantal calorieën nodig om je voldoende energie te geven en je organen de brandstof te geven die ze nodig hebben om te functioneren. Zelfs als je niet beweegt, heb je calorieën nodig om je lichaam te laten functioneren. Wel zal de hoeveelheid beweging bijdragen aan hoeveel calorieën je nodig hebt. In andere woorden: hoe meer je beweegt, hoe meer je kunt eten zonder aan te komen. Als je meer eet dan je energiebehoefte, zal je lichaam dit opslaan als vet. Dit gebruikt het lichaam als reserve voor periodes waarin het eten mogelijk schaars is. Heel slim van het lichaam, want zo kom je niet snel zonder energie te zitten.

Als je structureel meer eet dan je dagelijkse energiebehoefte, kom je aan in gewicht. Al dat extra vet heeft het lichaam niet nodig en kan alleen maar problemen opleveren. Om dit te voorkomen is het dus belangrijk om inzicht te krijgen in je energiebehoefte en hierbinnen (of wat minder) te gaan eten. Als het nodig is om echt wat kilo’s kwijt te raken, bereken je eerst je energiebehoefte en ga je hier vervolgens ongeveer 500 calorieën onder zitten. Zo val je geleidelijk en op een gezonde manier af. 

De spreekwoordelijke knop omzetten

De theorie is duidelijk. Dit ook daadwerkelijk uitvoeren in de praktijk is echter een stuk lastiger. Je zult die spreekwoordelijke knop om moeten te zetten. Vooral de eerste dag van het aanpassen van je voedingspatroon is vaak moeilijk. Je lichaam verlangt dan nog naar dezelfde hoeveelheid calorieën en vooral suikers als eerst. Dit kan best wel wat klachten opleveren, bijvoorbeeld in de vorm van vermoeidheid, hoofdpijn, of zelfs een verhoogde gevoeligheid voor marisken.

Honger moet je niet hebben. Probeer daarom je maaltijden bewust te plannen en kies voor eiwitrijke opties en gezonde tussendoortjes om honger te voorkomen. Je zal merken dat het na enkele dagen al een stuk beter gaat en je juist meer energie krijgt. Probeer het wel voor jezelf zo makkelijk mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door jezelf elk weekend één cheatmaaltijd te gunnen. Dat is een maaltijd waarin je gewoon alles mag eten wat je wilt. Zo blijft het leuk. Een gezond voedingspatroon moet immers vooral op de lange termijn goed vol te houden zijn. Anders val je gegarandeerd terug in je oude gedrag.

Reacties