Sarah Sitanala Tech 18 jan 2018, 14:59

Leestijd: 3 minuten

5 vragen over veilig internetten en cybercrime

De politie Amsterdam meldde onlangs dat er meer aangiftes binnenkomen van slachtoffers van cybercrime. Het lijkt erop dat hackers het vooral gemunt hebben op ouderen in de leeftijdsgroep van 55 tot 80 jaar.

Misdaadjournalist John van den Heuvel vertelde aan de desk van RTL Boulevard dat het aantal aangiftes de laatste weken in Amsterdam met meer dan vijftig is gestegen, en dat er landelijk al zo’n 7 miljoen euro binnen is geharkt.

Maar wat is cybercrime nu precies en hoe kunnen we onszelf wapenen tegen deze vorm van criminaliteit? Metro sprak met David Janssen, redacteur en analist online veiligheid van de vpngids. Vijf vragen en antwoorden over cybercriminaliteit.

1. Wat is cybercrime?

„Je spreekt van cybercriminaliteit als een elektronisch netwerk, bijvoorbeeld een computer of tablet, het doelwit is van een aanval of misdaad. Bekende vormen van cybercriminaliteit zijn onder meer hacking, phishing en het ontwikkelen en verspreiden van malware.”

2. Hoe gaan hackers te werk?

Hackers maken volgens Janssen voornamelijk gebruik van menselijke tekortkomingen op het gebied van internetveiligheid. Mensen maken regelmatig gebruik van dezelfde of zwakke wachtwoorden die daardoor gemakkelijk te kraken zijn.

Volgens Janssen gaan hackers niet selectief te werk. „Ze maken gebruik van software waarmee ze op grote schaal aanvallen kunnen uitvoeren. Zo worden er zoveel mogelijk systemen aangevallen om te kijken waar er kwetsbaarheden worden gevonden die vervolgens geëxploiteerd kunnen worden. Mocht je ooit gehackt worden, dan is dat dus hoogstwaarschijnlijk geen persoonlijke aanval op jou als persoon geweest. Veelal ben je toevallig meegenomen in een grootschalige, geautomatiseerde aanval.”

Janssen waarschuwt ervoor dat de werkwijze van hackers zich continu evolueert. Waar eerst creditcardgegevens en persoonsgegevens geliefd waren bij een hacker, is het anno 2018 goed te merken dat het interessegebied verschuift naar de handelsmarkten voor cryptocurrency.

„Hoe hackers te werk gaan, hangt ook grotendeels samen met de beweegredenen van een hacker”, aldus Janssen. Zo zijn er steeds meer aanwijzingen dat overheden zich toeleggen op het hacken van politieke tegenstanders. De Amerikanen, Russen en Noord-Koreanen werden hier al eens van beschuldigd. Daarnaast zijn er ook hackers die slechts uit zijn op het hacken van persoonsgegevens om op die manier geld te stelen of identiteitsfraude te plegen. De werkwijze van een hacker zal worden afgestemd op het uiteindelijke doel van de hack.

3. Hoe kun je jezelf ertegen beschermen?

Het is belangrijk de software-update van je besturingssysteem direct uit te voeren. Deze updates zijn er niet voor niets en zorgen ervoor dat beveiligingslekken worden gerepareerd. „Dit betekent ook dat met het uitbrengen van een update, de voorgaande beveiligingslekken bekend worden gemaakt. Hackers kunnen hierop inspelen door meteen een aanval in te zetten.” Het wachten met updaten van je software kan dus directe gevolgen hebben.

Een andere tip die Janssen de lezer wil meegeven is je thuisnetwerk te beveiligen met een VPN-verbinding. „Een VPN versleutelt en anonimiseert al je dataverkeer zodat hackers je data niet meer zo simpel kunnen onderscheppen en inzien. Daarnaast is het goed om veelzijdige, sterke wachtwoorden te gebruiken, regelmatig back-ups te maken van belangrijke bestanden, en je computer of smartphone nooit onbeheerd achter te laten op een openbare plek.”

4. Wat zijn de valkuilen?

De grootste valkuil lijkt de positiviteitsbias te zijn: de kans dat ons iets vervelends overkomt wordt onderschat. Jansen vindt daarom dat het niet de vraag is of je wordt gehackt, maar van wanneer.

„Er zijn op het internet talloze handleiding en onlinecursussen te vinden waarmee je de beginselen van het hacken onder de knie kan krijgen. Ook op scholen wordt tegenwoordig aandacht besteed aan programmeren en hacken. We dienen ons ervan bewust van te zijn dat er steeds meer mensen zijn die kennis hebben van hacken, en dat niet iedereen goede bedoelingen heeft.”

5. Wat kun je achteraf doen?

Ben je slachtoffer geworden van cybercriminaliteit, doe dan altijd aangifte bij de politie.

Het kan als slachtoffer van een hack heel waardevol zijn om te achterhalen waar het fout is gegaan. „Je wordt op deze manier bewust van eventuele kwetsbaarheden in je gegevens”, besluit Janssen.