Mirte Vreemann en Roos Ravensbergen Reizen 31 jul 2022, 08:02

Leestijd: 9 minuten

Overdag slapen, ‘s nachts komt het fort tot leven: zo ging Exit Festival 2022 eraan toe

Wanneer de avond valt, dát is het moment dat Exit Festival in Novi Sad, Servië, tot leven komt. Het is een wat gekke gewaarwording voor doorgewinterde festivalliefhebbers in Nederland, zeker als je je bedenkt dat rond 20.00 uur op een festival in Nederland het verdrietige besef ‘het is zo voorbij’ komt binnensluipen. Enfin, in Servië gaat het er overduidelijk níet zo aan toe. Hoe dan wel? Dat lees je in onderstaand uitgebreid festivalverslag van Metro‘s Mirte en Roos.

Een eeuwenoud fort, ergens diep in Oost-Europa. Misschien niet de eerste plek waar je een festival uit de grond zou stampen, maar zeker een heel geslaagde. Het Fort van Petrovaradin is gebouwd in 1692 en als de mensen van toen eens wisten hoe het er 330 jaar later aan toe zou gaan… Wanneer je door de krochten van het Fort loopt, vind je een silent disco, een drum ‘n bass-stage, een reggae-stage, noem het maar op. En dat zijn slechts drie van de ruim veertig stages waar je terechtkunt. ‘Voor ieder wat wils’ is nog nooit zo van toepassing geweest als hier.

Exit Festival 2022: van Reinier Zonneveld en Afrojack naar Nick Cave

Op het festival zelf treffen we meerdere grote artiesten. Van Afrojack en Reinier Zonneveld om maar wat Nederlanders te noemen, naar bijvoorbeeld Nick Cave and the Bad Seeds (zingt onder meer de theme song van Peaky Blinders), Boris Brejcha en Iggy Azalea. Twee andere headliners die wij (letterlijk) tegen het lijf liepen, zijn de Canadese BLOND:ISH en het Oekraïense duo ARTBAT (daarover later meer). En alhoewel het festival ‘s avonds dus pas losbarst, proeft de hele stad Novi Sad naar muziek.

Nog geen twee stappen het centrum in en we wanen ons al op het festivalterrein. Bij vele terrasjes staat luide muziek aan, her en der draait zelfs een dj en toeschouwers veranderen in enthousiast, dansend publiek. Bij een tent hangt zelfs een spandoek met ‘Exit Party’ en door de hele stad hangen posters en spandoeken boven de straat met verschillende artiesten erop. Het is duidelijk: heel Novi Sad staat in teken van slechts één ding. Dit weekend.

Wanneer we eenmaal besluiten richting het festival te trekken, is er sprake van één grote volksverhuizing. Zeker op zaterdag, wanneer we rond middernacht die kant op gaan, is het druk. Iedereen loopt vol verwachting richting het fort, dat je vanaf de brug over de Donau al goed kunt zien. Doe je heel erg je best, dan hoor je zelfs al de eerste muziekklanken. Fijne bijkomstigheid: direct na de entree vind je de mainstage, waar (zoals bij bijna elk festival) de grootste artiesten het podium beklimmen. Je hoeft er dus niet naar te zoeken, maar een rondje over het terrein is absoluut de moeite waard. Van een stage met folkmuziek naar een silent disco: wat je allemaal tegenkomt zal je verbazen.

Datzelfde geldt voor de vele chill- en eetplekken, een stuk meer dan op Nederlandse festivals. Klein minpunt: voor de vegetariërs (en vegans al helemaal) onder ons is het moeilijk. Wij kwamen welgeteld één tentje tegen met vega(n) eten. Patat niet meegerekend.

Vuurwerk als tijdens oud en nieuw

Aan spektakel is al helemaal geen gebrek, al verschilt dat wel per artiest. Bij Nick Cave and The Bad Seeds is het donker, hij loopt in pak over het podium met slechts één licht op hem gericht en wat lichten voor de band. Wat dit optreden extra beladen maakt, is het feit dat de tweede zoon van Nick Cave slechts een maand voor dit optreden overleed. Meerdere keren tijdens het nummer From Her To Eternity kermt hij meerdere keren ‘cry, cry, cry‘ uit of ‘you fucking cry‘. Het moet je smaak zijn, maar het publiek gaat er in ieder geval lekker op.

Hoe anders gaat het eraan toe bij Acraze, die dezelfde main stage omtovert tot een soort oud en nieuw-spektakel. Gouden en rode vuurpijlen vliegen uit het podium, er komt vuur en rook op de maat van de muziek omhoog en het publiek danst erop los: dit is duidelijk ander publiek dan bij de melancholische tonen van Nick Cave.

BLOND:ISH, de Canadese dj met de altijd-kenmerkende knot bovenop haar blije hoofd, staat ons slechts een uurtje voor haar set om 03.00 uur te woord. Of ze hiervoor al eens Servië heeft bezocht, is ze vergeten, want „ik rook heel veel wiet”. Nou, de toon is gezet én ze is in ieder geval eerlijk. Zo ook als ze even later haar set omschrijft als „voorspel”. „Daar zijn Duitsers toch zo dol op?” We maken haar duidelijk dat we Nederlanders zijn, maar dat ook wij daar niet vies van zijn. „Voor vanavond heb ik nul verwachtingen”, vertelt Vivie-ann Bakos, zoals de dj echt heet, over haar aanstaande set. „Het zijn natuurlijk allemaal nieuwe mensen, maar ik ben hier om een connectie te maken, mensen met elkaar te verbinden. We gaan eigenlijk onze relatie verkennen. Het is tijd voor wat voorspel.”

„Ik probeer altijd positieve vibes uit te zenden met mijn muziek, een positieve boodschap. Wat die boodschap is, is niet geheim, maar meestal wordt me niet gevraagd om mijn muziek in woorden uit te drukken, ik laat het gewoon horen”, twijfelt ze als we haar vragen haar set te omschrijven. Maar na een momentje nadenken komt daar toch een antwoord: „Er is meer in het leven dan het lijkt, zo zou ik mijn muziek als gevoel omschrijven. Magie is echt en je kunt alles manifesteren wat je wil, maakt niet uit wat het systeem je vertelt.” Dat gevoel komt ook dubbel en dwars naar voren als ze de duisternis van de vroege ochtend oplicht met haar live set. En wanneer we de eerste tonen van Circle of Life (je weet wel, van The Lion King) horen, weten we dat er iets bijzonders komt.

‘Je kunt de geschiedenis hier echt voelen’

Toch maakt naast de vele artiesten die we zien spelen, ook de locatie veel indruk. BLOND:ISH onderstreept dat: „Er zijn zoveel verschillende vormen en er is zoveel dynamiek. Je kunt hier verdwaald raken en de geschiedenis echt voelen. Het verbaast me eigenlijk dat het toegestaan is om hier een festival plaats te laten vinden. Als je dit bijvoorbeeld in de Verenigde Staten of Spanje zou willen doen, zouden ze het vanwege de heritage waarschijnlijk niet toelaten. We hebben echt geluk dat we hier mogen zijn.”

Om 05.30 uur op maandagochtend, de aller-allerlaatste ochtend van het festival, schuiven we aan bij het Oekraïense duo ARTBAT. Zíj zijn degenen die Exit Festival 2022 afsluiten, en dan écht. Hun set begint om 06.00 uur en duurt tot 09.00 uur. We staan op een verhoging als onze nieuw-ontmoette Oekraïense vrienden het podium beklimmen, de opgaande zon aait net over onze ruggen. Zo lang doorhalen op een festival is ons nog nooit overkomen. Althans, niet met dj’s en andere feestgangers ook nog volop aanwezig. Het gejoel en applaus stijgt omhoog, nog voor ARTBAT de eerste tonen inzet. Het krioelt hier nog van de mensen, niemand lijkt erg zin te hebben om dit weekend voorgoed (nou ja, voor 360 dagen) achter zich te laten.

Toen alles in 2021 stil leek te staan, draaide Exit gewoon door. En ook toen was ARTBAT (samenstelling van de namen Arthur en Batish) aanwezig. „Draaien in 2021 op Exit was zeker heel bijzonder, maar om nu, na corona zonder regels te kunnen draaien, dat is toch wel een stuk fijner. Het is echt een grote eer voor ons om het festival af te sluiten, maar we verwachten dat het publiek ook heel positief is. Iedereen komt samen om van onze muziek te genieten en we willen die verwachtingen ook waarmaken”, vertelt Arthur ons.

„Als dj’s respecteren we dit soort evenementen enorm, omdat voor sommige mensen hier dit de enige keer is dat ze op zo’n manier een festival beleven. Dit is echt een groot ding voor hen. De cultuur rond muziek en het genieten daarvan is voor ons altijd iets om te respecteren. Daarnaast is de vibe hier heel fijn. Elk festival heeft natuurlijk een eigen vibe, maar op Exit is het extra speciaal. En de stage waar wij draaien des te meer: dat is van heel Exit echt the place to be.”

Exit Festival 2023

Mochten we je nog niet overtuigd hebben om Exit toe te voegen aan je festivalagenda van 2023, dan hebben we nog vier dingen die je misschien over de streep trekken:

1. Uitgebreid mensen én dieren kijken

Haal een betaalbare Gin Tonic (2,50 euro), strijk neer op een zitzak en probeer alle West-Slavische talen van elkaar te onderscheiden. Kijk overigens niet gek op als er een hond voorbij loopt, zwerfhonden weten dit festival ook te vinden.

2. Geen tijd om voor te drinken? Dan maar een svo’tje

Als je liever een lang dutje doet voor je richting het festival gaat, hoef je je geen zorgen te maken over het wel of niet voordrinken. De laatste tien minuten lopen staan namelijk overal mensen die shotjes in reageerbuisjes aan je aanbieden. Oh en voor wie een ‘gewoon’ bvo’tje wil: er staan ook veel koelkasten met bier erin op straat.

3. Betaalbaar festivalvoer

Zoals hierboven vermeld zijn de Gin Tonics en de halve leo’s erg schappelijk geprijsd, maar ook het eten is zeker niet duur. Waar je in Nederland voor drie munten (al snel 10 euro) een mager burgertje krijgt, scoor je hier voor ongeveer de helft van de prijs een flinke jongen die je ook nog eens zelf mag beleggen met alles wat er voor je ligt (en dat is veel).

4. Twee keer zoveel tijd

Als je in Nederland naar een festival gaat, ben je je hele dag kwijt én de dag erna flink brak. Maar niet in Servië. Als je je dutjes goed plant, heb je dubbel zoveel tijd. Zo kun je dus een festivalweekend met een citytrip combineren en ook iets van de stad zien, terrasjes pakken en lekker uit eten. Eigenlijk wel fijn, om pas ‘s nachts je dansschoenen aan te doen.

Exit Festival 2023 staat gepland voor 6 – 9 juli. Je kunt je al registreren voor tickets.

‘Lichtjes in de natuur’: 9 lichtgevende en magische plekken op de wereld