Sarah Sitanala
Sarah Sitanala Nieuws 23 okt 2017, 
Leestijd: 3 minuten

Vijf vragen over de nieuwe sleepwet

Vijf vragen over de nieuwe sleepwet
Afluisterapparatuur. / ANP

Vanaf 1 januari 2018 is er een nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (WIV) van kracht. Deze wet wordt ook wel de sleepwet genoemd en heeft vergaande bevoegdheden. Zo kunnen inlichtingendiensten de communicatie aftappen van onschuldige burgers. Volgens de AIVD zou dit ten goede komen aan de nationale veiligheid.

De sleepwet is niet erg populair en daarom is er een initiatief tot een raadgevend referendum in het leven geroepen. Dit referendum heeft niet de bevoegdheid de wet aan te passen, maar kan wel een signaal afgeven aan de regering waarmee duidelijk wordt gemaakt hoe de gewone burger denkt over de wet.

Maar wat houdt deze nieuwe wet precies in en wat betekent het voor de gemiddelde burger? Vijf vragen.

1 Waarom een nieuwe wet?

De oude WIV stamt uit 2001 en is daarom inmiddels behoorlijk achterhaald. In deze tijden werd er namelijk nog niet volop gebruik gemaakt van Facebook en WhatsApp. We communiceerden voornamelijk via de telefoon en sms’jes. En we maakten gebruik van draadloze communicatie. Tegenwoordig verloopt alle communicatie echter over glasvezelkabels. De AIVD laat weten dat er met deze nieuwe wet op een efficiëntere manier een dreiging van buitenaf in kaart gebracht kan worden.

Volgens de geheime dienst is deze wet nodig om ons op deze manier tegen buitenlandse hackaanvallen te beschermen. Veel informatie betekent echter niet per se goede informatie, teveel informatie kan juist ook tegenwerken. En meer data betekent niet automatisch meer veiligheid. Hoe vaak horen we niet na een aanslag dat de dader al bekend was bij de autoriteiten.

2 Wat kan de nieuwe wet?

De nieuwe sleepwet kan worden ingezet om communicatie af te luisteren, ook van niet verdachte personen. Zo kan bijvoorbeeld een hele woonwijk worden afgeluisterd, als daar een verdacht persoon zou wonen. Telefoons, computers en zelfs smart-tv’s mogen worden afgetapt. De verzamelde data mogen met buitenlandse inlichtingendiensten worden gedeeld en hoeft pas na drie jaar te worden weggegooid.

3 Wat zijn de gevolgen van de nieuwe wet?

Als ‘onschuldige’ burger loop je grote kans te worden afgeluisterd door de inlichtingendiensten. De eerste verzameling van informatie is namelijk grof, waardoor er ook informatie tussen kan zitten van onschuldige personen. Zoals gezegd mogen de afgeluisterde gegevens voor maximaal drie jaar worden bewaard. Een telefoongesprek tussen jou en je tante kan dus drie jaar worden opgeslagen.

4 Wat wordt er met de verzamelde gegevens gedaan?

Wij spelen alleen informatie door aan de politie en het Openbaar Ministerie als de nationale veiligheid in het geding komt. „Andere informatie mag niet worden verzameld of opgeslagen. Er moet altijd een aanleiding zijn om in bepaalde informatie te duiken”, aldus de AIVD.

5 Is er een vorm van controle?

Ronald Plasterk – de baas van de AIVD – geeft aan dat er alleen gebruik mag worden gemaakt van informatie als „de minister van tevoren toestemming geeft voor een bepaalde doelgerichte actie. De wet geldt, ook als de druk groot is”. Er is een toezichthouder om te kijken of de minister zich aan de wet houdt en er is een commissie die deze gang van zaken controleert. Deze commissie geeft echter aan dat er geen sprake is van een duidelijk en afgebakend kader in de wet.

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.