Jelmer Visser Openbaar vervoer 3 jan 2019, 19:30

Leestijd: 3 minuten

Is de NS écht de duurste spoorvervoerder van de EU?

Uit cijfers van EU Statline zou blijken dat de kosten van het openbaar vervoer in Nederland de allerhoogste van de gehele Europese Unie waren. RTL Nieuws schreef hierover en sprak een hoogleraar die dit duidde. Hierin wordt nog genuanceerd gebracht dat het om een algemeen prijspeil van al het openbaar vervoer gaat.

Wat is je eerste associatie als je denkt aan ‘openbaar vervoer in Nederland’? Juist, de NS en haar karakteristieke geel/blauwe huisstijl, zoals is te zien bij onder meer Nu.nl, Hart van Nederland, FUNX en Linda Nieuws. Maar is de NS eigenlijk wel zo prijzig? Wij zochten het uit.

Vergelijking

Waar de cijfers van de Statline-onderzoekers exact op gebaseerd zijn, is moeilijk te achterhalen. In de verantwoording staat dat de prijzen van alle vormen van openbaar vervoer zoals trams, metro’s, bussen, veerdiensten en taxi’s zijn meegenomen. Op deze manier zou het Nederlandse prijspeil op 32,5 procentpunt boven het Europese gemiddelde zitten. Zoals in het diagram hierboven is te zien, het allerduurste van de voltallige Europese Unie.

Metro besloot de proef op de som te nemen en te kijken of dit bij een treinreis het geval is. In tien verschillende landen werd een directe enkele treinreis van ongeveer 150 kilometer lang op vol tarief geboekt met als vertrekpunt de hoofdstad. Sneltreindiensten werden hierbij uitsloten omdat deze vaak een toeslag hebben.

Voor Nederland is gekozen voor de verbinding tussen Amsterdam Centraal en het Limburgse Weert. Deze directe reis met een Intercity duurt ongeveer een uur en 39 minuten en een enkeltje op vol tarief kost 22,80. Hiermee scoort de NS eigenlijk heel gemiddeld. Vooral Groot-Brittannië en Denemarken zijn een stuk duurder. In de tabel hieronder is te zien hoe duur elke rit is.

Dure treinreis?

Een ritje met de NS staat op een gedeelde vijfde plaats met Frankrijk. Hierbij is de recente btw-verhoging van 6 naar 9 procent meegenomen. Waar komen dan die cijfers exact vandaan dat openbaar vervoersdiensten in Nederland zo veel zouden kosten? Wellicht zijn de taxi’s in ons land aan de prijzige kant of zijn onze busritten duur. Er wordt in veel artikelen de suggestie gewekt dat vooral de NS heel veel vraagt. Dit is op zijn minst misleidend te noemen want het kan met een eenvoudig vergelijkend warenonderzoek weerlegd worden.

Een rit van ongeveer 45 kilometer is een tweede meetpunt; dit is voor Nederland van Amsterdam Centraal naar Leiden Centraal, deze kost 9,60. Ook op deze kortere afstand zijn Groot-Brittannië (London-Harlow: 14,63 euro), Denemarken (Kopenhagen-Køge:13,42 euro) en Oostenrijk (Wenen-Wiener Neustadt: 11,60 euro) prijziger. Wel is Duitsland bij korte ritjes aanzienlijk goedkoper; voor Berlijn naar station Bestensee betaal je 4,30. Frankrijk (Parijs-Meaux 8 euro) en Zweden (Stockholm-Knivsta 7,30) zijn hierin iets minder prijzig.

Volle mep, dikke nep

Natuurlijk zijn onze nationale spoorwegen altijd een dankbaar onderwerp voor nieuws en geklaag. Er is ook nog genoeg te verbeteren, maar treintickets in Nederland zijn niet beduidend duurder dan in vergelijkbare landen. Bovendien betaalt nagenoeg niemand de volle mep, aangezien bijna iedereen die vaak met de trein reist een voordeelabonnement heeft. Toegegeven: elk land zal op deze manier wel zijn handigheden hebben.

Het Verenigd Koninkrijk, dat berucht is om haar dure treinreizen, spant de kroon. Omdat dit land de EU gaat verlaten vanwege de #brexit, telt deze hierna niet langer mee. Na maart zal Denemarken het duurste land van de Unie worden om 45 of 150km te reizen met de trein, op de voet gevolgd door Oostenrijk. Ierland en België zijn wel beduidend voordeliger dan Nederland. Maar de Belgische spoorwegen hebben – net als hun snelwegen – niet bepaald een goed imago.