Lagom: is dit het Zweedse geheim voor een gelukkig leven?
Je hoort overal over mindfulness, meditatie en ontspullen, maar de Zweden hebben al eeuwenlang hun eigen geheim voor een gebalanceerd leven: ‘lagom’. Het woord betekent zoiets als ‘net genoeg’; niet te veel, niet te weinig. Wat kunnen we leren van dit Scandinavische principe? En belangrijker nog: worden we er ook echt gelukkiger van?
Metro duikt in de wereld van lagom en vraagt een expert naar haar visie.
Lagom in een notendop
Het Zweedse gezegde luidt: ‘Lagom är bäst’, wat zoiets betekent als: gewoon genoeg is het beste. Dat gezegde bestaat al jaren, maar in 2017 verschenen er ineens verschillende boeken over. Het Zweedse begrip zou het geheim zijn naar een gelukkig leven, zo beschrijft de Brits-Zweedse auteur Niki Brantmark het op de cover van haar boek. Brantmark verhuisde in 2004 van Londen naar Zuid-Zweden. In 2011 startte ze een interieurblog over Scandinavisch wonen. Ook schreef ze het boek Lagom, The Swedish Art of Living a Balanced, Happy Life.
De psychologie achter ‘precies genoeg’
Lagom schetst de manier waarop de Zweed in het leven staat. Het gaat daarbij niet om veel, meer en beter, maar eerder om gematigdheid en tevreden zijn met wat je hebt. „In essentie draait lagom om genieten van het leven zonder overdaad”, legt Brantmark uit. „Dat idee van ‘niet te weinig en niet te veel, maar net genoeg’ stimuleert om alles met mate te doen. Dat helpt om realistische verwachtingen te hebben en minder druk en stress te ervaren.”
Je kunt lagom op van alles betrekken: je kleding, je interieur, je leefstijl, je voeding, noem het maar op. „Je streeft niet naar meer of beter, maar richt je je op de eenvoudige dingen in het leven. En dat brengt balans, welzijn, tevredenheid en is duurzamer.”
Diep in de Zweedse cultuur geworteld
Het woord zit diepgeworteld in het leven van de Zweed, weet Brantmark. „Je ziet het bijvoorbeeld in de werk-privébalans die in Zweden wordt nagestreefd. Ze nemen regelmatig koffiepauzes die ze fika noemen en gaan op tijd weg van kantoor. Ook in sociale interacties gaat lagom op. Zweden geven de voorkeur aan een kalme, respectvolle toon waarbij niemand het gesprek domineert en iedereen zich betrokken voelt.”
De Nederlandse Sofieke Temmink doet haar PhD aan het Karolinska Institutet in Stockholm en woont al bijna drie jaar in de hoofdstad. „Ik zie die lagom-houding ook op de werkvloer terug”, vertelt ze. „Mijn collega’s zijn rustig en eisen niet zo snel de aandacht op. In Nederland is de werkvloer daarentegen een stuk drukker en luider. Ook wordt er hier echt op gelet dat iedereen zijn mening kan geven en er naar iedereen wordt geluisterd.”
Een ander voorbeeld van lagom zie je volgens Niki Brantmark in de Scandinavische interieurs. Zweden kiezen voor less is more en gaan voor kwaliteit boven kwantiteit. Ze investeren graag in een duurder meubel dat langer meegaat en misschien wel generatie op generatie wordt doorgegeven.
Lagom in de praktijk
Zelf is Brantmark ongemerkt ook meer lagom gaan leven, nu ze al ruim twintig jaar in Zweden woont en getrouwd is met een Zweed. „Ik leg bewust mijn telefoon en laptop weg aan het einde van de werkdag, zodat ik bewust bij m’n gezin of vrienden kan zijn. Ook fiets en wandel ik overal naartoe en heb zo al genoeg beweging in m’n dagelijkse routine. Het zijn kleine dingen, maar het maakt me een stuk kalmer en meer tevreden.”
Voor Temmink geldt dat ze voor sommige dingen in haar leven in Zweden meer rust en balans heeft gevonden. „Met name de natuur speelt daar een rol in. Ook al is Stockholm de hoofdstad, er is genoeg natuur naast de deur waar je lekker kunt hardlopen of hiken. Maar gestrest ben ik als PhD-kandidaat helaas nog wel”, lacht ze.
Hoe leef je lagom?
Hoe doe je dat dan: lagom leven? „Een goed beginpunt is om je dagelijkse keuzes bewust en met gematigdheid te maken”, zegt Brantmark. Dat kan al heel simpel. „Stel bijvoorbeeld een limiet in op je schermtijd en zet je (werk)notificaties uit. Gematigd omgaan met technologie en jezelf niet verliezen in sociale media of apps, helpt om bewustere keuzes te maken.”
„Probeer daarnaast duurzame keuzes te maken, bijvoorbeeld door alleen te kopen wat je nodig hebt. Focus op de kwaliteit van nieuwe spullen in plaats van de hoeveelheid spullen die je hebt of wilt”, zegt Brantmark.
Een andere manier waarop Zweden prioriteit geven aan lagom, is door tijd door te brengen in de natuur. En laat daar in Zweden precies genoeg van zijn. Pun intended. Brantmark: „Veel inwoners nemen in de zomer drie of zelfs vier weken vakantie om naar een zomerhuisje of de camping te gaan. Dat helpt om los te koppelen van werk en langzamer te leven.”
Vind jouw ‘genoeg’
Lagom leven is niet moeilijk, eerder voor de hand liggend. Alleen drijven we daar in onze gehaaste wereld vol tech, AI en perfecte plaatjes al gauw – en vaak onbewust – van weg. Maar wie daarin bewuste keuzes leert maken, vindt meer rust, balans en tevredenheid. En dat is juist in deze tijd belangrijker dan ooit, onderstreept Brantmark.
Adem als medicijn voor lichaam en geest: gebakken lucht of roze wolk?