Hendriëlle de Groot Health & mind Vandaag, 07:59

Leestijd: 6 minuten

Lichttherapiebrillen zijn een trend: helpen ze tegen winterdepressie?

De dagen zijn grauw en somber en bij veel mensen heeft dit een negatief effect op hun humeur. Ze krijgen een  winterdip of erger: een winterdepressie. Waar eerst de traditionele lichtlamp hulp bood, is dit nu de lichttherapiebril. Wat kunnen we verwachten van deze brillen en lichttherapie in het geheel? Kunnen ze echt helpen bij depressie, somberheid, angst en slaapstoornissen, of is het meer een tijdelijke oplossing voor de winterse dip?

De donkere en koude wintermaanden kunnen voor veel mensen zwaar vallen. Korte dagen, de zon laat zich maar weinig zien, het weer is guur: dit alles draagt bij aan een sombere sfeer. Voor sommige mensen gaat dit verder dan de bekende winterdip. Een winterdepressie, ook wel seizoensgebonden depressie genoemd, treft jaarlijks miljoenen mensen. De symptomen komen vooral tot uiting in de herfst en winter. Symptomen zijn prikkelbaarheid, een laag energieniveau en verstoord slaapritme.

Wat is lichttherapie?

Zonlicht speelt een cruciale rol in het regulieren van onze stemming. Bij een gebrek aan zonlicht kunnen we ons somber, lusteloos en uit balans voelen. Door het gebrek aan natuurlijk daglicht, wordt ons ritme verstoord. Niet alleen ons slaapritme, maar ook het ritme dat bepaalt hoe wij ons voelen gedurende de dag.

Lichttherapie helpt dit weer in balans te brengen, door blootstelling aan kunstmatig licht dat natuurlijk zonlicht nabootst. Daardoor komt de productie van serotonine weer op gang, een neurotransmitter die een belangrijke rol speelt bij het bepalen van onze eetlust, stemming en slaap.

Een tekort aan serotonine kan leiden tot depressieve gevoelens. Wat begint met een winterdip, kan al snel ontaarden in een verergering van symptomen, tot zelfs een winterdepressie. Door lichttherapie lijkt de stemming te verbeteren, klachten van somberheid en angst nemen af, doordat het serotoninepijl weer op gang komt. Maar in plaats van grote lampen, kunnen lichttherapiebrillen een gebruiksvriendelijke oplossing bieden.

Vraag naar lichttherapiebrillen wordt steeds groter

Willem Jan Handlogten van AYO Nederland bevestigt dat de vraag naar lichttherapiebrillen steeds groter wordt. Sinds 2020 verkoopt AYO Nederland deze brillen en het merk heeft inmiddels een groeiende populariteit bereikt. „In Nederland zien we de vraag toenemen. De meeste mensen gebruiken ze tegen somberheid en energieproblemen, maar ook steeds meer sporters gebruiken ze voor en na wedstrijden.”

Volgens Handlogen is de eenvoud van het gebruik een belangrijke factor in de groeiende vraag. In tegenstelling tot traditionele daglampen, die vaak vereisen dat je langere tijd op één plek blijft, kun je de bril dragen terwijl je andere dingen doet, zoals tanden poetsen of schoonmaken.

Lichttherapie tegen depressie en somberheid

Lichttherapiebrillen worden vaak toegepast om de symptomen van seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD) te verlichten, een depressie die in de wintermaanden verergerd kan worden door een gebrek aan natuurlijk licht. Handlogten vertelt: „Lichttherapie kan helpen bij winterdepressie, dat is voor sommige mensen een ingrijpende aandoening. Mensen kunnen er meer energie van krijgen en het kan helpen tegen somberheid, en vooral de slaapkwaliteit verbeteren.”

Dit effect komt voort uit de invloed van licht op je biologische klok, waardoor je serotonineproductie een boost krijgt en je stemming verbetert. Voor mensen die worstelen met de winterdip kan het dagelijks gebruik van een lichttherapiebril, bijvoorbeeld 20 tot 30 minuten in de ochtend, zorgen voor een merkbare verbetering van hun humeur en energie. Maar je kunt ook andere dingen doen om je serotoninepeil op te krikken, bijvoorbeeld voldoende bewegen en gezond eten.

Lichttherapie tegen slaapproblemen

Een ander belangrijk voordeel van lichttherapiebrillen is het vermogen om slaapproblemen te verhelpen of te verminderen. Veel mensen hebben last van verstoorde slaap. „Veel mensen die worstelen met slaapproblemen vallen voor de tv in slaap en worden midden in de nacht weer wakker, terwijl hun lichaam klaarwakker is”, legt Handlogten uit.

Dit kan wijzen op een zogenoemde ‘vervroegde slaapfase’. „Lichttherapie kan in dit geval helpen om je slaap verder weg te duwen, zodat je beter door kunt slapen”, zegt Handlotgen. Dit effect wordt bereikt door het juiste gebruik van licht: door de bril te dragen ongeveer twee uur voor het slapen, kun je je slaap-waakcyclus versterken en het gemakkelijker maken om in slaap te vallen op het gewenste tijdstip.

Voor mensen die werken in ploegendiensten of vaak last hebben van jetlag, kan lichttherapie helpen om het bioritme sneller te herstellen. Handlogen voegt daaraan toe: „Ploegendiensten of nachtdiensten kunnen moeilijk zijn voor je biologische ritme. Lichttherapie helpt om je ritme te stabiliseren, en steeds meer zorginstellingen en politie gebruiken ze voor hun medewerkers.”

Lichttherapie in de praktijk: de voordelen van lichttherapiebrillen

Lichttherapiebrillen bieden een aantal voordelen ten opzichte van traditionele daglichtlampen. Ze zijn draagbaar, wat betekent dat je ze kunt gebruiken terwijl je je dagelijkse bezigheden uitvoert. „Met een lichttherapiebril kun je bijvoorbeeld je tanden poetsen, koken of door het huis lopen, zonder dat je stil hoeft te zitten op één plek”, zegt Handlogten. Dit maakt het voor veel mensen gemakkelijker om lichttherapie in hun routine op te nemen, zonder extra tijd te hoeven vrijmaken.

Daarnaast neemt de bril ook de twijfel weg die mensen vaak ervaren bij traditionele lichttherapielampen. „Met de lampen moeten mensen zich vaak afvragen of ze wel dicht genoeg bij de lamp zitten, of ze voldoende licht krijgen. Met een bril kun je gewoon doorgaan met je dagelijkse activiteiten en weet je zeker dat je voldoende licht krijgt.”

De meeste mensen die een lichttherapiebril gebruiken tegen somberheid of winterdepressie hebben vaak maar één sessie van 20 tot 30 minuten per dag nodig. Hoewel sommige mensen de bril ook gebruiken tijdens een middagdip, raadt Handlogen het niet aan om meer dan twee sessies per dag te doen.

Lichttherapiebrillen en veiligheid

Hoewel lichttherapiebrillen een effectief hulpmiddel kunnen zijn, zijn er enkele voorzorgsmaatregelen waar je rekening mee moet houden. Handlogten benadrukt: „Als je last hebt van bepaalde oogaandoeningen of als je onder behandeling bent voor een depressie, is het belangrijk om eerst met je arts te overleggen voordat je een lichttherapiebril gebruikt.” Dit geldt ook voor mensen die medicijnen gebruiken of gevoelig zijn voor licht.

De vraag naar lichttherapiebrillen blijft groeien. „We verkopen momenteel vele lichttherapiebrillen per dag, vooral tussen september en eind februari”, vertelt Handlogten. „De eerste grauwe en donkere dagen zijn vaak het moment waarop de vraag stijgt, omdat mensen zich bewust worden van de invloed van winterdepressie.” Handlogen gelooft dat de acceptatie van lichttherapiebrillen alleen maar zal toenemen, gezien de wetenschappelijke onderbouwing van de effectiviteit van lichttherapie.

‘Winterdepressie is niet te onderschatten aandoening’

Hoewel het momenteel nog beperkt is, wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar de vergoeding van lichttherapie, met de verwachting dat meer zorgverzekeraars binnenkort vergoedingen gaan aanbieden. „Winterdepressie is geen aandoening die je moet onderschatten”, zegt Handlogten. „De voordelen van lichttherapie zijn wetenschappelijk bewezen, en steeds meer mensen ontdekken de positieve effecten voor hun slaap, stemming en energie.”

Meer weten over gezondheid? In deze stukken helpen we je op weg:

• Volgens een klinisch neuropsycholoog is een geneesmiddel voor Alzheimer nog lang niet in bereik. Wel tipt hij dingen die je kunt doen om het risico op dementie te verlagen.
• Soms eet of gebruik je jarenlang een product, waar je ineens een allergie of intolerantie voor ontwikkelt. Hoe kan dat?
• Er zijn apparaten waarmee mensen, ook zij die kerngezond zijn, 24/7 hun bloedsuiker kunnen meten. Heb je daar iets aan?
• Iedereen is tegenwoordig moe. Misschien jij ook wel, misschien zelfs meer dan normaal. We spraken een expert over de oorzaken van (toenemende) vermoeidheid.

Bang voor extra kilo’s? Zoveel moet je eten om één kilo aan te komen

Dit doet een maand zonder alcohol met je lichaam

Reacties