Julia Osendarp Relaties & seks 26 mrt 2025, 18:16

Leestijd: 7 minuten

Kindertherapeut Marsha Pinedo bekijkt scheiden door ogen van kind en dít kunnen ouders daarvan leren: ‘Laat kind, kind zijn’

Voor een kind is een scheiding een ingrijpende gebeurtenis, maar volgens kindertherapeut Marsha Pinedo (54) kan de manier waarop er gescheiden wordt een groot verschil maken. Ouders spelen hierin een belangrijke rol. Ze legt uit hoe je als ouders ‘goed scheidt’ en vooral rekening houdt met de belangen van het kind.

Hoewel we bij een huwelijk met regelmaat de woorden: ‘Tot de dood ons scheidt’ uitspreken, kan het soms ook zijn dat iets een koppel uit elkaar drijft. Hoewel een beetje ruzie tussen partners op z’n tijd geen kwaad kan, zijn er nu eenmaal relaties die stranden. En ja, daar zijn ook regelmatig kinderen bij betrokken. Soms gaat dat in goede harmonie, maar soms ook niet.

Scheiding door de ogen van kind

Stel, je ouders gaan scheiden en ineens staat de nieuwe vriendin van papa in de woonkamer. Een andere vrouw, in plaats van je eigen moeder, die een nieuwe bank komt uitzoeken. Volgens kindertherapeut Pinedo is het één van de vele situaties waarin kinderen kunnen belanden als twee ouders beslissen om uit elkaar te gaan. En soms vergeten volwassenen dan door de ogen van het kind te kijken.

Elk jaar krijgen 86.000 thuiswonende kinderen te horen dat hun ouders gaan scheiden. Hoewel Pinedo zich tegenwoordig vooral bezighoudt met Relatieexpeditie; over hoe koppels zich door een relatiecrisis heen kunnen bewegen, zag ze in haar praktijk tien jaar lang menig kind voorbij komen dat een scheiding meemaakte. Ze richtte voor kinderen van gescheiden ouders Stichting Villa Pinedo op, een initiatief dat zij inmiddels heeft overgedragen, bedoeld om deze kinderen met elkaar in contact te brengen. En samen met Petra Vollinga schreef ze het boek Aan alle gescheiden ouders, waarin zij ouders leert om goed uit elkaar te gaan, vanuit het perspectief van kinderen.

„Hoe kunnen volwassenen leren kijken door de ogen van kinderen? Dat vind ik een interessant thema. Ouders die scheiden zijn toch nog te vaak met zichzelf bezig en minder met de kinderen.” Ook Pinedo’s ouders gingen ooit uit elkaar. „Ik was pas 2,5 jaar, dus ik kan mijn ouders niet herinneren dat ze nog bij elkaar waren. Maar je hebt je hele leven met je ouders te maken. Bij de groep 8-musical, je eindexamen, trouwerij of de komst van kleinkinderen. En zijn allerlei momenten waar beide ouders, ondanks de scheiding, elkaar in dezelfde ruimte treffen. Mijn ouders blonken niet uit in communicatie. Het is als best lastig om daar tussen te staan.”

Veel dingen veranderen bij scheiding

Alle kinderen die Pinedo in haar praktijk voorbij zag komen, hadden iets met elkaar gemeen. „Een kind denkt dat alleen hij of zij zoiets meemaakt. Ze voelden zich eenzaam, zeker aan het begin van een scheiding. Voor mij was het belangrijk dat kinderen begrepen dat er meer kinderen waren zoals zij.”

Pinedo verzamelde honderden verhalen over kinderen wiens ouders scheidden. Een scheiding schudt de boel namelijk nogal op. „Hoe vertel je dat je uit elkaar gaat? Wat verandert er allemaal? Een nieuwe woning, heen en weer schipperen tussen vader en moeder, nieuwe partners; er verandert een hoop in een korte tijd bij een scheiding. In sommige gevallen is er sprake van ruzie of rechtszaken en moet een kind dingen horen of ervaren waar hij of zij eigenlijk niet mee bezig moet zijn.”

Wrok of verdriet koesteren richting ex-partner

Pinedo moedigt aan om als ouders op goede voet uit elkaar te gaan. Wat is volgens haar een grote misser als je als ouders gaat scheiden? „Dat je denkt dat je na de scheiding van je ex-partner af bent. Eigenlijk begint het pas bij de scheiding. Je moet namelijk samenwerken, afspraken maken en blijven communiceren. Het partnerschap eindigt, maar het ouderschap niet. Realiseer je dat je samen ouders blijft van het kind.”

Hoewel het sommige ouders lukt om op een respectvolle manier uit elkaar gaan, geldt dat niet voor iedereen. „In sommige gevallen kan ook wrok aan de orde zijn. Dat hoort een kind aan de toon en de woordkeuze. Dat je als vader bijvoorbeeld zegt: ‘Ga maar naar je moeder’. Kinderen zijn daar heel gevoelig voor en nemen dat mee. Ze gaan zich gedragen naar de situatie. Daarom vind ik het belangrijk dat ouders beseffen wat er bij een kind gebeurt en zich kunnen inleven.”

‘Kind moet kind kunnen zijn’

De kindertherapeut legt uit dat sommige ex-partners duidelijk uitstralen dat ze elkaar niet kunnen luchten en daarmee tegelijkertijd het kind belasten. „Dat een kind bijvoorbeeld niet openlijk over de andere ouder kan praten of dat er ingewikkelde situaties ontstaan bij het ophalen en brengen. Maar ook dat verjaardagen een probleem worden of dat ouders allebei ergens anders moeten gaan zitten bij een schoolvoorstelling. Heb jij als volwassene na jaren nog steeds een hekel aan je ex-partner? Of ervaar je wrok of verdriet na een scheiding? Zoek dan hulp bij een therapeut, vrienden of familie. Maar laat het kind daar niet de dupe van worden. Het is belangrijk dat je als ouder je eigen rugzak draagt en uiteindelijk je ex-partner leert vergeven.”

Volgens Pinedo kunnen dat soort benarde situaties voor kinderen namelijk extra ingewikkeld zijn. „Het geeft stress en een kind kan bijvoorbeeld steeds minder over zijn of haar ervaringen gaan delen. Daarnaast kan het zijn dat een kind snel volwassen moet worden en niet gewoon kind kan zijn. Het leert wegduiken, opletten met wat hij of zij zegt en op de tenen lopen. Houd de boosheid richting je partner voor je en laat het kind, kind zijn.”

50 procent mama, 50 procent papa

In het leven voor een scheiding vervul je als volwassene twee rollen. „De rol van partner en ouder. Als je samen in een huis woont, loopt dat door elkaar. Maar na een scheiding moet je toch echt gaan samenwerken als ouders. Ook al lukt het niet altijd, het is makkelijker als je over de opvoeding met regelmaat op dezelfde lijn ligt.”

Ze vervolgt: „Uiteindelijk bestaat een kind namelijk voor 50 procent uit DNA van mama en voor 50 procent uit DNA van papa. Kinderen zijn loyaal aan hun ouders. Als je negatief spreekt over (een van) de ouders, raakt dat een kind. Je wijst namelijk een deel van het kind af. Dat realiseren volwassenen zich niet altijd. Eigenlijk moeten we geen oordeel vellen over een vader of moeder. Maak ruimte om openlijk met elkaar te praten, maar laat het kind het tempo bepalen.”

‘Praat over de scheiding’

Zeker niet iedere relatiebreuk eindigt in een gevecht, legt Pinedo uit. „Nee, het is niet zo dat ieder scheidend koppel schade aanricht bij een kind. Er zijn ook ouders die zich zorgen maken over de weerslag van hun scheiding, maar die het samen eigenlijk hartstikke goed doen. Ook kinderen begrijpen de situatie dan.”

Volgens de kindertherapeut is het overigens nooit te laat om over een scheiding te praten. „Ook al is het inmiddels jaren geleden. Dat heb ik bij mijn eigen ouders ook gedaan. Het is heel verhelderend om alsnog het gesprek aan te gaan. Het is belangrijk om je uit te spreken en vragen te stellen.”

Goed scheiden voor de kinderen

Scheiden is nooit leuk, maar idealiter scheiden volwassenen in goede harmonie. „Dat lukt helaas niet altijd. Vaak omdat de één verder is dan de ander. Maar het is goed om daarin samen een besluit te nemen. Dat je samen kunt zeggen: ‘We hebben een mooie tijd gehad, maar het is klaar’.”

Ligt dat besluit op tafel? Dan adviseert Pinedo nog een aantal belangrijke zaken. „Spreek af om niet negatief over elkaar te praten in bijzijn van het kind en zoek hulp of steun bij verdriet of boosheid richting elkaar. Stel daarnaast een aantal basisregels samen op, die je bijvoorbeeld op de koelkast hangt in eventuele nieuwe woningen. Regels die gelden bij zowel papa als mama. Ook is het mooi als je in een nieuw huis een foto van de ex-partner op de slaapkamer van het kind kunt zetten. Het is sterk als je dat als ouder kunt geven. Zo van: ‘Papa woont niet hier, maar hij is wel bij je’. Blijf als ouders met elkaar in dialoog. Opvoeden is nu eenmaal een uitdaging, laat staan als je uit elkaar bent. Spreek af en toe met elkaar af en praat over de opvoeding. En zeg tegen jezelf en elkaar: ‘Wij blijven altijd vader en moeder van dit kind’.”

Mocht je nog wel wat hulp bij een scheiding kunnen gebruiken? In het boek Aan alle gescheiden ouders eindigt ieder hoofdstuk met een QR-code die leidt naar een video waarin Pinedo nog meer tips en adviezen geeft.

Hoe kun je je partner vergeven als die je pijn heeft gedaan? Een relatietherapeut legt uit

Fertiliteitsarts had zelf moeite met zwanger worden en geeft nu tips voor verhogen vruchtbaarheid: ‘Niet geheel maakbaar’

Reacties