Redactie Metro Nieuws 10 apr 2017, 10:13

Leestijd: 3 minuten

‘Scandinavië is niet zo cool als iedereen denkt’

Vreselijk weer en hoge belastingen: welkom in het Scandinavië van Michael Booth. ,,Scandinavië is niet zo cool als iedereen denkt dat het is", stelt de Brit in zijn boek ‘Almost Perfect People’. In deze bestseller ontrafelt de auteur de utopie rondom de Scandinavische levensstijl. Metro praat met Michael Booth over de negatieve aspecten van de idyllische – alles en iedereen ziet er fris, modern, functioneel en aantrekkelijk uit – levensstijl, waar wij, volgens de auteur, met zijn allen blind voor zijn.

De Britse auteur trouwde zelf met een Deense. Booth kreeg zo een cultuurshock in Denemarken, dat hij besloot een essay te schrijven waarin hij de Scandinavische levensstijl ontmantelt die wereldwijd wordt gezegevierd. In ‘Almost Perfect People’ maakt hij concepten zoals ‘hygge’ (het vinden van geluk in de simpele dingen) en ‘lagom’ (het vinden van geluk door evenwicht en gematigdheid in kleding, voedsel en vooral interieur) met de grond gelijk en brengt hij racisme, xenofobie en alcoholisme in de regio aan het licht.

Made in Scandinavië

Boeken zoals de Millennium-trilogie, series als Borgen, producten van Ikea en H&M en het idee dat geld uitgeven aan herinneringen gelukkiger maakt dan geld uitgeven aan materiële zaken: het komt allemaal uit Scandinavië. ,,Mijn theorie over waarom we zo ontvankelijk zijn voor dit alles, is de wereldwijde economische crisis van 2008", legt Booth uit. ,,Voor de crisis droomden mensen uit Engeland en de VS van een leven onder olijfbomen, sinaasappelbomen en in wijngaarden in Zuid-Europa. Er ontstond een industrie die ons dit idee van leven verkocht: boeken, tv-programma’s en artikelen. Veel mensen probeerden deze ‘droom’ te volgen."

Nu we allemaal zijn genezen van deze Zuid-Europese droom, is er behoefte aan een volgende droom. Deze droom omvat minder globalisering, minder consumptie en meer nadruk op de kwaliteit van leven, familie en verouderde waarden van de gemeenschap. Booth: ,,Dit alles vind je in Scandinavië."

Schaduwzijde

In zijn boek beschrijft Booth de schaduwzijde van de Scandinavische droom. Conformiteit, machismo en sociale en culturele isolatie zijn volgens hem aan de orde van de dag. ,,Wanneer we over een utopia fantaseren, zien we alleen wat we willen zien. We sluiten onze ogen en oren voor het geweld tegen vrouwen, alcoholisme, verstikkende sociale waarden, het slechte weer en belachelijk hoge belastingen en kosten in levensonderhoud."

Scandinavië mag voor sommigen dus klinken als het paradijs, ook deze regio heeft, net als de rest van Europa, te dealen met het migratie. Hoe gaan de ‘almost perfect people’ hier volgens Booth om? ,,De regio worstelt met globalisering", zegt Booth. ,,Ze zijn bang en voelen zich kwetsbaar. Ze zijn niet gewend aan migratie op deze schaal. De bevolking heeft niet de bekendheid met migratie die Spanje bijvoorbeeld heeft door de vroegere Moslimoverheersing of de lange en veelomvattende koloniale geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk. Daarom reageert Scandinavië heel langzaam op dit probleem."

Ontoegankelijk en onvriendelijk

Waar migranten rekening mee moeten houden als het ze überhaupt lukt Scandinavië binnen te komen? ,,De mensen zijn ontoegankelijk en onvriendelijk naar nieuwkomers toe. Ze hebben een vaste groep vrienden om zich heen die ze op school hebben leren kennen en hebben geen behoefte aan nieuwe mensen in hun kringen. En hoe noordelijker je gaat, hoe erger het wordt."

Positieve punten?

Is er dan niets dat we van de Scandinaviërs kunnen leren? Vragen wij ons hardop af. ,,Natuurlijk wel. Vooral de economie, gelijke behandeling van geslacht en democratische transparantie is er goed. Ook hebben ze een goede balans tussen hun werk- en privéleven; niemand werkt op een vrijdagmiddag na 15:00 uur, dan zijn ze allemaal druk met zeuren over het weer in hun zomerhuizen", grapt Booth.

Hij begrijpt ook dat het voor mensen uit Derdewereldlanden erg aantrekkelijk is zich, ondanks de door hem veel bekritiseerde levensstijl, in een land als Zweden of Denemarken te vestigen. ,,Zoals ik in mijn boek schrijf, zijn er veel manieren Scandinavië te bekritiseren, maar is het in vergelijking met een land als Somalië een paradijs."