Lisa Vermeij Nieuws 8 mrt 2018, 07:25

Leestijd: 10 minuten

Loonverschillen man/vrouw, zo pak je ze aan!

Verdien jij net zoveel als je mannelijke collega’s? Vandaag is het internationale vrouwendag, een dag waarbij we stilstaan bij de rechten van vrouwen. Hard nodig, want volgens het CBS verdienen vrouwen gemiddeld nog steeds vijftien procent minder dan mannen. Tijd om hier verandering in te brengen, maar hoe maak je de ongelijkheid in loon bespreekbaar bij je werkgever? En nog belangrijker, wat doe je om het loonverschil op te heffen?

De loonkloof tussen mannen en vrouwen is een hardnekkig probleem en als het aan GroenLinks, SP, PvdA en 50PLUS ligt moeten organisaties met meer dan vijftig werknemers elke drie jaar melden wat hun personeel verdient. Is er sprake van een ongelijke beloning en toont het bedrijf geen verandering dan volgt er een boete, dat maakten de partijen eerder deze week bekend.

Probleem niet vanzelf opgelost

Anno 2018 zou het toch niet meer dan logisch moeten zijn dat vrouwen en mannen hetzelfde salaris krijgen. Toch verdienen vrouwen nog altijd gemiddeld vijftien procent minder dan mannelijke collega’s. Soms is daar een goede reden voor, bijvoorbeeld omdat vrouwen vaker in deeltijd werken, maar dat is lang niet altijd het geval.

Het is verboden om een werknemer die hetzelfde werk doet als een collega zonder goede reden een lager salaris uit te betalen. Maar hoe toon je dit aan? Voor een gedupeerde werknemer is dit niet altijd makkelijk en in sommige gevallen weet de persoon niet eens of hij of zij wordt achtergesteld. Volgens GroenLinks-lid Nevin Özütok is nu wel duidelijk dat het probleem „niet vanzelf wordt opgelost”. „Bedrijven laten ongelijkheid in loon bestaan, daarom is het tijd voor deze wet.”

Onderhandelen voor het juiste salaris is niet altijd even gemakkelijk. Hoe maak je het bespreekbaar en wat moet je juist wel en niet zeggen tijdens zo’n gesprek? Wij vroegen drie ervaringsdeskundigen om advies.

Maresa, marketeer: Wees brutaal en duidelijk

Maresa Jacobse (31) werkte acht jaar geleden als marketeer in de toerismebranche, op internet zag zij dat mannen met de gelijke functie zo’n 200 euro meer zouden verdienen. Voor Maresa het moment om tijdens de eerste contractverlenging om een meer salaris te vragen. „Ik heb gelijk ingezet op een hoger salaris. Ik dacht misschien krijg ik het niet, maar dan heb ik het wel gevraagd. In eerste instantie kreeg ik te horen dat het wel heel hoog was en waarschijnlijk niet mogelijk. Een paar weken later had ik opnieuw een gesprek en kreeg toch mijn gevraagde salaris.” Maresa ging er in totaal zelfs zo’n 600 euro per maand op vooruit.

Ze geeft als tip dat je vooral brutaal moet zijn en voor jezelf een duidelijk bedrag moet bedenken. „Kijk op internet wat vrouwen en mannen verdienen, er zijn genoeg sites waar je dat kunt zien. En zet vervolgens in op het hoogste bedrag.” Als je eenmaal het gesprek in gaat, is het volgens Maresa van belang dat je aan de werkgever vraagt hoe zij/hij het vindt gaan. „Gaat het goed? Dan is het het perfecte moment om om salarisverhoging te vragen. Kunnen er dingen beter gaan? Vraag om advies, ga aan de slag met het advies en kom later terug op een salarisverhoging.”

Charlotte, psycholoog: Maak het bespreekbaar en probeer weg te blijven uit je emotie

Charlotte (28) is psycholoog en werkt bij een verslavingskliniek, per toeval kwam ze erachter dat een mannelijke collega meer verdiende terwijl ze hetzelfde werk deden en allebei even oud waren. Na lang twijfelen is ze een gesprek aangegaan met haar baas. „Hij maakte er een stom grapje van en lachte het een beetje weg. Ik moest maar harder gaan werken.” Charlotte liet het er niet bij zitten en vertelde haar werkgever dat ze graag een schaal hoger wilde qua salaris, hetzelfde als haar mannelijke collega.

”Je bent wel lekker voor jezelf aan het opkomen he?"

Als reactie kreeg ze te horen: „Je bent wel lekker voor jezelf aan het opkomen he!” Haar baas wimpelde het af met het feit dat de mannelijke collega die meer verdiende, drie maanden later in dienst was gegaan en toen was er meer budget. Charlotte was razend en voelde zich enorm benadeeld, vooral omdat ze keihard werkte en goede resultaten behaalde.

Daarnaast kwam zij erachter dat andere vrouwelijke collega’s ook minder verdienden. Ze ging wederom het gesprek aan en kwam de volgende dag terug met een concreet voorstel. „Mijn werkgever stelde zich wederom heel macho op en gaf mij een ongemakkelijk gevoel. Ik heb cijfers erbij gehaald, zodat hij kon zien dat ik het hardst werkte en de beste resultaten behaalde. Toen draaide hij wel bij.” Charlotte kreeg uiteindelijk wel meer salaris, maar de manier waarop het ging was erg onaangenaam.

Ze heeft het onderwerp bespreekbaar gemaakt bij andere collega’s. „Vaak is er onwetendheid. Vanuit een bedrijf moet er meer transparantie komen. Als je je team mee hebt, dan komt je baas ook steeds zwakker te staan. De salarisonderhandeling werd uiteindelijk een agendapunt bij de volgende vergadering." Charlotte heeft inmiddels een andere baan gevonden. Toen ze vertelde dat ze weg ging, kwam haar baas ineens met allerlei extra’s.

Check je rechten

Charlotte geeft andere vrouwen (maar ook mannen) graag de tip om uit je emotie te blijven, want daarmee bevestig je helaas het mogelijke vooroordeel. „Blijf rustig en zakelijk. Doe van tevoren research, weet wat je rechten zijn, check de CAO’s, zodat je de juiste feiten onder zijn/haar neus kan schuiven. En stel je nieuwsgierig op in plaats van aanvallend."

Claudia, consultant: Durf op te vallen

Claudia (28) werkt als consultant en kon na een traineeship blijven werken bij een IT-consultancybedrijf. Ze begon tegelijk met vier andere mannen en een andere vrouw. Op een gegeven moment merkte zij dat de mannen meer gingen verdienen. Claudia wilde dit ook en vroeg daarom om meer salaris. „Je moet het gewoon doen, het grootste probleem is dat mensen het niet durven. Mijn andere vrouwelijke collega heeft bijvoorbeeld nooit om meer salaris gevraagd, erg zonde.”

Claudia had van tevoren bedacht hoeveel salaris ze wilde krijgen en heeft daar toen nog 200 tot 300 euro bovenop gedaan. „Je moet altijd hoger inzetten.” Tijdens het gesprek gaf ze aan waarom ze meer wilde verdienen: „Dit moet je baseren op je kwaliteiten, je moet nooit zeggen dat je een huis wilt kopen en daarom meer geld wilt. Overtuig ze van je kwaliteit en durf op te vallen! Laat ze zien waarom je het salaris waard bent.”

Claudia is uiteindelijk zelfs meer gaan verdienen dan haar mannelijke collega’s. „Dat kwam niet alleen door mijn onderhandelingstalent hoor, ik haalde ook gewoon meer opdrachten binnen.” Maar wat nou als je het gesprek niet aan durft te gaan? „Je kunt altijd cursussen volgen of kijk op YouTube daar kun je genoeg tips vinden,” zegt Claudia.

*De echte namen van de ervaringsdeskundigen zijn bij de redactie bekend.

Waarom verdienen mannen meer?

Maar hoe komt het eigenlijk dat mannen meer verdienen dan vrouwen? Volgens Xavier Baeten, hoogleraar Beloningsmanagement aan de Business School Vlerick in België zijn daar twee belangrijke redenen voor: in eerste instantie werken vrouwen eerder in sectoren waar sowieso al sprake is van een minder hoog salaris. „Denk aan de retail, horeca, hotelbranche of de zorg. Mannen werken vaker in de financiële sector, IT-business, chemie of farmaceutische industrie. Daar worden werknemers over het algemeen beter betaald.”

Op deze factor hebben we helaas niet veel invloed, maar op de tweede kunnen we wel invloed uitoefenen. „De tweede reden is dat vrouwen vaak minder geneigd zijn om te onderhandelen over loon. Mannen hechten meer waarde aan geld en zullen ook eerder onderhandelen, dit is gebleken uit diverse internationale experimenten.” Volgens de hoogleraar vertrekken vrouwen vaak vanuit een ander zelfbeeld, ze zijn misschien eerder onzeker en zijn sneller tevreden. Hoogleraar Baeten geeft aan dat als vrouwen gaan onderhandelen voor een betere positie ze ook moeten kijken naar aspecten als vakantiedagen, omgang met ziekte en flexibiliteit ten opzichte van werkgever/werknemer.

Vrouwen vinden salaris niet altijd belangrijk

Sollicitatie-expert Saskia Kerkhof geeft aan dat er verschillende oorzaken zijn waarom mannen meer verdienen dan vrouwen. Salarisverschil zit volgens haar niet perse in geslacht, zo zijn er ook vrouwen die juist meer verdienen dan mannen. Maar ook Saskia ziet tijdens haar werk regelmatig dat vrouwen minder snel onderhandelen tijdens een contractbespreking. Dat is volgens haar ook een van de redenen dat mannen soms meer verdienen. „Vrouwen zijn sneller tevreden en vinden salaris niet altijd even belangrijk.” De sollicitatie-expert geeft regelmatig trainingen en heeft speciaal voor de mensen die het moeilijk vinden een aantal onderhandeltips op een rij gezet.

Tips van de sollicitatie-expert

– „Het klinkt misschien cliché, maar wees brutaal! Blijf niet passief. Ga altijd het gesprek aan, als je blijft afwachten dan krijg je niet snel een hoger salaris. Het beste is om face to face een gesprek aan te gaan.” 
– Ga uit van je eigen kracht! „Vooral vrouwen zijn geneigd om met allerlei argumenten te komen voor een salarisverhoging. Vaak werkt dit juist ineffectief. Laat je persoonlijke situatie achterwege. Je hoeft je baas niet te vertellen dat je gaat trouwen of een huis wilt kopen en daarom meer salaris wilt.” 
– Sta open voor een gesprek. „Je kunt wel heel stellig in je hoofd hebben, ik wil dit bedrag verdienen, dus geef het mij. Maar het is ook belangrijk om open te staan voor de mening van je werkgever.” Vraag bijvoorbeeld wat je werkgever ervan vindt dat je om een hoger salaris vraagt. Hoe kijkt hij/zij er tegenaan? Vaak kom je dan eerder tot de juiste onderhandeling.
– Blijf bij jezelf. „Ja maar deze mannelijke collega of collega x verdient meer, dus ik moet ook meer krijgen.” Met deze drogreden ga je volgens Saskia nooit meer salaris krijgen. „Leg uit waarom JIJ het waard bent om meer salaris te krijgen.”

Transparantie binnen bedrijven

Onderhandelen blijft voor werknemers lastig. Gelukkig zijn er in Nederland een aantal bedrijven waarbij alle salarissen openbaar zijn.

Bij het consultancy-bedrijf Prowareness werken ze met vaste salarissen voor bepaalde functies. 
„Wij zagen dat er bij veel bedrijven onderling vaak onduidelijkheid was betreft salarisonderhandelingen. Het kost veel tijd en energie en dat willen we liever ergens anders in steken,” zegt managing director Denny de Waard aan Metro. Het bedrijf heeft daarom een ‘muur van transparantie’, waar alle bedrijfsgevoelige informatie is opgehangen, inclusief de salarissen en bonussen van werknemers. Zo is het duidelijk waarom iemand een bepaald salaris krijgt.

Formule voor een eerlijk salaris

Ook bij het bedrijf Moneybird (online boekhouding) houden ze van transparantie en eerlijkheid. Het bedrijf heeft in samenwerking met de werknemers een formule ontwikkeld en aan de hand daarvan wordt het salaris bepaald. Zaken die worden meegenomen zijn: het aantal dienstjaren, werkervaring en het behalen van bepaalde omzetdoelen. „Iedereen weet van elkaar wat ze verdienen. Ongeacht of je man of vrouw bent, we willen eerlijke salarissen kunnen neerleggen,” zegt Jorieke Levink, organisatiespecialist bij Moneybird.

Transparantie op de werkvloer is nog lang niet overal de norm. Wil je weten waar je aan toe bent of ben je er niet zeker van of je wel het juiste salaris krijgt? Dan kun je vaak online een salarischeck doen bij sites als loonwijzer.nl of het salariskompas van Intermediair. Als je de juiste gegevens hebt is het tijd om je baas te overtuigen waarom je recht hebt op meer salaris.