Laurens Bluekens Metro-panel 18 nov 2021, 11:45

Leestijd: 6 minuten

Metro-stelling: ‘Het 2G-beleid gaat te ver’

Het 2G-beleid: gepast of niet? De meningen zijn verdeeld. Een kleine meerderheid van de Nederlanders is voorstander, maar er klinken uiteraard ook kritische geluiden. Reden voor de redactie om de stelling ‘Het 2G-beleid gaat te ver’ voor te leggen aan het Metro-panel.

Dit keer de beurt aan hoogleraar gezondheidsrecht Martin Buijsen, jurist en filosoof Raisa Blommestijn en historicus Maarten van Rossem.

De experts uit het Metro-panel

‘Geen reden om aan te nemen dat het 2G-beleid niet te rechtvaardigen valt’

Martin Buijsen

Hoogleraar gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit

„Het 2G-beleid wordt wel gezien als inbreuk op de grondrechten, maar alle maatregelen die tot dusverre zijn genomen in het kader van de bestrijding van de pandemie zijn dat. Het is maar net welke rechtvaardiging je er aan geeft. Daarnaar gekeken heb ik geen reden om aan te nemen dat het 2G-beleid niet te rechtvaardigen valt. Als jurist kan ik zeggen: er zijn geen bezwaren tegen het 2G-beleid en het gaat dus niet te ver.

Maar natuurlijk gaat het niet alleen om juridische argumenten, want het beleid moet vooral effectief zijn, en dat is een virologisch en epidemiologisch verhaal. Je kunt niet voor dit beleid gaan als je niet aannemelijk kunt maken dat het ook werkt. Dergelijke maatregelen moeten ook niet begrepen worden als poging om mensen in hun vrijheid te beknotten, maar als poging om te voorkomen dat ongevaccineerde mensen besmet raken en naar het ziekenhuis moeten. Het beleid zou ook veel meer op die manier gecommuniceerd moeten worden.”

‘Recht op privacy mag ingeperkt worden’

„Voordat de pandemie losbarstte, hebben we in Nederland al uitgezocht welke maatregelen nu wel of niet mogen. Het is aan de politiek om uit te maken of en in welke mate grondrechten ingeperkt mogen worden, ook omdat we in Nederland geen rechter hebben om dat te toetsen. Geen enkel grondwettelijk beschermd grondrecht is absoluut, er staan altijd wel voorwaarden bij. Bij het invoeren van 2G-beleid zou vooral artikel acht van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens worden beperkt, dat is het recht op privacy. Maar datzelfde artikel zegt ook dat je dit recht mag inperken als dat een legitiem doel dient, zoals veiligheid of de volksgezondheid. Dat is nu het geval. Het recht op privacy mag ook alleen ingeperkt worden als daar een wettelijke basis is, maar ook dat is het geval in Nederland.

Een maatregel moet daarnaast bovenal proportioneel zijn: het moet niet ingrijpender zijn dan nodig. Daar kun je altijd over dubben. We weten dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg veel ruimte biedt op dit punt. Dat is vooral omdat je vrij snel kunt aanvoeren dat als je dit soort maatregelen niet invoert, we beperkende maatregelen voor iedereen moeten invoeren. Dat gaat verder dan het 2G-beleid.”

‘Schokkend dat de invoering van 2G überhaupt wordt overwogen’

Raisa Blommestijn

Jurist en filosoof, Legal Counsel bij Maes Law

„Ik vind het 2G-beleid volstrekt onacceptabel. Laat ik vooropstellen dat ik het 3G-beleid ook te ver vind gaan: ik ben überhaupt tegen de coronapas. Dezelfde argumenten die er tegen de coronapas en 3G zijn aan te voeren, gelden ook voor 2G, al gaat dit weer een stapje verder.

Ten eerste is het 2G-beleid discriminatoir, omdat het gaat om een ongerechtvaardigd onderscheid tussen gevaccineerden en ongevaccineerden. Dat terwijl zowel ongevaccineerden als gevaccineerden het virus zowel kunnen krijgen als doorgeven. Ten tweede was de rechtvaardiging bij de invoering van het 3G-beleid nog dat mensen zich konden laten testen om toegang te krijgen, maar dat kan nu niet meer. Het 2G-beleid betekent: als je het vaccin niet neemt, volgt uitsluiting van de samenleving. Dat is een vorm van vaccinatiedwang, en dat betekent een inbreuk op onze lichamelijke integriteit. Dat was in mijn ogen met de invoering van het 3G-beleid ook al het geval, maar met 2G is het nog een stapje erger.

‘Invoering van coronapas is een hellend vlak’

„Het 2G-beleid is een vorm van stigmatisering: er wordt met het vingertje gewezen naar mensen die zich niet hebben laten vaccineren, omdat zij verantwoordelijk zouden zijn voor de grote druk op de zorg. Je zet dus een hele groep mensen neer als een gevaar voor de volksgezondheid, dat is niet best. De woorden van Hugo de Jonge verergeren dat, omdat hij beweert dat als we geen 2G-beleid invoeren, we straks weer met zijn allen in een lockdown moeten gaan. Je ziet nu goed dat de invoering van de coronapas een hellend vlak is: de voorwaarden van zo’n pas worden steeds aangepast en op steeds meer plekken wordt erom gevraagd.

Ik vind het schokkend dat de invoering van 2G überhaupt wordt overwogen. Dit moeten we echt niet doen. Ik schrik er ook van hoe snel de trein doordendert. Toen de coronapas werd ingevoerd, dacht ik: dit kan helemaal fout gaan. Maar het gaat nog veel sneller fout dan ik toen dacht. Ik ben er vrij zeker van dat het 2G-beleid er in Nederland gaat komen. Het is de vraag wat er daarna volgt. In Oostenrijk geldt een lockdown voor ongevaccineerden. Dat is wat mij betreft ook totaal onacceptabel. Mensen worden op basis van hun medische status opgesloten in hun huis en worden zo ernstig in hun bewegingsvrijheid beperkt. Dat is een vorm van verregaande discriminatie.”

‘Als mensen zich niet wensen te laten vaccineren, dan moeten ze daar ook de consequenties maar van dragen’

Maarten van Rossem

Historicus

„Over het 2G-beleid ben ik nog in dubio, maar ik ben geneigd te zeggen: als mensen zich niet wensen te laten vaccineren, dan moeten ze daar ook de consequenties maar van dragen. Veel mensen vinden dat bezwaarlijk, omdat dat ook zou betekenen dat je zonder vaccinatie bijvoorbeeld niet naar je werk kunt. Maar ik ken nog steeds geen steekhoudende argumenten om je niet te laten vaccineren, tenzij je speciale kwalen hebt waardoor je je niet kunt laten vaccineren.

De ChristenUnie heeft zelfs 1G-beleid voorgesteld: iedereen zou zich moeten testen, gevaccineerd of ongevaccineerd. Daar voel ik eerlijk gezegd niets voor. Ten eerste denk ik dat het testapparaat dat helemaal niet aankan, ten tweede voel ik er geen bal voor om mij, nadat ik al tweemaal ben gevaccineerd en ik waarschijnlijk binnenkort ook nog een booster ontvang, dagelijks te moeten testen. Kom op, zeg.”

‘Dwing mensen niet om zich te vaccineren’

„Ik zou zeggen: dwing mensen niet om zich te laten vaccineren, want dat zal een deel van de bevolking ook pertinent weigeren. Maar als je niet gevaccineerd bent, dan vind ik wel dat je de plicht hebt om jezelf regelmatig te testen. Jouw vrijheid mag niet ten koste gaan van de vrijheid van anderen.

Het probleem is dat er zo verrekte veel ongevaccineerden zijn. Dat is een voortdurend risico voor de mensen die zich wel hebben laten vaccineren. Gevaccineerden kunnen het virus weliswaar ook krijgen en doorgeven, maar die kans is kleiner, net als de kans dat zij er dood aan gaan. Overigens vind ik zo’n lockdown voor ongevaccineerden als in Oostenrijk veel te streng. Ongevaccineerden mogen gaan en staan waar ze willen, maar moeten wel voor een testbewijs zorgen. Van mij zouden die testen ook gratis mogen zijn, als dat een nuttig positief effect heeft. Het probleem is vooral dat de overheid voortdurend achter de feiten aanloopt en zich zou moeten afvragen waardoor dat komt.”

Elke week leggen we een breed scala aan panelleden uit het Metro-panel een stelling voor die inhaakt op de actualiteit. Iedere keer kun je uiteenlopende meningen, interessante quotes en onderbouwde standpunten vinden op metronieuws.nl/metro-panel.

Metro-stelling: ‘Nederland doet genoeg om de opwarming van de aarde te beperken’