De risico’s van trouwen in 2018
Vanaf 2018 verandert er het een en ander als je het huwelijksbootje instapt. Trouwde je voorheen automatisch in gemeenschap van goederen, vanaf volgend jaar gebeurt dit standaard in ‘beperkte gemeenschap van goederen’. Lijkt handig, maar er zitten nogal wat addertjes onder het gras, aldus advocate Marcia Geerts. „Dat wetsvoorstel is leuk bedacht, maar het is een juridisch gedrocht.”
Als je op dit moment naar het gemeentehuis gaat en „ja, ik wil” zegt, is alles wat van jou is óók van je partner – en andersom. Dat geldt voor vermogen, maar ook voor schulden. „Als je nu trouwt zonder iets vast te leggen, dan is bijvoorbeeld de schuld van je partner na een scheiding ook voor jou”, legt Geerts uit.
Dat is duidelijk, maar wel een beetje ouderwets. Omdat steeds meer echtgenoten in de dop zich bewust zijn van de risico’s die die aanpak met zich mee kan brengen, kiezen veel stellen ervoor om te trouwen onder huwelijkse voorwaarden. Met een notaris leggen ze afspraken contractueel vast. „Omdat steeds meer mensen op latere leeftijd trouwen, na eerst samengewoond te hebben, zijn zij zich bewuster van de risico’s. Ze hebben immers al iets opgebouwd", aldus Geerts.
Nieuwe wet
Daarop besloot de overheid een en ander aan te passen: binnenkort trouw je niet meer automatisch in gemeenschap van goederen, maar in beperkte gemeenschap van goederen. Dat houdt in dat alles wat je privé had voor het huwelijk, privé blijft. Alles wat je gezamenlijk had voor het huwelijk, valt in de gemeenschap en is 100 procent gezamenlijk eigendom of schuld. Alles wat je verkrijgt tijdens het huwelijk, valt ook in de gemeenschap. Schenkingen en erfenissen vallen automatisch buiten de gemeenschap. Tot zover niet verkeerd, zou je denken. Maar daar denkt Geerts anders over. „Het kan echt veel problemen opleveren.”
Een voorbeeld. Met de nieuwe wetgeving gaat het als volgt: alles wat jullie samen hadden, blijft door het huwelijk gezamenlijk. Maar er zit een addertje onder het gras: Dat ‘gezamenlijke’ valt in de gemeenschap en zo wordt alles 100 procent van jullie samen.
„Stel: je had al eerder samen een huis had gekocht, en – laten we maar even uitgaan van een heteroseksueel stel – de man was 80 procent eigenaar van het huis en de vrouw 20 procent. De man had eigen geld geïnvesteerd. Op het moment van trouwen valt de woning in de gemeenschap en is deze ineens 100 procent van jullie beide. Bij een scheiding wordt die woning dus 50-50 verdeeld. De man is zo 30 procent kwijt aan de vrouw, de vrouw is 30 procent rijker."
„Dat geldt ook voor schulden: als je samen een schuld had, waar de één een groter aandeel in had dan de ander, wordt deze ineens ook gemeenschappelijk. Alles wat je tijdens het huwelijk krijgt, wordt ook gemeenschappelijk. Alles wat je privé had, blijft privé. Ga dat maar eens bijhouden. Eigenlijk zou je daarom een heel administratieboekje moeten bijhouden gedurende het huwelijk, waarin je precies kunt bijhouden wat van jou, en wat van je partner is. Wat wordt betaald met jouw geld, wat met gezamenlijk geld? Dat doet natuurlijk niemand.”
Ellende
Gek, maar altijd nog beter geregeld dan automatisch alle schuld van je ex-partner op je moeten nemen, zou je denken.
Geerts: “Het probleem is dat het wordt gepresenteerd alsof het vanaf 2018 automatisch allemaal goed geregeld wordt en dat je daarom geen afspraken meer hoeft te maken. Ik vrees ervoor dat heel veel stellen denken dat ze niets meer hoeven vast te leggen, maar daar kunnen ze ontzettend de fout mee ingaan. Er komt dan ontzettend veel ellende kijken bij zo’n scheiding, daar kun je van tevoren echt maar beter goede afspraken over gemaakt hebben.”
Millennials
Bovendien is niet alles gemakkelijk op te nemen in huwelijkse voorwaarden, denkt Geerts. „De partneralimentatie vind ik bijvoorbeeld niet meer van deze tijd. Je ziet dat veel millennials ervoor kiezen om minder te werken en meer kwaliteit van leven te ervaren, bijvoorbeeld door te reizen. Dat is natuurlijk prima, maar als je een partner hebt die ervoor kiest om wél veel te werken en geld te verdienen, heb je bij scheiding recht op partneralimentatie. Is dat redelijk? In huwelijkse voorwaarden kan je dit niet uitsluiten. Ik vind het een gemiste kans dat daar niets over is opgenomen in de nieuwe wet.”
Volgens Geerts is het niet alleen maar naïviteit dat ervoor zorgt dat mensen geen afspraken maken over wat te doen als datgene gebeurt wat je toen je ging trouwen nooit had verwacht: een scheiding. “Het is moeilijk om met degene van wie je houdt een zakelijk gesprek te voeren, waarin je natuurlijk met name kijkt naar je eigen financiële positie. Mijn advies is daarom ook: ga vooraf naar een advocaat of notaris. Laat je voorlichten. Maak het bespreekbaar. Wat verwacht je van elkaar? Hoe wil je het regelen? Té veel regels en misschien nog wel meer kleine lettertjes kunnen voor een hele nare vechtscheiding zorgen als je de zaken van tevoren niet goed hebt afgesproken.”