Drugsgebruik op festivals normaliseren? ‘Samenleving moet op één lijn zitten’

'Drugsgebruik komt nu eenmaal veel voor onder jongeren'

Roy Otten

Hoogleraar ontwikkelingspsychologie (gespecialiseerd in risicogedrag jongeren)

„In Nederland is deze discussie altijd moeilijk geweest. Drugsgebruik wordt een soort van gedoogd, maar we keuren het ook af. Ik denk dat het verbieden van partydrugs als xtc op festivals een farce is. Onder jongeren is het gebruik van xtc (MDMA) inmiddels heel normaal. Om dat nu te nog te gaan verbieden, daar kom je dan rijkelijk laat mee.

Het is een feit dat drugsgebruik als xtc genormaliseerd is in onze maatschappij. Dat was een aantal decennia geleden anders. Als de overheid dat had willen voorkomen, hadden ze daar al jaren terug aan moeten beginnen. Daarnaast gebruiken jongeren niet alleen in Nederland xtc, dat gebeurt in veel landen. We moeten erkennen dat het er is.”

Ontsnappen aan realiteit

„Binnen die wetenschap moet je kijken wat je kunt doen om gebruik in goede banen te leiden. Wat er nu gebeurt aan repressie, regulering en voorlichting, vind ik slim. Als je de boel volledig op slot gooit, dan verdwijnt het nog meer in de schimmigheid en weet je bijvoorbeeld niet meer wat er rondgaat.

Jaren geleden ging ik zelf naar Lowlands, er werd vooral alcohol gedronken en cannabis gebruikt. Maar xtc is er gaandeweg bij de jongeren bijgekomen als normatieve partydrug. Vrienden gebruiken, het past bij de elektronische muziek die de laatste decennia steeds meer in opkomst is gekomen en het is makkelijker om het te gebruiken. De norm ten aanzien van xtc verschoof. Zoiets gebeurt niet van de een op de andere dag, maar het is nu vrij normaal om een pilletje te gebruiken en het past dus bij de huidige jongerencultuur. We weten uit onderzoek dat jongeren bijvoorbeeld op technofeesten xtc gebruiken om even te ontsnappen aan de realiteit en nergens aan te hoeven denken.”

Recreatieve drugs

„Festivalorganisatoren zitten in een spagaat. Aan de poort probeer je om zo veel mogelijk drugs buiten de deur te houden. Maar het gebruik dat voortkomt uit wat er dan toch doorheen komt, kun je dan maar beter reguleren. Dat vind ik geen gek beleid.

Je kunt xtc beschouwen als een recreatieve drug. Het heeft ook wat minder de functie van een gateway-drug (een drug die de kans verhoogt op het gebruik van meer ernstige vormen van drugs) dan bijvoorbeeld cannabis. Dat betekent echter niet dat gebruik van xtc zonder gevaar is. Er zijn in toenemende mate studies die aantonen dat MDMA neurotoxisch is. Vooral chronisch gebruik van xtc brengt risico’s met zich mee (zoals angst of depressie). Voorlichting en regulatie hierover is belangrijk. Daarnaast is het goed om te beseffen dat er altijd mensen zijn die meer gevoelig zijn voor verslaving en dus ook een hoger risico lopen op chronisch gebruik met alle risico’s van dien.”

'Cocaïne is fout, kies dan voor bier, een blowtje of pilletje'

Tom ter Bogt

Hoogleraar popmuziek en jeugdcultuur

„Het is in Nederland, ondanks het verbod op harddrugs, niet moeilijk om drugs te gebruiken. Voor het individu niet, maar ook de dealers kunnen hun gang gaan. Bij festivals waar hardere dance-muziek klinkt, komt meer drugsgebruik voor. Dan gaat het voornamelijk om partydrugs als MDMA, cannabis of cocaïne. Maar dat geldt niet voor alle festivals, daar zit onderscheid in.

Het drugsgebruik op festivals is inmiddels genormaliseerd. Dat is zo sinds de opkomst van de dance-muziek in de jaren 90. Voor festivalorganisatoren is het niet per se gunstig dat er veel gebruikt wordt. Persoonlijk heb ik zelf geen problemen met blowen of incidenteel MDMA-gebruik. Al weten veel mensen die pillen gebruiken, niet wat er in hun pil zit en dat brengt al risico’s met zich mee. Maar cocaïne is fout, door het ‘spoor van bloed’ dat eraan kleeft. Persoonlijk vind ik dat, op plekken waar veel cocaïne wordt gebruikt, de jongeren best geattendeerd mogen worden op dat drugsspoor. Denk hierbij aan de uitbuiting, de onderwereld en de landen die instabiel worden. Kies dan maar voor bier, een blowtje of pilletje.”

Nederland geen politiestaat

„Bij grote festivals is het inmiddels standaard dat de EHBO’ers ingesteld zijn op overmatig drank- en drugsgebruik. Dat is zeer noodzakelijk zelfs. Daarnaast pleit ik ervoor om je drugs op festivals te kunnen laten testen. Men vreest in dat opzicht voor een aanzuigende werking waardoor festivalgangers meer drugs gebruiken, maar ik vind dat je voordelen moet afwegen tegen de nadelen.

Wat betreft de drugscontroles aan de festival-ingang moet je een balans vinden. Nederland moet geen politiestaat worden, dat moet je niet willen. Organisatoren moeten proberen om de dealers ertussenuit te pikken, maar tegenover een gebruiker van een pil of joint, daarbij hoef je niet hard op te treden.”

MDMA legaliseren

„Want er wordt niet meer drugs gebruikt dan vroeger. Iedere generatie, en dan met name de oudere generatie, denkt dat het vroeger anders was. Er is de afgelopen jaren een dalende tendens gaande als het gaat over alcohol- en drugsgebruik.

Zelf pleit ik voor de legalisering van cannabis en dan ook voor de handel een aanvoer. Daarmee houd je de boel in eigen hand. Ik denk dat we daarmee ook kunnen experimenteren voor MDMA. Daarmee haal je de criminele onderwereld weg. En drugsmaffia mag je best hard aanpakken. Kortom, tolerantie aan de ene kant en repressief optreden aan de andere kant.”

'Mensen die door drugs in grote problemen kwamen, begonnen ooit recreatief'

Bram Bakker

Oud-psychiater, schrijver en columnist

Eén lijn 

„Drugs zijn voor sommige mensen verslavend, dat wil niet zeggen dat dat voor iedereen geldt. Helaas zijn we niet in staat om alle verslavingsgevoelige mensen er op voorhand uit te pikken. Daarom denk ik dat we als samenleving daarin één lijn zouden moeten trekken. Bijna alle mensen die door drugs in grote problemen zijn geraakt, begonnen op een dag met recreatief gebruik. De setting, in dit geval een festival, lijkt me nooit een goed excuus om daaraan toe te geven.”