Julia Osendarp Relaties & seks 7 sep 2024, 14:29

Leestijd: 4 minuten

Dit zijn 4 veelvoorkomende voorspellers van een scheiding, blijkt uit onderzoek

Het bekende psychologen-koppel John en Julie Gottman stelden vier zaken op die kunnen voorspellen dat er een scheiding aankomt. Psycholoog Mark Travers somt ze op en legt uit hoe deze ongezonde gewoonten jouw relatie om zeep kunnen helpen.

De getrouwde Amerikaanse psychologen John en Julie Gottman deden in de jaren 90 baanbrekend onderzoek naar huwelijken en scheidingen. Daaruit konden ze grotendeels voorspellen welke koppels samen bleven en welke uit elkaar gingen.

Psychologen deden onderzoek naar huwelijken

Hun bevindingen leidden tot een aantal basisvoorwaarden die bepalen of een huwelijk gedoemd is om te mislukken. Ze stelden de ‘Four Horsemen of the Apocalypse’ samen. Een naam die verwijst naar een bijbelse metafoor voor het ‘einde der tijden’. Wat betreft relaties bedoelen de Gottmans dat deze vier pijlers een dreigende scheiding kunnen voorspellen.

Psycholoog Mark Travers somt deze vier soorten gedrag op tegenover Psychology Today. Deze gedragingen kunnen ervoor zorgen dat een huwelijk op de klippen loopt.

Vier voorspellers van scheiding

1. Persoonlijke aanval met harde kritiek

Een klein bezwaar of een opmerking over een specifieke actie heeft natuurlijk geen drastische gevolgen. Maar harde kritiek op iemand als persoon kan een directe aanval richting de partner zijn. Koppels zijn geneigd om in plaats van de focus op het probleem in de relatie, kritisch te zijn op de tekortkomingen van de ander. De kritiek richt zich meer op wie hij of zij is, dan op wat hij of zij heeft gedaan.

Travers schetst een voorbeeld. Een bezwaar of opmerking zou kunnen zijn: ‘Ik was gisteravond ongerust toen je niet liet weten dat je uit was met vrienden’. Je noemt jouw eigen gevoelens en richt je op specifiek gedrag, zonder de partner af te keuren. Bij harde kritiek klinkt het eerder als: ‘Je houdt nooit rekening met mij en je bent egoïstisch’. De focus van gedrag verschuift bij zo’n aanpak naar een negatieve blik op het karakter van de partner.

Door woorden te gebruiken als: ‘Jij doet dit altijd’ of ‘jij doet dit nooit’, schilder je je partner consequent af als een gebrekkige of egoïstische dader. Vaak met de bedoeling om iemand de schuld te geven, in plaats van jouw ontevredenheid te uiten. En dan liggen bij de tegenpartij gevoelens van afwijzing, gekwetst worden of boosheid op de loer. Dat kan weer voor verdere problemen in de relatie zorgen.

2. Defensief gedrag

De tweede voorspeller van een scheiding is defensief gedrag. Vaak bedoeld om jezelf te beschermen, maar deze reactie klinkt vaak op zo’n persoonlijke aanval, zoals hierboven omschreven. Bij defensief gedrag kan iemand twee rollen aannemen. De slachtofferrol of de verontwaardigde rol. Bij de slachtofferrol geven we de schuld aan andere factoren en bij verontwaardiging verdedigen we ons met wederzijdse afkeur of kritiek. Dat is dus tegenaanval waarin een partner de ander bekritiseert en afkeurt.

Defensief gedrag vertraagt volgens Travers het oplossen van relationele problemen. Het is namelijk een manier om verantwoordelijkheid te ontlopen. In een gezonde relatie hebben partners niet al te veel moeite om verantwoordelijkheid te nemen of een fout of tekortkoming te erkennen of hun excuses aan te bieden als dat nodig is.

3. Minachting

Een derde voorspeller is minachting, kleineren of denigreren. Dat is een houding waardoor je met bepaalde acties en gedrag neerkijkt op jouw partner. De Gottmans noemen het de ‘gemeenste, meest neerbuigende én grootste voorspeller van een scheiding’. Vaak komt minachting voort uit diepgewortelde wrok of woede.

Minachting kan blijken uit de volgende gedragingen:

• Sarcasme: valse opmerkingen waarmee je jouw partner kleineert.
• Beledigen: aanvallen op het karakter of de intelligentie van jouw partner.
• Uitschelden: denigrerende of vernederende woorden gebruiken.
• Respectloze lichaamstaal: een respectloze houding zoals lachen, met de ogen rollen, bespotten of wegwuiven.

De effecten van deze gedragingen in relaties kunnen funest zijn. Travers noemt aanhoudend gedrag van minachting een duidelijke rode vlag. Door middel van minachting geef je je partner namelijk een waardeloos of minderwaardig gevoel en dat heeft niks te maken met een gezonde en liefdevolle relatie.

4. Afsluiten

Sommige mensen kiezen ervoor om bij relatieproblemen een muur op te trekken en zich volledig af te sluiten van de relatie. Een partner geeft op deze manier de ander signalen dat hij of zij niet meer te bereiken is. De partner luistert niet, loopt weg uit gesprekken, sluit zich af, leidt zich af, houdt zich bezig met andere taken of negeert iemand actief.

Deze laatste pijler steekt vaak de kop op wanneer de bovengenoemde voorspellers te ondraaglijk worden. Partners vermijden de interactie met elkaar, maar daardoor wordt het oplossen van problemen of een poging doen tot verzoening steeds lastiger. De ander krijgt namelijk het idee dat hij of zij tegen een muur praat en krijgt niet de indruk nog door te kunnen dringen of vooruitgang te boeken.

Waarschijnlijk ben of ken jij iemand die tolyamoreus is, maar wat is het? ‘Komt heel vaak voor’

Lang verliefd blijven in een relatie? Daar speelt deze belangrijke factor een rol in, blijkt uit onderzoek

Reacties