Sophie van Bree Relaties & seks Vandaag, 12:03

Leestijd: 8 minuten

Seksuele voorlichting voor volwassenen: seksuoloog Eveline Stallaart geeft tips

We durven steeds meer te praten over seksuele gezondheid. Toch is het pas sinds 2021 dat de clitoris in één biologieboek goed stond weergegeven. Burgemeester Femke Halsema praat over de ‘preutsheidscultus’ en seksprofessor Daphne Gakes benoemt dat veel mensen worstelen met het gezond houden van (solo)seks in een lange relatie of als single. Om je een update te geven van je huidige seksuele voorlichting, spreken we met seksuoloog Eveline Stallaart over de uitdagingen op seksgebied. 

Wist je bijvoorbeeld dat de clitoris circa 10 centimeter lang is, waarvan 2 centimeter zichtbaar is? En wist je dat penetratie wetenschappelijk bewezen eerder vijf minuten dan een half uur duurt?

Perfecte seks bestaat niet

Eveline Stallaart heeft haar eigen praktijk, waar ze laagdrempelige seksuologische zorg biedt aan haar cliënten. Mannen en vrouwen van alle leeftijden krijgen deskundige hulp en advies bij vragen of problemen op het gebied van seksualiteit, intimiteit en/of relaties. Stallaart merkt dat we seks steeds meer zien als een prestatie in plaats van een ontdekkingstocht. „Het moet op een bepaalde manier. Als het dan niet lukt, falen we. Vervolgens gaat de prestatiedruk omhoog. Mensen zitten in hun hoofd en focussen op het goed willen doen. Dan blokkeren ze veel opwinding.”

Piekeren kan een dealbreaker zijn voor genot in een vrijpartij. Stallaart zegt dat het vooral speelt dat we het allemaal zo perfect willen doen. En als het dan niet perfect gaat, vinden we daar wat van. „We balen en gooien de handdoek in de ring of stappen uit een relatie.” Toch staat ze er positief in en benadrukt ze dat je ook kunt kiezen om moeite te doen om te verbeteren en te leren. Hiermee kan je relatie groeien. Maar waarom hebben we toch die droombeelden van het constant vlammen in de slaapkamer?

Stallaart vertelt: „Op sociale media en in porno zien we het perfecte plaatje. Op de socials qua looks en schoonheid, in de porno qua lijven en prestaties. Veel mannen denken dat het ultieme is als de vrouw kan squirten.” Squirten betekent dat door een orgasme vloeistof vrijkomt uit de blaas, waardoor een vrouw alsware spuit – iets wat in porno vaak met een ballonetje in de vagina wordt gefaked. „De mannen krijgen dan een stempel dat ze het goed hebben gedaan, omdat het voor hen obvious is dat de vrouw aan het genieten is.” Stallaart zegt dat je niet hoeft klaar te komen: „Als je gewoon geniet, is het ook genoeg. We moeten terug naar gewoon genieten van wat we doen: het delen van lekkere dingen met elkaar.”

In je kop, uit de seks

Het in je hoofd zitten, helpt niet mee. „We voelen gewoon niet meer”, meent de seksuoloog. Stallaart moedigt aan om weer op ontdekkingstocht te gaan. „Alsjeblieft mensen, ga uit je hoofd, ga in je lichaam.” Het hoofd is vaak door te trekken als oorzaak van veel seksuele problemen. Als je een probleem hebt met het krijgen van een erectie, gaat dat vaak in je kop zitten. Ook pijn bij het vrijen is vaak psychisch. Zo kan het dat je door piekeren, trauma’s of onzekerheid je bekkenbodemspieren heel erg aanspant. Het bewust worden hiervan ziet Stallaart als een verlosser. „Ik denk dat als we die klik snappen, er iets moois gebeurt. Veel mensen denken altijd aan iets medisch – er is iets mis met mijn hormonen, mijn voeding of er is sprake van ziektes. Maar life happens: als het leven ons moeilijke dingen geeft, gaan we in de overlevingsstand en is seksen er niet bij.”

Stallaart benoemt bijvoorbeeld rouw, een burn-out of andere moeilijkheden waardoor er even geen ruimte is voor seks. „Dat is helemaal oké. We moeten onszelf toestaan: ik heb er even geen ruimte voor.” We kennen natuurlijk wel de gemiddelden die verspreid worden in de media. „Er zijn geen gemiddeldes. Of je nou met partner of niet bent, het maakt niet uit of je één keer per jaar of twee keer week seks hebt. Zolang je (beide) tevreden bent is het goed.” 

Klaar met opscheppen: in de actiemodus

Stallaart noemt dat je compassie én passie nodig hebt om je seksleven te verbeteren. Het is in haar ogen vaak simpel om het te veranderen, maar mensen vinden het moeilijk om er iets mee te doen: de drempel is hoog. De norm is opscheppen geworden over hoeveel of hoe goede seks je hebt. „Dan willen we daar aan voldoen en blijven we ons vasthouden aan een vals plaatje.” Als voorbeeld noemt Stallaart dat als je een hele drukke opdracht hebt op werk en daardoor even geen seks hebt, het mooi is om te leren delen. Dan is de seksuoloog vaak niet eens nodig. „Maar het is helaas toch dat we hier niet eerlijk over praten. Het gaat dan zijn eigen leven leiden, vreet de relatie aan of maakt depressief. Mensen, alsjeblieft, als je ergens problemen ervaart, zoek hulp.” 

Stallaart erkent de moeite om te vertellen dat het niet goed gaat, de kwetsbaarheid en het gevoel van opbiechten. Hierom heeft ze zelf ook een online platform, Beterintiem.nl, in het leven geroepen, zodat mensen laagdrempelig zelf aan de slag kunnen met hun seksuele uitdagingen. Stallaart vertelt: „Op het platform kun je zelf met opdrachten en filmpjes aan de slag. Je kunt je relatie én mentale gezondheid redden.” Soms vragen mensen aan haar wat het nou helpt om over seksuele problemen te praten. Maar daar gaat het niet alleen om, zegt Stallaart. „Er openlijk over praten kan helpen, maar in essentie is het op een andere manier denken, kijken en het brein zien.” 

Het sneeuwbaleffect

Net zoals met problemen op elk vlak, geldt dit ook voor seksuele problemen: hoe eerder je erbij bent, hoe beter. Stallaart benadrukt dat seksualiteit invloed heeft op je mentale en fysieke gezondheid. Vaak start het met een niet lekker-lopende relatie of iemand niet goed in zijn vel zit. „Het werkt als een sneeuwbal. Eigenlijk neemt het alles mee op de weg: eigenwaarde, relatie, zelfvertrouwen. Hoe langer je wacht, hoe meer je meeneemt.”

Hoe komen we nou af van dat hoge opschepgehalte en van pure focus op gemiddelden? Stallaart pleit voor voorlichting van jongs af aan en raadt aan om voor iedere leeftijdscategorie een boek neer te leggen om problemen voor te zijn. Ze vertelt dat de voorlichting meegaat met de tijd en er genoeg voor handen is, maar de ouders van nu erg bang zijn dat de informatie de kids juist aanzet tot seks hebben. „Door informatie te geven, kunnen kinderen de juiste keuzes maken op de juiste leeftijd. We beschermen kinderen juist door erover te praten. Als je informatie op hun niveau en leeftijd geeft, ben je alles al voor. Je wil dat ze op kinderniveau leren wat ze op het internet kunnen tegenkomen en dat dat niet altijd voor jouw ogen bedoeld is. Dat dit niet de echte wereld is en zij daar niet iets mee moeten. Zo leer je ze ook over sexting, porno, onveilig internetgebruik en online kinderlokkers.”

Opnieuw leren ontdekken

Stallaart vindt de seksuele (media)voorlichting nog ondermaats. „Professionals doen hun best, maar ouders maken het de scholen ook moeilijk.” Bijvoorbeeld ouders die kinderen thuis houden tijdens de Week van de Lentekriebels. Je leert op school bijvoorbeeld nu grenzen aangeven, zoals het wel of niet ontvangen van een knuffel of hoe het voelt als iemand met een afwasborstel langs je gezicht gaat. Dit zijn de eerste stappen die je voorbereidt om later een gezond seksleven te ontwikkelen.

Veel volwassenen willen het vaak niet horen als het om kun kleine kinderen gaat. „Voor de kinderen is het niet seksueel: ‘Als ik aan mijn piemel trek, geeft dat een grappig gevoel’. Wij volwassenen maken er iets seksueels van en labelen het. Kinderen verwonderen en ontdekken de wereld door te voelen. Dat zijn we als volwassenen verleerd.” Stallaart deelt dat we juist van de mindset van de kinderen mogen leren: ontdekken met gevoel.

Dopamine harken

„Zodra je als mens meer dan dagelijks masturbeert met porno, ga je de gevaarlijke route op. Je gaat dopamine harken, je raakt aan een hoeveelheid dopamine verslingerd. Uiteindelijk ga je steeds verder met randen opzoeken, bijvoorbeeld met extremere porno of seks, vreemdgaan en prostitutiebezoek. Dat kan op die manier de verkeerde kant opgaan, want je moet ergens stoppen.” Daarmee wil Stallaart niet zeggen dat porno kijken fout is, het kan juist inspireren of de opwinding boosten, maar met mate.

Toch is het goed om niet te onderschatten wat bijvoorbeeld een seks- of pornoverslaving met ons kan doen. Porno is een miljardenindustrie en Stallaart ziet schrijnende gevallen. „Mensen denken: het gaat wel weer over, net als een gekneusde knie. Maar je zit vast in patronen, je hebt bepaald gedrag aangeleerd. Daarom is het zoeken naar hulp belangrijk: je gaat nieuw gedrag en nieuwe denkpatronen aanleren.”

Werken aan een optimaal seksleven

„Ik merk dat het echt bijdraagt aan kwaliteit van leven. Ik zie in mijn praktijk mensen in de put zitten die tranen met tuiten huilen en met een oprecht grote glimlach weer weggaan. Voor iedereen is die grote glimlach bereikbaar op dit vlak.” Ook benoemt Stallaart de mensen die hun seksleven een zesje geven en geen direct probleem hebben. „Voor deze mensen valt er ook zoveel leuks te halen zonder te willen groeien naar perfectie, door vooral de nadruk te leggen op plezier en genieten.”

Wat is een fetisj en welke komt het meest voor?

Dilemma: ‘Sinds de geboorte van onze kinderen is ons seksleven doodgebloed, en ik mis het’

Reacties