Meike van Zandvoort Reizen 22 nov 2021, 19:02

Leestijd: 5 minuten

Rail Away bestaat 25 jaar en is gebundeld in een koffietafelboek, voor een kijkje achter de schermen

Wat voor ellende er in de wereld ook gebeurt, als je kijkt naar het NPO 2-programma Rail Away ben je dat even allemaal vergeten. In een klein half uur word je meegezogen in de rustgevende, langzame wereld van treinreizen. Terwijl je luistert naar de stem van Bob van der Houven, reis je over de bergen van Zwitserland en door de moerassen in Polen. Al 25 jaar lang. En nu is daar dan het boek, dat precies zo voelt als het programma: Het Grote Rail Away Boek.

Het is een echt koffietafelboek. De perfecte grootte om vanuit je luie stoel eens even doorheen te bladeren, met prachtige foto’s en verhalen van de twee programmamakers en auteurs van het boek: Joanne Brouwer en Gerben van Ommen. Metro spreekt met hen over het boek en het door velen geliefde programma.

Rail Away bestaat 25 jaar

Sinds de eerste aflevering in 1996 heeft Rail Away een primetime plek op NPO 2 en is het uitgegroeid tot een populair programma dat steevast ruim een half miljoen kijkers trekt. En zoals Rail Away de afgelopen jaren is gegroeid, zo is ook de liefde voor treinen van Brouwer en Van Ommen gegroeid. Want gek genoeg zijn ze allebei niet echt treinfanaten.

„Ik houd wel erg van aardrijkskunde, landen en reizen”, vertelt Van Ommen. Bij Brouwer gaat het ook vooral om de charme van het treinreizen. „Ook omdat ik een beetje vliegangst heb”, zegt ze. Intussen reizen ze al acht jaar samen met een cameraploeg allerlei bijzondere treinsporen achterna. Waarom? „In Nederland wordt het gezien als reizen van A naar B”, legt Brouwer uit. „Je moet ergens heen, dus je pakt de trein maar.” Van Ommen vult aan: „Maar het is veel meer dan dat.”

Treinreizen door Europa

Reizen met de trein gaat niet altijd soepel. Dat weten de Nederlanders die elke ochtend tijdens de spits in de trein zitten maar al te goed. Maar juist dát maakt het volgens Brouwer zo bijzonder. „Het is een beetje nostalgisch”, vertelt ze. „Door er – zeker bij lange afstandsreizen – doorheen te reizen leer je het land op een hele leuke manier kennen.” Van Ommen geeft een voorbeeld, en vertelt over de eerste treinreis ooit die het duo samen heeft gemaakt, naar Boekarest. „Ik was nog nooit in Oost-Europa geweest”, vertelt hij gepassioneerd. „Ik heb toen urenlang ademloos naar een wereld zitten kijken die ik niet kende.” Als een film die voor hem werd afgespeeld zag Van Ommen paard en wagen en kleine Oost-Europese huisjes met rokende schoorstenen aan hem voorbij trekken. „Ongelofelijk”, vond hij het.

Maar hij realiseerde zich ook hoe zonde hij het vond dat er zoveel mensen zijn die „gewoon met een vliegtuig in de stad worden gegooid”. Volgens de twee programmamakers is het mooie aan treinreizen namelijk dat je vakantie al begint op het moment dat de trein het station verlaat. „Je zit achter het raam met je koffie in de hand naar een wereld te kijken alsof het een toneelstuk is.” Brouwer vult hem aan: „Het is adembenemend.”

‘Je komt in gebieden waar je anders nooit zou komen’

Ook al kent het EO-programma intussen al meer dan tweehonderd treinreizen en Het Grote Rail Away Boek precies vijftig; de twee programmamakers hoeven niet lang na te denken over welke reis zij het mooiste vonden. Of ja, één van de mooiste. Van Ommen begint meteen over een treinreis in Canada, tijdens de Indian Summer, de nazomer. De treinroute heet ook wel de ‘one-day-wilderness excursion’ en duurt vier uur. „Het eerste uur konden we de trein nog filmen, maar daarna verdween het helemaal in de wildernis. We probeerden de trein nog te volgen door de bossen, waar weet ik heel veel hoeveel beren lopen, maar onze verbindingen waren verbroken, we kwamen vast te zitten in de auto…” Brouwer lacht: „Het is een wonder dat ze nog terug zijn gekomen.”

Wel ging Van Ommen nog met de cameraman mee de helikopter in, waar hij omlaag keek op de bomen met prachtige, felgekleurde herfstbladeren. „Ik wist werkelijk waar niet wat ik zag. Zo ongelofelijk mooi.” Dan die van Brouwer, na even twijfelen: „Toch Kroatië”, waar ze op de heenweg al vertraging opliepen in Arnhem en de aansluiting misten in Duitsland. Maar áls je er dan bent: „Je gaat door eindeloze uren groen, door de binnenlanden, slangen langs de rails…”

Van Ommen vult haar aan: „Je komt in gebieden waar je nooit naar op vakantie zou gaan.” En dat is ook precies wat de twee tegen elkaar zeggen tijdens het draaien van Rail Away, dat het eigenlijk leuker is dan op vakantie gaan. „Dan ga je naar een marktje. Hier stap je gewoon op de meest gekke plekken uit de auto om de spoorrails te zoeken.”

En dan nu: Het Grote Rail Away Boek

Na vijfentwintig jaar Rail Away is daar dan nu het boek. De programmamakers hopen op deze manier de lezers nóg meer mee te kunnen nemen in de wereld van Rail Away. „Om een wat breder beeld te geven dan de televisie-uitzending”, zegt Brouwer. Gidsen die hun de mooiste plekken van een land laten zien, bijvoorbeeld, mensen die ze ontmoeten in coupés of beelden van behind the scenes. „Je leest een beetje over hoe het programma gemaakt wordt”, licht Van Ommen verder toe. Net als in het programma „nemen we je even mee naar een andere wereld, die ook gewoon echt bestaat”.

En voor de mensen die dit lezen en echt niks om treinen geven? „Je zou even moeten rondkijken om een globale indruk te krijgen van wat er allemaal mogelijk is met de trein”, zegt Brouwer. „Dan koop je morgen nog een kaartje.” Vooral Zwitserland raden ze aan, waarbij je reist door de bergen, langs watervallen en valleien, en langs het hoogste treinstation van Europa. Van Ommen: „Als je om half negen uit Utrecht vertrekt, ben je om half drie in Bazel, in Zwitserland. Daar kan je met de auto niet tegenop.”

Van 27 tot 30 december én op 3 januari worden er nieuwe Rail Away afleveringen uitgezonden op NPO2.

De 5 mooiste treinbestemmingen van Europa