Julia Osendarp Health & mind 13 okt 2023, 15:46

Leestijd: 5 minuten

Maakt je brein overuren en heb je weinig rust en tijd? ‘Deze oefening maakt je de baas over je gedachten’

Twee minuten je ogen dicht, de focus op je ademhaling en een denkbeeldige driehoek bij de bovenlip, langs de neusvleugels, naar je ogen. Alleen ademen, nergens aan denken. Simpel toch? Schrijver en ademhalingsavonturier Koen de Jong (44) verzekert je: „Ergens in die twee minuten plopt een gedachte in ons brein op.” En volgens hem is het tijd om die wervelwind aan gedachten te leren temmen.

De Jong schreef verschillende boeken over sport en ademhaling, onder meer met bekende gezichten als Wim Hof en Metro-panel deskundige Bram Bakker. Maar in zijn nieuwste boek Tem je Brein legt de schrijver uit hoe we dagelijks overspoeld worden door allerlei (onnodige) gedachten en we daar best wat meer grip op kunnen krijgen.

Koen de Jong schreef Tem je Brein

Achttien jaar geleden zat De Jong, naar eigen zeggen, niet goed in zijn vel. „Ik dronk veel, gokte en voelde me somber. Ik las een artikel over meditatie en meldde me impulsief aan voor een meditatiecursus.” Wat hij niet goed had ingeschat, was dat deze 10-daagse cursus in stilte plaatsvond en hij elf uur per dag moest mediteren. „Ik had nog nooit een minuut gemediteerd. De cursus begon met de bovengenoemde oefening en ik werd helemaal gek.”

Hoewel De Jong het liefst na een dag de handdoek in de ring wilde gooien, maakte hij de cursus af. „Toen ik thuiskwam, wilde ik nooit meer mediteren. Maar na een half jaar begon ik verschil bij mezelf te merken en wist ik dat er iets veranderd was.”

‘Gedachten nemen de boel over’

Dat denken, oftewel onze gedachten, bepaalt volgens De Jong voor een groot deel hoe we ons voelen en gedragen. „Iedere handeling begint met een gedachte. Die gedachtestroom kan 24 uur per dag doorgaan. En dat betekent dat wanneer je op iedere gedachte reageert, je gedachten je de baas worden.”

Maar dat is volgens de schrijver niet nodig. „Je hoeft niet met iedere gedachte iets te doen. En dat kun je trainen. Uiteindelijk leer je je eigen gedachten te herkennen en kun je kiezen of je er iets mee doet. We denken allemaal dat we zelf bepalen wat we denken, maar als je aan de oefening begint, realiseer je je dat dat niet zo is. Gedachten ploppen gewoon op en nemen de boel over.”

Brein temmen en trainen

Maar waarom denken we eigenlijk zoveel? „Dat is natuurlijk complexe materie, maar de afgelopen tientallen jaren zijn wij fysiek steeds minder gaan doen. We kunnen de hele dag zitten en denken. Door iets fysieks te doen zoals tuinieren, sporten, dansen, wordt het denken minder.” Volgens de schrijver is het zitten en denken in onze cultuur en leven inmiddels behoorlijk vastgeroest. „Dat leren we op school. Je zit urenlang de in de klas de tafels in je hoofd te stampen en we onderdrukken dat we soms willen rennen of springen. Denken wordt in deze maatschappij beloond, terwijl fysieke inspanning de kop in wordt gedrukt.”

De oefening die aan het begin besproken werd, is de tool om sommige gedachten leren los te laten. Je doet je ogen dicht, let op je ademhaling in de bovengenoemde driehoek en merkt vrij snel dat er gedachten opborrelen. „Het is de truc om steeds weer terug te gaan naar de oefening, ook al nemen je gedachten de boel over. Daarmee oefen je dat als een gedachte opkomt, het niet vanzelfsprekend is dat je er iets mee moet doen. Als je dat iedere keer traint en herhaalt, leer je van een afstandje naar je eigen gedachten te kijken.”

Koen de Jong: ‘Zeeën van tijd’

En als je dat een beetje onder de knie hebt, wat levert dat dan op? „Veel rust, maar je gaat je ook anders gedragen. Niet alleen het denken bepaalt je beslissingen, maar ook je intuïtie neem je mee. En het mooiste resultaat is denk ik tijd. Als je de gedachten die overbodig zijn de baas bent, krijg je zeeën van extra tijd.” In zijn boek spreekt De Jong over honderd dagen oefenen. „Na honderd dagen komt iets in je systeem. Doe je de oefening twee weken of een maand, dat vloeit het langzaam weer weg. Ik begin zelf iedere dag met de driehoek-oefening.”

Sommige gedachten zijn functioneel, legt De Jong uit. „Als jij een rekening moet betalen en je opent je bank-app daarvoor, dat is functioneel. Maar als jij drie keer je bank-app opent om te kijken of je salaris is gestort, dat heeft veel minder zin. Als we bepaalde gedachten voeden, blijven ze ook regelmatig terugkomen in ons dagelijkse leven. En ja, dat kost wederom veel tijd.”

Iedere dag beginnen met oefening

Een ander voorbeeld dat aan bod komt, is social media-gebruik. Veel mensen kunnen beamen, ook deze Metro-journalist, dat we ons toch vaak onnodig op Instagram of andere kanalen begeven. „Soms kijk je op Instagram even naar een filmpje en voor je het weet ben je een half uur verder en denk je: ‘Waar kijk ik eigenlijk naar?’ Maar als je de driehoek-oefening toepast, leer je te observeren en niet altijd maar te reageren. Je zult zien dat de tijd op social media minder wordt of zelfs helemaal stopt.” Eerder sprak Metro met psycholoog Thijs Launspach, die uitlegde dat social media funest zijn voor onze mentale gesteldheid.

Mocht je wat meer controle willen hebben over dat malende brein, dan raadt De Jong aan om iedere dag met eenzelfde ritueel te beginnen. „Grijp niet meteen naar je telefoon of laptop, stort je niet gelijk op de huishoudelijke taken of race naar je werk. Ga tien minuten zitten en observeer je ademhaling. Als je daar je dag mee begint, sta je al 2-0 voor.”

Het boek Tem je Brein is sinds deze week te verkrijgen in de boekwinkels 

Dit is waarom we onze ouders niet de schuld moeten geven van problemen, volgens deze psychotherapeut

Reacties