Lisanne van Marrewijk Health & mind 1 dec 2024, 08:00

Leestijd: 4 minuten

Iedereen is weleens alleen, maar wat kun je doen als je je eenzaam voelt?

Alleen zijn is heel normaal en hoeft niet erg te zijn. Maar soms kun je je opeens eenzaam voelen: het gevoel dat niemand er voor je is en je er alleen voor staat. De meeste mensen voelen zich weleens alleen, maar wat kun je doen als een gevoel van eenzaamheid je overvalt of je welzijn negatief beïnvloedt? Is het een teken dat je socialer wilt zijn? En hoe kun je alleen zijn omarmen en de positieve dingen ervan inzien?

Metro spreekt met een psycholoog over dit onderwerp.

Alleen zijn vs. eenzaam zijn

Alleen zijn en eenzaam zijn, zijn twee verschillende dingen. Kort gezegd is eenzaamheid meer dan alleen fysiek alleen zijn. Judith Klenter is psycholoog bij OpenUp en legt uit: „Eenzaamheid is een emotionele lading die je koppelt aan alleen zijn. Je hebt het gevoel dat er niemand is, misschien zelfs dat niemand om je geeft. Dat maakt eenzaamheid pijnlijk. Alleen zijn is neutraal, maar eenzaamheid voelt alsof je tekortkomt in je behoefte om ergens bij te horen.”

De behoefte aan een gevoel van verbondenheid zit diep in ons geworteld. Klenter wijst op de evolutionaire basis: „Vroeger was erbij horen cruciaal om te overleven. Dat gevoel zit nog steeds in ons systeem. Als je dus merkt dat je contact mist en dat niet zomaar kunt oplossen, voelt dat als een groot gemis.”

Waarom voelen we ons tegenwoordig vaker eenzaam?

Eenzaamheid lijkt een steeds groter thema in de maatschappij. Klenter ziet daar verschillende oorzaken voor. „Sociale media spelen een grote rol. Ze geven je het idee dat je verbonden bent, maar echt contact – zoals een goed gesprek – ontbreekt vaak. Bovendien kan de perfectie die je online ziet het contrast met je eigen leven vergroten. Dat maakt het extra confronterend als je al eenzaam bent.”

Daarnaast zijn er minder traditionele structuren die mensen samenbrengen. „Vroeger gingen mensen bijvoorbeeld elke zondag naar de kerk of spraken ze vaker af met buren. Die vanzelfsprekende sociale rituelen zijn er minder, terwijl we wel een druk leven hebben met werk en andere verplichtingen. Contact moet nu bewuster gepland worden.”

Ook het seizoen kan meespelen: „In de winter hoor ik vaker dat mensen zich eenzaam voelen. Het zijn donkere dagen en er is minder spontane interactie.”

Hoe ga je om met eenzaamheid?

Het is belangrijk om te begrijpen wat je gevoelens je vertellen. Klenter: „Eenzaamheid is een teken dat je behoefte hebt aan contact. Mensen zeggen weleens dat je eerst blij moet zijn met jezelf, maar dat is in mijn beleving slechts deels waar. Je hebt immers een evolutionaire behoefte om tijd met anderen door te brengen, of je nu wel of niet blij bent met jezelf. Dat mag je erkennen zonder schaamte; eenzaamheid is heel menselijk.”

Wat kun je vervolgens doen?

1. Maak de tijd met jezelf leuk. Leer jezelf kennen en ontdek wat je leuk vindt om alleen te doen. Klenter: „We zien dat mensen die met zichzelf geen leuke dingen doen en alleen maar taken uitvoeren, zoals de was doen, minder positief in het leven staan. Ook leuke dingen met jezelf doen, helpt om je beter te voelen en geeft energie.”
2. Wees lief richting jezelf. Probeer strenge gedachten te doorbreken en jezelf te vertellen dat het normaal is om soms alleen te zijn. „Observeer je gedachten en laat ze weer voorbij gaan zonder erover te oordelen. Zie het als een wolk, soms is die grijs, soms blijft die langer, maar hij gaat altijd weer voorbij.”
3. Probeer je sociale contacten uit te breiden. Eenzaamheid vertelt je dat je op zoek bent naar verbinding, onderstreept Klenter. Investeer in de vriendschappen die je al hebt en ontdek hoe je nieuwe mensen kunt ontmoeten. „Vraag je af wat je leuk vindt om te doen en hoe je dat aan een sociale activiteit kunt koppelen”, zegt de psycholoog. „Lees je graag? Kijk dan eens naar een boekenclub.”
4. Wees eerlijk over je gevoel. Het maakt ruimte voor begrip en mogelijk zelfs voor oplossingen. „Je hoeft je niet te schamen voor eenzaamheid, je erover uitspreken kan juist helpen”, zegt Klenter.

Je eenzaam voelen is menselijk

Eenzaamheid raakt iedereen weleens, maar het gevoel hoeft niet blijvend te zijn. Merk je dat je er niet bovenop komt en je je sterk eenzaam voelt? Zoek dan hulp, adviseert Klenter. Je hoeft het niet alleen op te lossen; ga in gesprek met een goede vriend, kennis, familielid, bel de Luisterlijn of zoek professionele hulp. De huisarts kan je doorverwijzen naar een psycholoog.

Herken je jezelf in deze eigenschappen of dit artikel en wil je hier met een professionele hulpverlener over praten? Praat dan gratis en anoniem met de MIND Hulplijn. 

Verslavingsarts legt uit hoe langdurige klachten na recreatief gebruik partydrugs ontstaan én weer verdwijnen

Op latere leeftijd ineens allergisch of intolerant? Een expert legt uit hoe dat zit

Reacties