Kyrie Stuij
Kyrie Stuij Openbaar vervoer 12 okt 2018, 
Leestijd: 3 minuten

Twentse tongbrekers in de trein: NS omarmt dialecten

Conducteurs mogen voortaan ook in hun dialect de reizigers toespreken. Foto: ANP

Pak je binnenkort de trein richting het oosten des lands? Grote kans dat je geen fijne dag wordt gewenst, maar een vrolijk ‘ajuus en heanig an’: tot ziens en doe rustig aan. Nu het Nedersaksisch – een groepering van een aantal dialecten – is erkend tot officiële taal, starten NS-conducteurs een proef om te kijken of het omroepen in hun eigen dialect meerwaarde heeft voor de reiziger.

,,Veel plezier en niet te veel zuupen hè?’’. De Almelose conducteur Erik Haakmeester moet lachen als hij terugdenkt aan die reis een aantal jaren terug, toen de trein vanuit Twente naar Amsterdam reed en hij wist dat er een groep tukkers in zat om een concert van Guus Meeuwis te bezoeken. ‘Veel plezier en niet te veel drinken, hè’, riep hij toen om in Twents dialect. ,,Nou, gelijk allemaal zwaaien en lachen natuurlijk. ‘Mooi man’, riepen ze.’’

De NS kent geen beleid waaruit blijkt dat conducteurs Standaardnederlands moeten spreken. De boodschap moet voornamelijk verstaanbaar en vriendelijk zijn. Maar nu het Nedersaksisch (onder meer Twents, Sallands, Drents en Gronings) erkend is als officiële taal, is de NS benieuwd of het dialect van het personeel kan bijdragen aan het gevoel van gastvrijheid.

Schiphol

Dat betekent niet dat het personeel alle reisinformatie opeens in dialect gaat omroepen. De keuze ligt bij de conducteur zelf. Uiteraard moet belangrijke informatie wel verstaanbaar blijven voor reizigers die niet uit de regio komen. NS-woordvoerder Erik Kroeze: ,,Als je naar Schiphol gaat wordt er ook in het Nederlands en Engels omgeroepen. Waarom zou dat niet in Twente of Groningen kunnen? We zijn vooral benieuwd hoe reizigers erop reageren.’’

,,Het is wat meer eigen’’, vertelt Haakmeester die afgelopen week begon met het verwerken van zijn dialect in omroepboodschappen. Natuurlijk pas zodra de trein op Twentse grond reed. ,,Er zijn altijd reizigers die met oordoppen in zitten en er niet zo veel aandacht voor hebben, maar verder wordt er leuk op gereageerd. Voor mensen uit de streek voelt het toch als thuiskomen.’’

‘Dialect juist leuk’

Dat herkent ook de 27-jarige Merel Corduwener, die vanuit woonplaats Amsterdam nog regelmatig terugreist naar geboortestad Enschede. ,,Dat je in de trein zit vanuit de randstad naar het oosten en dan bij elk station de Twentse tongval beter gaat horen. Zo leuk is dat. Van mij mogen de conducteurs best in dialect spreken. Misschien ben ik het wel meer gaan waarderen nu ik in Amsterdam woon en merk dat iedereen daar hetzelfde klinkt. Ook al zijn er veel ‘import-Amsterdammers’, vaak ontdoen ze zich zo snel mogelijk van hun accent. Dat is toch jammer? Als er meer Twents klinkt in de trein naar Enschede vind ik dat alleen maar leuk en vertrouwd.’’

En wie er nou geen klap van verstaat, mag het natuurlijk gewoon aangeven. Haakmeester, lachend: ,,Dan zeggen ze maar: ‘ie mut’n kraant op vret’n, dan kuj blokletters lull’n’. Ofwel: Je moet een krant opvreten, dan kun je tenminste Standaardnederlands spreken.’’

Komt die papieren Metro nog goed van pas!

Twents voor dummies

Het is even een omschakelen, dat Twents reizen. Maar Metro komt je redden. Met dit mini-woordenboek kun jij voorbereid op pad naar het oosten.

Beste leu en wichter: Beste mensen en kinderen

Woar gaan we op-an: Waar gaan we naartoe

A’j wilt dan kan-ie hier nog veddan… : Als u wilt, dan kunt u hier nog verder…

En als oe op ’t westen aan wil…: En als u richting het westen wilt…

Doot heanig an: Doe rustig aan

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.