Julia Osendarp Relaties & seks 9 mei 2023, 17:04

Leestijd: 4 minuten

Is porno slecht voor je? Onderzoekers over het wel en wee van pornografie

Bijna ieder mens kijkt het of heeft het weleens gezien: porno. In dit digitale tijdperk kost het ons tegenwoordig slechts een paar klikken om toegang te krijgen tot genoeg erotisch filmmateriaal. Maar tegelijkertijd klinkt daar discussie over wat pornografie met ons brein doet. Want is porno simpelweg onderdeel van onze seksualiteit of is het schadelijker dan we denken?

Onderzoekster Dr. Valerie Voon concludeerde dat mensen met ‘dwangmatig seksueel gedrag’ andere hersenactiviteit vertonen bij porno, dan mensen met ‘gezonde controle’. Waarbij zij een vergelijking trok met patronen van drugsmisbruik. De een is vatbaarder voor de nadelige en verslavende effecten van drank en drugs dan de ander, en dat blijkt ook bij porno aan de orde, vertelt ze tegen BBC Science Focus. 

Het onderzoek van Voon is niet het enige dat dat constateert. Meerdere onderzoeken tonen aan dat veelvuldige pornokijkers breinkenmerken vertonen die verslavend of schadelijk bleken. Zo bleek uit onderzoek, dat gepubliceerd werd in JAMA Psychiatry, dat de hersenactiviteit van pornogebruikers kan afnemen of veranderen. Maar Voon legt uit dat het nog ontbreekt aan verder onderzoek om de verslavende werking van porno, wetenschappelijk te onderbouwen.

Steeds meer mensen kiezen er trouwens voor om helemaal geen seks te hebben. Zo zit dat.

Effecten van porno

Voon benadrukt dat er wel degelijk wetenschappelijk bewijs is dat regelmatig pornogebruik leidt tot gewenning en de behoefte aan nieuwe prikkels. Waardoor regelmatige pornokijkers heftigere scenes willen, als ze vaker kijken. Zij laat de term verslaving hier nog niet over vallen, maar weet wel dat dwangmatig seksueel gedrag tot problemen leidt. „In relaties, op het werk of mentale worstelingen.” En ander onderzoek van Voon en haar team constateerde dat de toegang tot online porno, seksverslaafden toegang geeft tot meer en nieuwer materiaal, waardoor de mogelijke verslaving erger wordt.

Hoewel volgens Voon nog veel onderzocht moet worden is zij ervan overtuigd dat veel mensen worstelen met deze pornoproblematiek. „Er is veel schaamte, waardoor mensen geen hulp zoeken. Hoe meer we dit als een stoornis kunnen herkennen, hoe meer we de schaamte eromheen verminderen en mensen wel hulp zoeken.”

Omgang pornografie verschilt per persoon

Psycholoog Neil Malamuth benadrukt ook dat de omgang met pornografie verschilt per persoon. Hij onderzocht jarenlang onder meer of porno kijken invloed heeft op seksistisch, agressief of ander wangedrag van mannen richting vrouwen. Malamuth concludeerde dat voor de meeste mannen het kijken van porno er niet toe leidt dat ze vrouwen anders gaan zien. Maar voor hen die al geneigd zijn om seksistische opvattingen te hebben of zich agressief gedragen, kan porno gevaarlijke neigingen verergeren.

Daarna maakt hij de vergelijking met alcohol. Dat sociaal geaccepteerd en legaal is, net als porno. „Voor sommige mensen kan alcohol hun leven echt ruïneren”, legt Malamuth uit. „Maar voor anderen kan het licht positief zijn, zoals het verlichten van stress of het verbeteren van hun seksleven. Het hangt af van de culturele context en van het individu.”

Voordelen van porno

Neurowetenschapper Dr. Nicole Prause belicht naast de kwalijke kanten van porno, dat een ‘blootvideo’ ook voordelen kan hebben. „Zo kan porno de kijkers kennis laten maken met nieuwe activiteiten die de boel kunnen ‘opfleuren’ in de slaapkamer.” Ook benadrukt de neurowetenschapper dat er onwaarheden rondgaan over porno, zoals dat het libido-verlagend zou zijn of impotentie kan veroorzaken. Onderzoek van Prause toonde aan dat die zorgen niet bewezen werden.

Verder haalt zij aan dat het algehele pornogebruik, hoewel we soms anders denken, sinds de komst van de videorecorder niet is toegenomen. En weer ander onderzoek toont aan dat vrijere toegang tot pornografie het aantal aanrandingen in sommige landen deed afnemen. Prause beaamt dat voor sommigen porno gevaarlijker kan zijn dan voor anderen. „Omdat het bestaande vrouwonvriendelijke overtuigingen en mythen kan versterken.” Waarbij ze pornografische video’s benoemt die verkrachtingen in beeld brengen of insinueren dan je een vrouw moet dwingen tot seks.

Media

Tot slot benadrukt psycholoog dr. Taylor Kohut dat de media ook een grote rol hebben in onze kijk op pornografie en daardoor wetenschappelijk onderzoek lastiger maakt. Hij ontdekte vijf denkwijzen over porno die veel voorkomen in de media. Namelijk: ‘Porno is verslavend’, ‘porno is goed voor relaties’, ‘het gebruik van porno is overspel’, ‘het gebruik van porno geeft je partner het gevoel onbekwaam te zijn’ en ‘porno verandert je verwachtingen over seksueel gedrag’. Volgens hem moeten onderzoekers dan ook waken dat zij niet vanuit deze denkwijzen hun studies benaderen. „De onderzoekswereld heeft meer mensen nodig die bereid zijn om naar de gegevens te kijken en hun politiek en hun problemen buiten beschouwing laten.”

Kiezen voor ‘geen seks’ blijkt een trend, maar waarom?