Madelon de Goffau Health & mind 5 apr 2025, 16:44

Leestijd: 2 minuten

Hoogleraar over ADHD-diagnoses op social media: ‘Iedereen herkent zich in symptomen’

Zit je even op Instagram of TikTok, dan kom je ze al snel tegen. Zelftesten voor ADHD. Maar dat is problematisch, zegt hoogleraar Laura Batstra in het radioprogramma dr Kelder en Co. Want uit die testjes komt vrijwel altijd hetzelfde antwoord: je hebt ADHD.

Ben je vaak te laat, vergeetachtig of wiebelig? Volgens veel social media-testjes heb je dan al gauw ADHD. „Op TikTok kun je jezelf diagnosticeren aan de hand van een lijstje symptomen. Deze symptomen kloppen vaak niet en het is bovendien geen geschikte diagnosemethode”, zegt hoogleraar orthopedagogiek Laura Batstra in dr Kelder en Co.

Invloed van ADHD op dagelijks leven

De hoogleraar benadrukt dat er een noodzaak voor een diagnose is wanneer iemand niet meer naar behoren kan functioneren. „Kun je niet meer werken? Lukt het je niet meer om sociale contacten te onderhouden? Alleen in zulke gevallen zou een psychiatrische classificatie gesteld mogen worden.”

Heel veel mensen zullen zich in de symptomen herkennen, zegt Batstra. „Iedereen vergeet zijn sleutels en iedereen vindt het lastig om zich te concentreren op dingen die minder interessant zijn. Maar het gaat echt om het functioneren.”

In de testjes op social media worden er volgens Batstra ook allerlei gedragingen bij gehaald, die geen ADHD-symptomen zijn. „Dat heet concept creep, waarbij je het concept steeds breder maakt en iedereen erin past.” Ongeveer 5 procent van de mensen zou ADHD hebben, aldus Batstra.

Dat social media-testjes onbetrouwbaar zijn, ligt voor de hand. Maar het probleem is volgens Batstra fundamenteler. „Je krijgt dat steeds mildere gevallen hulp gaan zoeken in de GGZ, en die stroomt over. Mensen die de hulp het hardst nodig hebben, die staan op wachtlijsten.”

Ritalin

In 2023 slikten ongeveer 85.000 kinderen Ritalin. Dat dat te veel is, wordt ook bij huisartsen erkend, zegt Batstra. „En toch blijft het gebeuren, omdat heel veel factoren meespelen. Scholen zetten soms bijvoorbeeld ouders onder druk omdat ze graag willen dat kinderen onderzocht worden, omdat de leerkrachten zelf zo onder druk staan. Ook kunnen kinderen met een diagnose meer tijd krijgen voor toetsen.”

Volgens Batstra is het essentieel dat diagnoses gesteld worden op het moment dat het problemen in het functioneren oplevert. „Op het moment dat jij specifieke eigenschappen goed weet in te zetten, of in een omgeving zit die jou goed kan sturen naar een beroep dat bij jou past, dan is er geen probleem. Maar als we tegen een kind dat zich moeilijk kan concentreren, blijven zeggen: ‘Ik vind het toch heel belangrijk dat je de havo en je studie afmaakt’, en dat lukt maar niet. Misschien kun je zo’n kind beter adviseren om een creatieve opleiding of beroep te zoeken.”

Dronken op de fiets stappen: mag dat eigenlijk wel?

Ouders in Hello Goodbye verloren twee zoons: ‘Vertrouwen krijgt een knauw’

Reacties