Judith Tielemans Openbaar vervoer 12 sep 2022, 13:01

Leestijd: 3 minuten

Jan is treinmachinist en ziet steeds meer onveilig gedrag: ‘Een meisje ging op het spoor liggen voor een foto’

Reizigers die snel nog even onder een gesloten spoorboom door gaan, langs het spoor lopen of zelfs op het spoor gaan liggen om een foto voor social media te maken. Jaarlijks zijn er nog veel incidenten met een slechte of soms zelfs dodelijke afloop. Treinmachinist Jan Slaats ziet onveilig gedrag op (en rond) het spoor regelmatig gebeuren en vertelt Metro over de gevolgen hiervan.

Slaats werkt als sinds 2008 als treinmachinist. Ook begeleidt hij collega’s met het terugkeren naar hun beroep, als ze er een tijdje uit zijn geweest. Soms vanwege een traumatische ervaring op het spoor, andere keren vanwege een persoonlijke situatie.

Onveilig gedrag op het spoor

De hoeveelheid keren dat Slaats een incident heeft meegemaakt op het spoor, zijn niet meer op twee handen te tellen. Zo ook laatst, toen de Brabantse treinmachinist vanuit Eindhoven wilde vertrekken. „Op het moment dat ik weg wil rijden, zie ik twee meiden naast me lachen in mijn ooghoek. Ze vielen mij op, omdat ze zo dichtbij het spoor stonden”, vertelt hij.

„Plots zie ik dat de één op het spoor gaat liggen en de ander een opname maakt met haar telefoon. Waarschijnlijk doen ze dat om likes te scoren op sociale media. Als ik zoiets zie gebeuren, moet ik direct een alarmoproep doen. Alle treinen in een cirkel van 5 kilometer gaan dan langzamer rijden en dat heeft een gigantische uitwerking op de rest van de treinen.” Zelf omschrijft Slaats het effect als een soort olievlek. „De ene trein kan niet rijden omdat andere treinen ook niet rijden.” Onlangs spraken we nog een treinmachinist, met haar hadden we het over de stakingen. Zij vertelde dat een reiziger zei dat de NS-medewerkers ‘de boeren op het spoor’ zijn. Die stakingen zijn overigens onlangs opgeschort.

Luisterend oor als terugkeercollega

Maar niet alleen logistiek gezien gaat er een hoop mis, ook kunnen de incidenten opnieuw trauma’s bezorgen bij treinpersoneel, die eerder een aanrijding met een persoon hebben meegemaakt. „Binnen de NS bestaan een aantal nevenfuncties, waarvan de terugkeercollega er één is. Ik ben geen psycholoog, maar ik ben wel een collega. Als mensen een incident meemaken op het spoor, is het fijn als zij hun verhaal kunnen delen met een ander. Als ze dan toch professionele opvang nodig hebben, verwijs ik ze via de teammanger door.”

Het aantal bijna-aanrijdingen steeg van 195 in 2020 naar 206 in 2021. Met nog vier maanden te gaan, staat de teller voor 2022 nu op 153. Ondanks de maatregelen die ProRail heeft genomen, zoals het plaatsen van hekken en sluiten van spoorwegovergangen, is het aantal incidenten de afgelopen 5 jaar niet naar beneden gegaan en dat baart zorgen. Zo werden er dit jaar al 2304 meldingen gedaan van personen langs het spoor. Als deze lijn zich doorzet, zullen de 2401 meldingen in 2021 en 2530 meldingen in 2020 dit jaar ruimschoots overtroffen worden.

‘Enorme gevolgen voor iedereen’

Om die cijfers maakt ook Slaats zich zorgen. „Iedere dag krijgen wij te maken met dit incidenten. Als iemand bijvoorbeeld het spoor oversteekt om zo nog snel de trein te redden, schrikt iedereen daarvan. Niet alleen het personeel, maar ook reizigers op het perron. Als zoiets fout afloopt, heeft het enorme gevolgen voor iedereen die daar getuige van is.” Daarom vindt Slaats het belangrijk om reizigers na te laten denken over hun eigen gedrag. „Het heeft meer effect dan je denkt.”

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.

Drugsgebruik op festivals normaliseren? ‘Samenleving moet op één lijn zitten’